Hoofdstuk 2: observeren en rapporteren in de praktijk

• Communicatie
• Secundair onderwijs

Observeren en rapporteren in de praktijk

6 Opvoeding en begeleiding - Communicatie

Mevrouw van Loon

Lesdoelen

De leerling:

- Past de verschillende stappen van observeren tot rapporteren toe in een gegeven observatieopdracht.

Concrete tips

Neem de cursustekst van hoofdstuk 1 bij de hand en noteer voor jezelf minstens twee concrete tips die je kan toepassen tijdens jouw stage. 

Bij observeren

• Richt je aandacht bewust en doelgericht op de zorgvrager en zijn omgeving. Focus op wat relevant is voor hun gezondheid en welzijn.
  
• Gebruik de 5 W's (Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom) om een complete observatie te maken.
  
• Blijf objectief: noteer alleen de feiten, zonder je eigen mening of vooroordelen erbij te betrekken.
  
• Regelmatig observeren: doe dit op verschillende momenten om een representatief beeld te krijgen.

Bij interpreteren

• Gebruik je kennis en ervaring om betekenis te geven aan je observaties. Wat betekent dit gedrag in de context van de zorgvrager?
  
• Kijk naar het grotere plaatje: neem de situatie vanuit verschillende invalshoeken waar en houd rekening met de beleving van de zorgvrager.
  
• Wees bewust van je eigen emoties en voorkom dat ze je interpretatie beïnvloeden.
  
• Bespreek je interpretatie met collega's om te checken of zij hetzelfde gedrag waarnemen en interpreteren.

Bij registreren

• Wees nauwkeurig en objectief: noteer alleen feiten en vermijd subjectieve elementen of interpretaties.
  
• Gebruik codes of checklists als dat relevant is, bijvoorbeeld voor het registreren van slaapgedrag of voedingsinname.
  
• Houd je aan de afgesproken registratiewijzen zodat anderen de gegevens goed kunnen begrijpen en gebruiken.

Bij rapporteren

• Kies het juiste rapportagemiddel: bepaal of mondeling of schriftelijk rapporteren het meest geschikt is voor de situatie.
  
• Rapporteer chronologisch en objectief: volg de richtlijnen voor een goede rapportage en zorg ervoor dat het verslag duidelijk en compleet is.
  
• Wees nauwkeurig in je taalgebruik: vermijd vage termen zoals 'vaak' of 'soms', en wees specifiek over tijdsduur of frequentie.

ZiKo	ZiKo-Vo	Kijk IK
Je observeert een groep kinderen Doel = aanpak van de opvang gericht verbeteren	Opvolger van ZiKo Je observeert één kind Doel = evolutie kind opvolgen + aanpak afstemmen op wat het kind voor zijn ontwikkeling nodig heeft	Opvolger van Ziko-Vo Doel = verbinding tussen begeleiders en ouders

Welbevinden en betrokkenheid

In welke fase bevinden we ons?

Algemene indruk

"Lisa helpt een ander kind bij het bouwen van een toren."

"Lisa legt een blok op de toren van een ander kind en lacht naar het kind."

Naar welke observatie gaat jouw voorkeur?

Algemene indruk

"Lisa legt een blok op de toren van een ander kind en lacht naar het kind."

"Noah kijkt stil naar de andere kinderen die aan het schilderen zijn."

Welke interpretaties zou je aan deze observaties kunnen koppelen?

Algemene indruk

Bedenk minstens twee observaties die de volgende algemene indrukken kunnen ondersteunen

“Het kind is een leider”

“Het kind is verlegen”

Spel en relaties

Wat kan je allemaal doen om hier zo goed mogelijk antwoord op te geven?

Ontwikkeling

Wat kan je allemaal doen om hier zo goed mogelijk antwoord op te geven?

Acties

Welke bronnen kan je raadplegen om concrete acties te formuleren?

Bespreking met mentor

In welke fase bevinden we ons?

Terugkoppeling

Waarom wordt deze volgorde van stageopdrachten gehanteerd?