H3.1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Genetica

"Erfelijkheidsleer"

Leerdoelen

1. Je kunt omschrijven wat het genotype en fenotype is van een organisme.
2. omschrijven wat DNA-sequentie en genexpressie betekenen. 
3. Je kunt uitleggen hoe een fenotype tot stand komt. 

Hoe zat het ook alweer

Genotype en fenotype

Genotype

Fenotype

Chromosomen 

Genen

Een gen bevat informatie voor een of meerdere erfelijke eigenschappen.

Het is een deel van een chromosoom.

Altijd één gen van je moeder en één gen van je vader!

Genotype: alle erfelijke informatie die vaststaat in het DNA/chromosomen.

Fenotype: het uiterlijk van een organisme.

Genen aan en uit

• Elke cel heeft dezelfde genen.
• Genexpressie. De genen staan aan!
• Inactivatie. De genen staan uit
• Voorbeeld: levercel maakt geen haren aan. 

  DNA

Milieufactoren

Hoe je eruitziet wordt niet alleen bepaald door genotype , maar ook door milieu factoren 

Genotype en milieufactoren samen is fenotype

Genotype of milieu?

 Sommige eigenschappen (vrijwel) uitsluitend bepaald door genotype 

 Voorbeelden? 

oogkleur, bloedgroep 

 

 Andere eigenschappen (vrijwel) uitsluitend bepaald door milieu 

 Voorbeelden? 

 Litteken, lengte van de nagels 

  

 Bij veel eigenschappen stelt genotype de uiterste grenzen vast en  bepaalt het milieu hoe dicht de grenzen worden benaderd 

 

Voorbeeld? 

litteken, lengte van de nagels 

 

 

 Bij veel eigenschappen stelt genotype de uiterste grenzen vast en 

  bepaalt het milieu hoe dicht de grenzen worden benaderd 

 

Voorbeeld? 

Dus...

1. Je kunt omschrijven wat het genotype en fenotype is van een organisme.
   
2. omschrijven wat DNA-sequentie en genexpressie betekenen.
   
3. Je kunt uitleggen hoe een fenotype tot stand komt.

Opdrachten

Maak opdracht 1 t/m8 

Wat is het verschil tussen een FENOTYPE en een GENOTYPE?

1. Het fenotype is het totale DNA in je cellen en het genotype zijn de zichtbare uiterlijke kenmerken.
2. Het genotype zijn alle verschillende cellen en het fenotype zijn alle verschillende genen.
3. Het fenotype zijn alle verschillende cellen en het genotype zijn alle verschillende genen.
4. Het genotype is het totale DNA in je cellen en het fenotype zijn de zichtbare uiterlijke kenmerken.

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Een allel is een variant van een

1. basepaar
2. nucleotide
3. gen
4. chromosoom