PV-WWG-OND-LV

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Grammatica 

Vandaag herhalen we:

De  persoonsvorm (PV)

Het werkwoordelijk gezegde (WWG)

Het onderwerp (OND)

Het lijdend voorwerp (LV)

Planning:

• Uitleg
• Zelf aan de slag

Persoonsvorm - PV

De persoonsvorm vind je door de zin in een andere tijd te zetten.

TT = tegenwoordige tijd (nu, in de toekomst)

VT = verleden tijd (gister, vorig jaar)

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

1. waar
2. niet waar

De opa leest de krant.

Wat is de persoonsvorm?

1. de opa
2. leest
3. de krant

Het kind speelt buiten.

Wat is de persoonsvorm?

1. het kind
2. buiten
3. speelt

De persoonsvorm vind je door:

1. Door alle werkwoorden in een zin te zoeken
2. Door de zin in een andere tijd te zetten (tijdproef)

Werkwoordelijk gezegde - WWG

Alle werkwoorden in een zin.

Wat is het WWG in de volgende zin:

We gaan de zinnen nu controleren.

1. we
2. gaan controleren
3. de zinnen
4. gaan

Wat is het WWG in de volgende zin:

Gisteren heeft mijn moeder mij geholpen met mijn huiswerk.

1. heeft geholpen
2. heeft
3. geholpen

Wat is het WWG in de volgende zin:

Niels zit elke avond op zijn telefoon.

1. Niels
2. zit
3. op zijn telefoon

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin:

Ik kan het werkwoordelijk gezegde benoemen.

1. ik
2. kan
3. benoemen
4. kan benoemen

Onderwerp - OND

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wie/wat + wwg = het onderwerp

Wat is het OND in de volgende zin:

Vandaag beginnen we met wiskunde.

1. vandaag
2. beginnen
3. we

Hoe vind je het OND in een zin?

1. maak de zin vragend
2. wie of wat + PV
3. wie of wat + wwg

Wat is het onderwerp van deze zin:

Heb jij nog een slaapplaats kunnen regelen?

Wat is het onderwerp van deze zin:

Ik heb van Julia gehoord dat je jarig bent.

Wat is het onderwerp van deze zin:

Dit weekend willen Isa en haar zus lekker dansen.

Lijdend voorwerp - LV

Stap 1: Zoek de persoonsvorm.

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wat is het onderwerp van de zin?

Stap 4: Wie/wat + onderwerp + wwg + = het lijdend voorwerp

Wat is het LV in de volgende zin:

Wim zag het journaal.

1. Wim
2. zag
3. het journaal

Wat is het LV in de volgende zin:

Rosa bakt een taart.

1. bakt
2. een taart
3. Rosa

Wat is het LV in de volgende zin:

Gisteren hebben we het hele boek uitgelezen.

1. gisteren
2. het hele boek
3. het boek
4. we

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.
• Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde!
  
• 
  

Ik heb veel te doen.

werkwoordelijk gezegde: heb te doen

Zij denkt erover haar kleren te wassen.

werkwoordelijk gezegde: denkt te wassen

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Zelf werken

• Kader Blok 2 Grammatica 2.4 & 2.6

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp met 'aan'

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met 'aan' of 'voor', maar dat hoeft niet altijd. 

Als 'aan' of 'voor' niet aan het meewerkend voorwerp voorafgaat, kan je het 'erbij denken' / het toegevoegen.

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heeft de docent jou een voldoende gegeven?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje.

Zij heeft het mij toch verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Zij heeft hem het nieuwtje al verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Heb je voor mij ook een blikje meegebracht?