Middeleeuwen V4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Middeleeuwen

Middeleeuwse literatuur

• “Literatuur Middeleeuwen”: Laagland cursus 8.
  
• School TV: “Verhalen, zingen, vertellen” kijken.
  
• Groepjes maken
  voor de presentaties.
• Boek kiezen/ inplannen.
  
• TP: literatuurgeschiedenis Middeleeuwen.
• Prfesentaties.

Wat weet je al over deze periode in de geschiedenis? 

De Middeleeuwen

Driedeling Middeleeuwen

Vroege middeleeuwen (500-1000)

•  Bekering tot het Christendom
• Geestelijken waren vrijwel de enigen die konden lezen en schrijven
• Zeer grote invloed van het geloof (theocentrisch)
  

Hoge middeleeuwen (1000-1300)

• Eerste steden ontstaan
• Literatuurgeschiedenis ‘begint’ ca. 1100
• Eerste universiteiten komen op
  

Late middeleeuwen (1300-1500)

• Burgerij krijgt meer macht- cultuur krijgt een burgerlijk karakter
• Het grootste gedeelte van de maatschappij behoort niet tot een van de drie standen

De middeleeuwse maatschappij

• Periode 500 tot 1500
  
• Nederland was heel anders.
  
• Maatschappij: adel, geestelijkheid en de burgerij.
  
• Orale literatuur: professionele vertellers, troubadours.
  
• In rijm geschreven.
  

Middeleeuwse verhalen zijn vaak rijmend, welk belangrijk voordeel zou dit hebben voor de vertellers?

Opdrachten: 

• Beatrijs; 
• Karel Ende Elegast; 
• Mariken van Nieumeghen; 
• Van den vos Reynaerde.
  

Groepen:

• Aykje – Xena- Eline- Fenne.
  
• Oumaima- Fabiënne - Tara.
  
• Méonie- Pascal- Lucas- Durand.
  
• Kim – Anthony- Edin- Floris.
  

Huiswerk:

1. Start met het lezen van je boek,
2. Laagland tekstboek: lezen pag. 76 t/m 86
3. Aflevering 2 kijken: https://schooltv.nl/video/literatuurgeschiedenis-de-middeleeuwen-beeld-van-de-wereld/#q=beeld%20van%20de%20wereld

Theocentrisch

• Het geloof in God speelt een belangrijke rol in de maatschappij.
• Alleen geestelijken konden lezen en schrijven. 
• Mensen moesten hard werken, goed leven en veel bidden om in de hemel te kunnen komen.  

Ridderlijk karakter

• Focus op de adel. 
• Boeken als statussymbool. 

Burgerlijk karakter

• Hoge Middeleeuwen
• Rijke handelaren en gildemeesters
• Gotische stadhuizen, gildehuizen, portretten van gezinnen etc.

Middeleeuwse literatuur

Tot het eind van de 11e eeuw: 

• Schrijven in Latijn. 
• Mondelinge overlevering volksverhalen.

 12e en 13e eeuw: literatuur was theocentrisch en ridderlijk (heiligenlevens en ridderromans werden geschreven)

In de 13e eeuw komt ook didactische literatuur, gericht op (het opvoeden van) de adel en de burgerij.

Boekdrukkunst

• Rond 1450 vond Johannes Gutenberg de boekdrukkunst uit. 
• Rijm werd overbodig, verhalen werden in proza omgezet.
  

Wat zouden de voordelen kunnen zijn van het produceren van boeken met de drukpers van Gutenberg?

Taal

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu

Hebben alle vogels nesten begonnen, behalve ik en jij. Waarop wachten we nu?

Opdracht:

1. Ga in tweetallen zitten 
2. Maak een woordweb van de nieuwe begrippen uit de les.
3. Kies drie begrippen uit die volgens jullie het belangrijkst zijn en lever deze in via LessonUp. 
4. Bewaar je eigen woordweb voor je leesverslag. 

Middeleeuwen

Evaluatie

• Welke begrippen komen het vaakst voor in het woordweb? 
• Hebben jullie het idee dat er begrippen missen? 
• Waarom heb je gekozen voor een bepaald begrip? 

Vragen?