Plantencel

• Biologie
• Secundair onderwijs

Plantencel vs dierlijke cel 

Doel van de les 

Bouw, functie en eigenschappen van celwand, vacuole en plasten 

Bouw van de celwand

• buiten het celmembraan 
• cellulose = vezelige moleculen in lagen, vormen netwerken 
• in netwerken -> mazen
• moleculen bewegen vrij door mazen 

Bij schimmels -> chitine 

Eigenschappen celwand

mazen van cellulosevezels laten meeste moleculen vrij door de celwand passeren

Functie celwand

• stevigheid cel
• beschermende laag
• uitwisseling van stoffen tussen verschillende cellen 

Waaruit bestaat de celwand bij planten?

1. fosfolipiden
2. cellulose
3. chitine

Waaruit bestaat de celwand bij schimmels?

1. fosfolipiden
2. cellulose
3. chitine

Wat is cellulose?

Wat zijn de 3 functies van de celwand?

Bouw van vacuole

• blaasje omgeven door enkel membraan
• enkel membraan = tonoplast 
• bevat vocht en opgeloste stoffen 

Eigenschappen vacuole

• goed gevuld -> drukt tegen celwand = turgordruk
• niet goed gevuld -> plant hangt slap

Functies vacuole 

• waterreserve voor planten 
• reservestoffen 
• bevat afbrekende enzymen -> afvalstoffen afbreken 
• kan kleurstoffen bevatten 
• turgordruk zorgt voor stevigheid 

Hoe heet het membraan van en vacuole?

Wat is turgordruk?

1. de druk die de celwand uitoefent op de vacuole
2. de druk die het vocht in de vacuole uitoefent op de tonoplast
3. de druk die de vacuole uitoefent op celwand

Plasten 

• alleen bij plantencellen
• organellen met dubbel membraan 
• cirkelvormig DNA 
• 3 verschillende soorten : leukoplasten, chloroplasten, chromoplasten 

Leukoplasten 

Bouw

• korrelvormige organellen
• afwezigheid pigmenten 

Functie

• slaan zetmeel op 
• volledig met zetmeel gevuld -> verlies binnenste membraan -> zetmeelkorrels

Bouw chloroplasten 

= bladgroenkorrels 

• dubbel membraam omgeeft kleurloze stroma
• thylakoid -> instulpingen inwendig membraan 
• chlorofylmoleculen in membranen van thylakoïden en grana 

Functie chloroplasten 

• chlorophylmoleculen doen aan fotosynthese 

Chromoplasten 

Bouw

• organellen met rodee, oranje of gele pigmenten (=kleurstoffen)

Functie

• kleuren bloemen en vruchten
• dieren lokken -> bestuiving van bloemen of verspreiding zaad