Introductie / 1.1 Van jager-verzamelaars naar boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

M. Andringa

Docent geschiedenis (voorheen ook maatschappijleer, burgerschap, godsdienst, mens en maatschappij)

29 jaar / Sleen / 2 honden / 1 kat

[e-mail]

Vragen?

Voorstelrondje

•  Je naam + een bijzonder feitje, weetje of een leuke anekdote (ofwel een goed verhaal)
  

Hoe is de mens ontstaan?

1. Aliens
2. God
3. Oerknal
4. Dat weten we niet

Charles Darwin

• Evolutie theorie; een langzame ontwikkeling aan de hand van de omgeving
  

• Schildpadden
  

Hoe zou Charles Darwin aan de hand van schildpadden hebben aangetoond dat evolutie bestaat?

Wat we tot nu toe weten...

5 miljoen jaar geleden: homo habilis (handige mens) loopt rond op aarde

2 miljoen jaar geleden: homo erectus (rechtop) loopt rond op 2 benen

250.000 jaar geleden: de homo sapiens verspreidden zich over de aarde

Jagers en verzamelaars

• Leefden als nomaden continue opzoek naar voedsel

• Kleine groepen

• Maakten gebruik van simpele werktuigen gemaakt van steen

• Steentijd (paleolithicum)
  

Carrying capacity; de draagkracht van een gebied. Als er te weinig voedselbronnen waren moest een groep verder trekken.

Verklaar: op welke manier heeft de carrying capacity invloed op de groepsgrootte

De Vruchtbare halvemaan

• Rond 12.000 v.chr landbouw in het Midden-Oosten aan de vruchtbare rivieren: Eufraat, Tigris en de Nijl

• Klimaatverandering: warm en nat gebied met dieren en planten in overvloed (gevolg: men hoeft niet te reizen)
  

• Door sterke bevolkingstoename, kouder klimaat en afname dieren, was men genoodzaakt een andere voedselbron te vinden
  

• Begin van akkerbouw en veeteelt
  

• De Neolithische revolutie (een grote verandering in korte tijd); landbouw revolutie
  

Wanneer kwam de landbouw in Nederland?

Waarom duurde het circa 4000 jaar voordat de landbouw in Europa werd geïntroduceerd?

1. Mensen in Europa hadden simpelweg niet de kennis om over te gaan op landbouw
2. De groepen in Europa waren niet groot genoeg om over te gaan op landbouw
3. Door het koude klimaat in Europa was men genoodzaakt een nomadische bestaan te behouden
4. Er waren dieren in overvloed waardoor men niet over hoefde te gaan op landbouw

Nomadisch bestaan

(rondtrekken)

Sedentair bestaan

(vaste woonplaats)

Met de overgang naar een sedentair bestaan kwam ook een einde aan de prehistorie. Door welke ontdekking kwam dit?

1. Landbouw
2. Het schrift
3. IJzeren werktuigen
4. Gelaagde samenleving (koning, priesters, etc.)

Huiswerk

Lezen bladzijde: 14-16

(optioneel)

maken opdracht 2a, 2b, 5a, 5b, 5c

00:17

Probeer te bedenken waarom juist op deze plek mensen als eerste overgingen op landbouw

1. Door de aanwezigheid van twee grote rivieren groeide hier genoeg voedsel
2. Hier leefden al voor duizenden jaren mensen zij hadden zich in die tijd verder ontwikkeld
3. Dit berust volledig op toeval
4. Door het warme en natte klimaat in dit gebied konden gewassen hier beter groeien

00:50

Het voedseloverschot had ook een ander gevolg, welke?

1. Er waren meer oorlogen om elkaars voedsel te stelen
2. Mensen werden een stuk dikker
3. Er werden meer kinderen geboren
4. Er kwamen nieuwe ziektes bij

01:01

Verklaar de onderstaande zin:

"De komst van steden is dankzij de landbouw"