seksualiteit en intimiteit bij ouderen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2-4

Waar denk je aan bij intimiteit en seksualiteit?

Waar denk je aan bij: seksualiteit in de ouderenzorg?

Hoe ben je voorgelicht over seksualiteit?

Vinden ouderen seks belangrijk?

1. nee
2. ja, 50% van de mannen en vrouwen vindt het belangrijk.
3. alleen de mannen vinden het belangrijk

Piramide van Maslow

1. Zelfontplooing

2. Respect en waardering

3. Sociale behoeften

4. Behoefte aan veiligheid

5. Fysieke, lichamelijke behoeften

Basisbehoeften; voeding, drinken, warmte

www.nursing.nl

Lesdoelen

- aan het einde van de les kan je aangeven waarom praten over seksualiteit in de ouderenzorg belangrijk is 

- aan het einde van de les kan je 2 manieren noemen waarop jij seksualiteit ter sprake kan brengen bij je client 

- aan het einde van de les weet je wat intimidatie inhoudt en weet je hoe je hier mee om moet gaan als verzorgende

Beantwoord met elkaar:

- Hoe zou je omgaan met seksualiteit als je geen privacy hebt? 

- Hoe zou je het vinden als niemand je meer liefdevol aanraakt? 

Zou jij helpen om naar een speciale hulpverlener te gaan, zoals een seksuoloog.

1. ja
2. nee

Wanneer een cliënt aan jou zou hebben die vraagt om hulp om seksuele hulpmiddelen aan te schaffen, zou jij helpen?

1. ja
2. nee

Hoe seksueel actief zijn ouderen denk je?

1. Niet zo. Er is weinig behoefte aan.
2. Er is nog steeds behoefte

Hoe seksueel actief zijn ouderen? 

61% van de ouderen van 55 jaar tot 80 jaar heeft het laatste half jaar seksueel actief geweest met een partner.

www.nursing.nl

Hoe het fout kan gaan... als er geen intimiteit meer is

1. Als een bewoner iets doet waar jij je niet prettig bij voelt 

2. Als jij als zorgprofessional iets doet, waarbij je de grens van de ander voorbij gaat

3. Een bewoner passeert de grens van een andere bewoner

Hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag?

grenzen verbaal kunt communiceren:

 Geef een ik-boodschap.

 Benoem concreet het grensoverschrijdende gedrag.

 Zeg dat je wilt dat het stopt.

 Vraag naar het waarom van het gedrag en de behoefte die er achter ligt.

Niet doen!

 Jezelf verdedigen.

 Jezelf verontschuldigen (je doet niets verkeerds).

 Een jij-boodschap geven (jij bent zo handtastelijk, daar houd ik niet van = beschuldiging van

de ander; neem verantwoordelijkheid voor eigen gevoelens en spreek de ander aan op

gedrag niet op persoon zelf).

 Met een hoog stemmetje praten (neem jezelf en de ander serieus, jullie zijn beide geen

kleine kinderen).

 Discussiëren (jouw grens staat niet ter discussie).

 (Glim)lachen (zo lijkt het of je aardig gevonden wilt worden/ de boodschap wilt verzachten)

Wat zijn na deze les aanbevelingen voor de toekomst?

l1.nl

Hoeveel homoseksuele mannen en vrouwen worden om hun
seksuele voorkeur uitgescholden of in elkaar geslagen?

1. 1 op 1000
2. 1 op 100
3. 1 op 10
4. 1 op 5

Wist je dat...

• Zo’n 6-7% van de bevolking lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender is

• Ongeveer 20% van de bevolking liever niet wil omgaan met mensen die twijfelen over of zij man of vrouw zijn.

• 20% van de homo- of biseksuele ouderen bang is voor negatieve reacties van medebewoners in zorginstellingen

• Bewoners minder gemakkelijk over hun geaardheid durven te praten als je er automatisch van uit gaat dat ze hetero zijn.

Wanneer kwam je voor het eerst in aanraking met
LHBT’s? Hoe reageerde je?

Wist je dat

• LHBT’s zich, vaker dan hetero’s, niet veilig voelen in hun woonomgeving of dat ze minder binding met hun buurt of buren hebben. Meer dan de helft van de transgenders heeft te maken gehad met ernstige bedreigingen of geweld in de openbare ruimte.

• Uit onderzoek blijkt dat LHBT’s niet worden ‘gezien’ door de meeste medewerkers of vrijwilligers in de zorg: ze denken er eenvoudig niet aan.

• Het ‘uitkomen voor wie je bent’ en spanning rondom acceptatie, het behoren tot een minderheid of te maken krijgen met pesten of discriminerend gedrag heeft zowel

psychische als sociale gevolgen, vaak ook op langere en op latere termijn. 

Zelfmoordcijfers liggen onder homoseksuelen:

1. Lager dan bij heteroseksuelen
2. Even hoog als bij heteroseksuelen
3. Tot vier keer zo hoog als bij heteroseksuelen

De gelijkgeslachtelijke liefde was een bekend verschijnsel in:

1. De oude Griekse cultuur
2. De Romeinse cultuur
3. De klassieke Arabische poëzie
4. Alle bovenstaande antwoorden zijn juist

Sinds wanneer is homoseksualiteit geen psychiatrische aandoening meer volgens
het DSM (het officiële ‘handboek voor psychiaters’)?

1. Sinds 1973
2. Sinds 1884
3. Homoseksualiteit is volgens DSM nog steeds een psychiatrische aandoening

Sinds welk jaar kunnen personen van hetzelfde geslacht met elkaar trouwen in
Nederland?

1. Dat kon altijd al
2. Sinds 1 januari 1969
3. Sinds 1 april 2001

Sinds wanneer bestaat de term ‘homoseksualiteit’?

1. Die term bestond altijd al
2. Sinds 1868 toen de Hongaarse journalist Kertbeny deze term voor het eerst gebruikte
3. De Duitse arts Mengele gebruikte deze term voor het eerst tijdens de Tweede Wereldoorlog

Waar komt de term ‘roze’ in “roze ouderen” vandaan?

1. Roze is de lievelingskleur van de meeste homo’s
2. Homo’s moesten een roze driehoek dragen in de Duitse concentratiekampen
3. De eerste openlijke homoseksuele oudere op de Nederlandse TV heette Jan Roze

Wat neem je mee uit deze les?