Voedingsstoffen en Recepten - Leer alles over gezonde voeding

• HBR
• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Voedingsstoffen en Recepten 

Leer alles over gezonde voeding

Leerdoelen

Ik kan de belangrijkste voedingsstoffen opnoemen

Ik kan de vakken van de schijf van vijf benoemen

Ik kan een gezond recept maken

 Ik weet wat bepaalde begrippen betekenen

Leg de leerdoelen kort uit en benadruk het belang van deze vaardigheden voor de studenten.

Wat weet je al over gezonde voeding?

Tijd

175 minuten (3,5 lesuur)

• 15 minuten intro

• 45 minuten voor theorie

• 100 minuten recept bereiden en opruimen

• 15 minuten evaluatie en afronden

Leg de leerdoelen kort uit en benadruk het belang van deze vaardigheden voor de studenten.

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen hebben we nodig om te kunnen functioneren. 

Er zijn 6 belangrijke voedingsstoffen: 

1. koolhydraten

2. eiwitten

3. vetten

4. vitamines

5. mineralen

6. water

Geef een korte uitleg over wat voedingsstoffen zijn en noem de 6 belangrijkste voedingsstoffen.

Koolhydraten

Koolhydraten zijn belangrijk voor leveren van energie

Zitten in brood, pasta, rijst, aardappelen en suiker.

Leg kort uit wat koolhydraten zijn en welke voedingsmiddelen ze bevatten.

Eiwitten

Eiwitten zijn belangrijk voor de opbouw en herstel van ons lichaam. 

Zitten in vlees, vis, eieren, noten en peulvruchten.

Leg kort uit wat eiwitten zijn en welke voedingsmiddelen ze bevatten.

Vetten

Vetten zijn belangrijk voor de opname van vitamines en energie.

Zijn ook nodig om je lichaam op temepratuur te houden.

 Er zijn goede en slechte vetten. 

Goede vetten zitten in noten, vis, olijfolie en avocado.

Leg kort uit wat vetten zijn en welke voedingsmiddelen goede en slechte vetten bevatten.

Vitamines en Mineralen

Vitamines en mineralen zijn belangrijk voor onze gezondheid en zitten vooral in groente en fruit. Vitamine D halen we uit zonlicht.

Leg kort uit wat vitamines en mineralen zijn en welke voedingsmiddelen ze bevatten.

Water

Water is heel belangrijk voor ons lichaam. 

We hebben gemiddeld 1,5 tot 2 liter water per dag nodig.

Leg kort uit waarom water belangrijk is en hoeveel water we per dag nodig hebben.

Waar halen we vitamine D uit?

1. Brood, pasta, rijst, aardappelen
2. Zonlicht
3. Groente en fruit
4. Vlees, vis, noten, eieren, peulvruchten

Waar zitten vitamines en mineralen vooral in?

1. Olijfolie en avocado
2. Vlees, vis, noten, eieren, peulvruchten
3. Groente en fruit
4. Brood, pasta, rijst, aardappelen

Waarom zijn vetten belangrijk voor ons lichaam?

1. Belangrijk voor gezondheid
2. Leveren van energie
3. Opbouw en herstel lichaam
4. Opname van vitamines, energie en lichaamstemperatuur

Welke voedingsmiddelen bevatten eiwitten?

1. Vlees, vis, noten, eieren, peulvruchten
2. Brood, pasta, rijst, aardappelen
3. Groente en fruit
4. Olijfolie en avocado

Wat zijn koolhydraten?

1. Belangrijk voor opbouw lichaam
2. Belangrijk voor energielevering
3. Belangrijk voor lichaamstemperatuur
4. Belangrijk voor opname vitamines

Wat is de Schijf van Vijf?

De Schijf van Vijf is een hulpmiddel om te bepalen wat je dagelijks zou moeten eten om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen.

Leg kort uit wat de Schijf van Vijf is en waarom het belangrijk is om hiernaar te kijken.

Hoeveelheden

De hoeveelheden die je per dag nodig hebt, hangen af van je leeftijd en geslacht. 

Maak duidelijk dat de hoeveelheden per dag verschillen en dat studenten dit zelf kunnen opzoeken op de website van het Voedingscentrum.

Hoeveelheden

Op de schijf 

kun je zien in 

welke 

verhouding 

je alles 

moet gebruiken.

Maak duidelijk dat de hoeveelheden per dag verschillen en dat studenten dit zelf kunnen opzoeken op de website van het Voedingscentrum.

Gezond eten

Door te eten volgens de Schijf van Vijf, zorg je ervoor dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en minder kans hebt op gezondheidsproblemen.

Herhaal waarom het belangrijk is om volgens de Schijf van Vijf te eten en wat de voordelen zijn.

Waarvoor zorgt het eten volgens de Schijf van Vijf?

1. Meer kans op gezondheidsproblemen
2. Verhoogde kans op slapeloosheid
3. Vermindering van hersenfuncties
4. Voldoende voedingsstoffen en minder kans op gezondheidsproblemen

Uit hoeveel vakken bestaat de Schijf van Vijf?

1. Tien vakken
2. Vijf vakken
3. Vier vakken
4. Zes vakken

Wat is de Schijf van Vijf?

1. Een speelgoed voor kinderen
2. Een muziekinstrument
3. Een sportevenement
4. Een hulpmiddel voor gezonde voeding

Recept maken

Nu je weet welke voedingsstoffen belangrijk zijn, ga je een gezonde maaltijdsalade maken.

Het enige wat je moet doen is kiezen uit één ingrediënt 

uit de verschillende categorieën. 

 

Zorg dat je alle ingrediënten en benodigdheden klaar hebt staan en dat de leerlingen weten wat ze moeten doen om het recept te maken.

Recept maken

Denk bij de bereiding ook aan de verschillende smaken, bijvoorbeeld iets zoets combineren met iets zuurs.

 Of iets zachts met een knapperigs. 

Wanneer je dat doet, weet je zeker dat je een salade

 maakt die helemaal in balans is.

Zorg dat je alle ingrediënten en benodigdheden klaar hebt staan en dat de leerlingen weten wat ze moeten doen om het recept te maken.

Stap 1: Categorie 

Basis van 35 gram groene bladsoorten zoals:

bladsla, spinazie, rucola, krulsla

150 gram gare peulvruchten/pasta/aardappel zoals:

kikkererwten, bonen,  linzen, macaroni, krieltjes, rijst

100 gram groentenen of fruit zoals:

gegrilde courgette, paprika, komkommer, bietjes, wortel, tomaat, mango, perzik, appel

Laat de leerlingen de ingrediënten verzamelen en zorg dat alles klaar staat om te beginnen.

Stap 1: Categorie 

25 gram noten en of zaden zoals: 

walnoten, pijnboompitten, pompoenpitten, sesamzaad

75 gram vlees/vis/kaas/vega zoals:

gerookte zalm, garnalen, tonijn, kip, biefstuk, feta kaas, mozzarella, falafel balletjes

Extra zoals: croutons, zongedroogde tomaat, kappertjes, olijven, zilveruitjes, peterselie, munt, koriander

Laat de leerlingen de ingrediënten verzamelen en zorg dat alles klaar staat om te beginnen.

Stap 1: Sausje 

Dressing

Een heerlijk sausje maakt de salade helemaal af.  zoals:

• olie, azijn, peper en zout
• olie, azijn, mosterd, honing en een uitje
  
• yoghurt, kruiden, peper en zout

Laat de leerlingen de ingrediënten verzamelen en zorg dat alles klaar staat om te beginnen.

Stap 2: Bereiden

• Verzamel alle ingredienten en weeg ze af.
• Bereid de ingrediënten volgens het recept uit het handboek.
• Maak het gerecht mooi op en presenteer het.

Laat de leerlingen het recept volgen en help waar nodig. Zorg dat de leerlingen begrijpen wat ze doen en waarom.

Begrippenlijst

Er zijn veel begrippen in de voedingsindustrie. 

Hier zijn er een paar: 

biologisch, glutenvrij, suikervrij, vegetarisch en veganistisch.

Leg kort uit wat deze begrippen betekenen en waarom het belangrijk is om ze te kennen.

Biologisch

Biologisch betekent dat het product gemaakt is zonder kunstmatige toevoegingen en met respect voor het milieu.

Leg kort uit wat biologisch betekent en waarom mensen biologisch eten.

Glutenvrij

Glutenvrij betekent dat het product geen gluten bevat. 

Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, rogge en gerst.

Leg kort uit wat gluten zijn en waarom sommige mensen glutenvrij eten.

Suikervrij

Suikervrij betekent dat het product geen toegevoegde suikers bevat. 

Suikers zitten van nature in veel voedingsmiddelen.

Leg kort uit waarom sommige mensen suikervrij eten en waar suikers in zitten.

Vegetarisch en Veganistisch

Vegetarisch betekent dat het product geen vlees bevat. Veganistisch betekent dat het product geen dierlijke producten bevat.

Leg kort uit wat het verschil is tussen vegetarisch en veganistisch en waarom mensen deze diëten volgen.

Wat betekent 'vegetarisch'?

1. Geen vlees
2. Geen toevoegingen
3. Geen dierlijke producten
4. Geen suiker

Welke sausjes kun je gebruiken in de salade?

1. Olie, azijn, mosterd, honing en een uitje
2. Olie, azijn, peper en zout
3. Water, zout, suiker
4. Yoghurt, kruiden, peper en zout

Welke ingrediënten kun je toevoegen als extra?

1. Walnoten, pijnboompitten, pompoenpitten, sesamzaad
2. Gerookte zalm, garnalen, tonijn, kip
3. Feta kaas, mozzarella, falafel balletjes
4. Croutons, zongedroogde tomaat, kappertjes, olijven, zilveruitjes, peterselie, munt, koriander

Wat is de basis van de salade?

1. Groene bladsoorten
2. Noten en zaden
3. Groenten en fruit
4. Gare peulvruchten

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.