Wat is dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

Programma

• Leerdoelen
• Leervragen
• Theorie
• Quizvragen 

Leerdoelen

Na de les:

• Kan je beschrijven wat dementie is
• Kan je vertellen wat de oorzaak is van dementie
•  Kan je minimaal 4 risicofactoren benoemen voor het ontstaan van dementie

Jullie leervragen

Hoe je omgaat met mensen die dementie hebben.

 Wat gebeurd er in de hersenen waardoor er dementie ontstaat?

Hoe ontstaat/dementie? Is het erfelijk?

 Hoe ga ik met die zorgvragers in gesprek?

Hoe kan ik iemand met dementie het beste ondersteunen/helpen als verpleegkundige

Hoeveel soorten dementie heb je?

Welke fases zijn er?

Kan je dementie voorkomen?

Dementie

Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Soms gaan niet de zenuwcellen zelf kapot, maar de verbindingen tussen de cellen. Het is ook mogelijk dat de cellen en de verbindingen het niet meer goed doen. Door deze afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed. 

Dementie

De verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord. Kenmerkend voor dementie is dat de beschadigingen in de hersenen verergeren en dat iemand met dementie steeds verder achteruitgaat in functioneren. Dementie is niet te genezen. Er zijn wel medicijnen die mogelijk het proces kunnen vertragen.

Verloop

Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. De diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen is dit meer dan vier jaar. Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal klachten als de ernst ervan toe. Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie. 

Cijfers

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. In 2055 bereikt het aantal mensen met dementie een piek van ruim 690.000. In Nederland hebben ongeveer 12.000 mensen dementie die jonger zijn dan 65 jaar. 

Oorzaak / erfelijkheid

Dementie is er niet van de ene op de andere dag. De schade in de hersenen ontstaat vaak geleidelijk. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van dementie, maar de oorzaak van dementie is nog niet duidelijk. 

In de meeste gevallen van dementie speelt erfelijkheid geen rol. Bij dementie op jonge leeftijd kan erfelijkheid wel de oorzaak zijn van de schade in de hersenen. Een gezonde levensstijl heeft bij erfelijke dementie minder effect dan bij andere vormen van dementie.

Risicofactoren

Wetenschappers denken dat 10 tot 20 procent van de gevallen van dementie voorkomen kan worden, als we allemaal gezonder gaan leven. De zeven belangrijkste risicofactoren op een rijtje.

• Roken
• Ongezond gewicht
• Te weinig beweging
• Hoge bloeddruk
• Diabetes (suikerziekte)
• Te weinig mentale en sociale activiteiten
• Depressie 

Preventie

Een mediterraan dieet staat bekend om meerdere voordelen. Zo verkleint het bijvoorbeeld de kans op hartziektes en beroertes. Een nieuw onderzoek toont dat de mediterrane eetstijl de kans op de ziekte van Alzheimer vermindert. Het eten van veel vis, groenten en noten blijkt je hersenen te beschermen tegen de opbouw van eiwitten die verantwoordelijk zijn voor geheugenverlies en dementie

Vormen dementie

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektes. 

• ziekte van Alzheimer, maar liefst 70 procent van alle mensen met dementie heeft Alzheimer. 
• vasculaire dementie
• frontotemporale dementie (FTD)
• Lewy body dementie

Meneer De Graaf kreeg de ziekte van Alzheimer toen hij 73 jaar was. Heeft de dochter van meneer De Graaf nu een zeer grote kans om de ziekte ook te krijgen?

1. Ja
2. Nee

Directe erfelijkheid speelt een beperkte rol bij de ziekte van Alzheimer. Er is wel een erfelijke vorm van deze ziekte, deze treft mensen vaak al voor het 60e levensjaar.

Treft dementie alleen mensen boven de 65 jaar?

1. Ja
2. Nee

Naar schatting 12.000 Nederlanders jonger dan 65 jaar hebben dementie. De jongste geregistreerde patiënt is pas 27 jaar.

Vrouwen hebben 2 keer zoveel kans op dementie als mannen.

1. Ja
2. Nee

Gemiddeld heeft iedereen een kans van 1 op 5 om dementie te krijgen. Voor vrouwen ligt dit percentage echter nog hoger, ongeveer 1 op 3. Voor mannen is het risico wat lager, ongeveer 1 op 7. Het is niet precies bekend wat dit verschil veroorzaakt, maar waarschijnlijk speelt de hogere levensverwachting van vrouwen een belangrijke rol.

Is vergeetachtigheid de voorbode van dementie?

1. Ja
2. Nee

leervragen / leerdoelen

Kan je beschrijven wat dementie is?

Kan je vertellen wat de oorzaak is van dementie?

 Kan je minimaal 4 risicofactoren benoemen voor het ontstaan van dementie?

Hoe ontstaat/dementie? Is het erfelijk?

Welke fases zijn er?

Kan je dementie voorkomen?

Afsluiting

• Vragen?
• Samenvatting
• Vooruitblik volgende les; symptomen en verloop dementie