Midden Oosten

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Midden Oosten

Even jouw topo-kennis testen

Iran

Saoedi-Arabië

Turkije

Egypte

Irak

Syrië

Israël

Jordanië

Israël

Palestina

Arafat

Ben Goerion

Nederzettingenpolitiek

Arabieren

PLO

Amerikaanse bondgenoot

Het verval van het Ottomaanse Rijk

Grote problemen voor het Ottomaanse Rijk in de 19e eeuw:

• Groeiend nationalisme van volken binnen het rijk: willen onafhankelijk zijn

E

Zijderoute

Definitie van diaspora

Diaspora verwijst naar de verspreiding van een bevolkingsgroep buiten hun oorspronkelijke geografische locatie.

Bij joden: vooral vanaf 1ste eeuw n.chr. 

Definieer het concept van diaspora en leg uit hoe het van toepassing is op de Joodse geschiedenis.

Diaspora

Asjkenazi

(Europa & Amerika)

Chasidische joden

(Ultra-orthodox)

Sefardische joden

(Zuid-Europa)

Mizrachim

(Oostelijk/Aziatisch)

Kaifengjoden

(China)

Beta Israel

(Ethiopië)

Pogroms

Geweldadige uitbarsting tegen een tegen een etnische of religeuze groep, in dit geval de joden. 

Wat is zionisme?

• Zionisme is het streven naar een onafhankelijk staat voor het Joodse volk.

• De term zionisme verwijst naar de berg Zion (ook wel Sion), waarop de stad Jeruzalem is gebouwd.
  

• De term werd in 1890 voor het eerste gebruikt; de leider was Theodor Herzl. Bedenker van het stichten van een joodse staat.

§8: het zwarte goud

de belangrijkste verschillen tussen soennieten en sjiieten samengevat. 

McMahon-Husseincorrespondentie 

Eerste Wereldoorlog

•  1914 breekt WO1 uit. Het Ottomaanse rijk (Turken) was een bondgenoot van Duitsland (en daarmee vijand van ENG).

• Engeland maakt een afspraak met de Arabieren in Palestina; als zij de Britten helpen de Turken te verslaan worden ze onafhankelijk = McMahon-Husseincorrespondentie

• Sykes-Picotverdrag; FR en ENG spreken in het geheim af het Midden-Oosten te verdelen onder elkaar (geen onafhankelijkheid voor de Arabieren).

• Balfour-verklaring; ENG belooft de joden een eigen gebied in Palestina in ruil voor hulp bij de oorlog.
  

Sykes-Picot verdrag 1916

1917: Balfour-verklaring

Britten beloven de Joden, een Joods nationaal tehuis, in ruil voor steun aan de Britten

Sykes-Picot

Mandaatgebied

Palestina

1922-1948

Groot-Brittannië moet het gebied

namens de Volkenbond besturen

Joodse immigratie - Palestijnse problemen 

• Door de Britse toezegging van een Joods nationaal tehuis: veel Joodse immigranten (ongeveer 40.000) naar Palestina 

• Welgestelde Joden kopen veel grond van Arabische grootgrondbezitters: Palestijnse Arabieren worden van hun land gezet

Kibboets

Veel Joden gingen wonen en werken in een kibboets, een op het socialisme gebaseerde dorpsgemeenschap met gemeenschappelijk eigendom met als uitgangspunt gelijkheid

=  begin nederzettingenpolitiek
 

Interbellum 

• Grote immigratie en Joodse landaankoop zorgen voor irritatie en angst bij de Palestijnse Arabieren

• In het gebied ontstaan rellen
• 
  

Interbellum

• Burgeroorlog tussen Joden en Palestijnse Arabieren 

• Arabieren plegen aanslagen op zowel Joden als Britten (die soms samenwerkten), en Joden plegen aanslagen op Arabieren en Britten

• Onoverzichtelijke situatie waar de Britten zich geen raad mee weten

Na WO II (p. 12)

- Zionisme versterkt

              < Europa voelt zich schuldig

- GB wil migratie stoppen (druk Palestijnen)

=>illegale migratie 

Tweestatenoplossing 1947

• 1945: Oprichting Verenigde Naties (VN)
  - Internationale organisatie
  - Bijna alle landen lid
  - Doel: zorgen voor vrede en veiligheid
• Plan VN: 1947: Palestina splitsen 
  - 1 Joodse Staat
  - 1 Palestijnse Staat
  - Jeruzalem bestuurd door de VN 

• Joden gingen akkoord, Palestijnen weigerden.
• Britten trekken zich terug

• Daarom riep de Joodse leider Ben Goerion in 1948 zelf maar hun eigen staat Israël uit. 

• Arabische buurlanden woedend (zoals Egypte, Syrië en Libanon)
  - 1 dag na uitroepen verklaren de Arabische buurlanden de
      nieuwe staat Israël de oorlog
• SU en VS erkennen staat Israël wel

Arabisch-Israëlische Oorlog (1948-1949)

Israël: de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog

• Israël wint de oorlog en verovert veel gebieden: ook gebieden die  door de VN aan de Palestijnse Arabieren waren toegezegd

Arabisch-Israëlische Oorlog (1948-1949)

Palestijnen: al-Nakbah ('de Ramp')

• Na de oorlog van 1948-1949 zijn veel Palestijnse Arabieren gevlucht naar de Westelijke Jordaanoever (toen van: Jordanië) en de Gazastrook (toen van: Egypte)
  

Zesdaagse Oorlog, 1967 

• Arabische landen vielen Israël opnieuw aan. 

• Het sterke en moderne Israëlische leger verplettert in 6 dagen Egypte, Jordanië en Syrië

Zesdaagse Oorlog, 1967 

• Israël bezet grote stukken land: Sinaï en Gazastrook (van Egypte), Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem (van Jordanië) , de Golan (van Syrië) 

Bezette gebieden:

gebieden die zijn bezet door Israël, maar waarvan de VN niet erkennen dat ze bij Israël horen.

...Palestijnse vluchtelingen

• De uitkomst van de Zesdaagse Oorlog levert de Palestijnse Arabieren niets op

• Sterker nog: de gebieden waar naartoe ze in 1948-1949 waren gevlucht, zijn nu bezet door Israël

• volgens grondwet gelijk, maar praktijk is discriminatie

Geweld als oplossing? 

• Palestijnse strijdgroepen gaan samenwerken in de PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie), opgericht in 1964, (leider: Yasser Arafat)

• Doelen: de vernietiging van de staat Israël, verdrijving van de Israëli's en redding van de Palestijnen (eigen Palestijnse staat)

Juist

Onjuist

Zionisme is streven naar een joodse staat

Na WOI vertrokken de overlevenden van de Holocaust massaal naar Israël

De komst van de joden na 1945 leidde tot spanning met de Arabische Palestijnen

De Arabische gebieden die in 1967 door Israël zijn overwonnen, noemen we bezette gebieden

De intifada is de naam voor de Palestijnse opstand tegen Israël die in 1987 uitbrak

In 1948 riep David Ben-Gurion de staat Israël uit

Israël voerde zes keer oorlog met de Arabische buurlanden

Na 1948 bleef de meerderheid van de Palestijnen in Israël wonen, maar de grote minderheid vluchtte

In 1993 sloten Israël en de PLO vrede

1967

1948

1947

Israël wordt aangevallen door Egypte en Syrië

De staat Israël wordt uitgeroepen

Israël moet zich verdedigen tegen vijf Arabische buurlanden

De VN komt met het Verdelingsplan

De Zesdaagse Oorlog

1948-1949

1973