Praktische Opdracht: Overheid en Milieu

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, mavo
• Leerjaar 3

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Wat is de overheid?

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

      Leerdoelen

• Begrijpen welke rol de overheid speelt bij milieubescherming R

• Verschillende milieumaatregelen van de overheid onderzoeken en presenteren T1

• Leren samenwerken en informatie op een begrijpelijke manier overbrengen aan de klas  T2

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Overheid en milieu

Terwijl de docent vertelt, noteer kort antwoorden op de volgende vragen:

1.  Waarom is het belangrijk dat de overheid zich met het milieu bezighoudt?
   
2.  Noem twee voorbeelden van maatregelen die de overheid kan nemen om het milieu te beschermen.
   

De overheid

De overheid bestaat uit:

1. de centrale overheid (het rijk)
2. de lagere overheden (gemeente)

De overheid

• De overheid regelt veel zaken om ons land te laten functioneren.
• Ambtenaren = werknemers van de overheid

Centrale overheid

Lagere overheden

Overheid beheert

* de overheid betaald

* de overheid zorgt voor het onderhoud

* de overheid stelt regels, bepaalt

De overheid

De overheid beloont bedrijven die duurzaam produceren met (milieu)subsidie en "bestraft" bedrijven die dat niet doen door middel van (milieu)heffingen.

Welk product hieronder maakt de overheid duurder en welk product goedkoper? en waarom?

Subsidie

Heffingen

Centrale overheid = het Rijk

- infrastructuur (bijv. wegen, havens, Internet)

- subsidie (bijv. voor innovatie, duurzame energie, recyclen)

- heffingen( CO2-heffingen, energiebelasting, afvalstof)

- accijns    (indirecte belastingen op bepaalde producten)  

Wat is een nadeel van milieuheffingen?

1. Vermindert de overheidsinkomsten
2. Kan leiden tot hogere kosten voor consumenten
3. Belemmert economische groei
4. Heeft geen effect op vervuiling

Wat is het doel van milieusubsidies?

1. Stimuleren van duurzame initiatieven
2. Verhogen van belastinginkomsten
3. Beperken van overheidsuitgaven
4. Ondersteunen van grote bedrijven

Wat is een voorbeeld van een milieuheffing?

1. Vergoeding voor groene energie
2. Subsidie voor zonnepanelen
3. Belasting op CO2-uitstoot
4. Korting op elektrische auto's

Wat doet de overheid?

•  Ruimt vervuiling van het milieu op
•  Maakt wetten om het milieu te beschermen
•  Spoort overtreders van milieuwetten op en straft deze  overtreders

Dit alles kost de overheid (en dus ook ons) veel geld!!!

Wat doet de overheid nog meer?

• Ruimt vervuiling van het milieu op
• Maakt wetten (nationaal en internationaal (EU)) om het milieu te beschermen
• Spoort overtreders van milieuwetten op en straft deze  overtreders
  

Dit alles kost de overheid (en dus ook ons) veel geld!!!

Rol overheid

• Belastingvoordeel bij duurzame productie
• (Milieu)subsidies voor bij zonnepanelen

Subsidie

= financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te stimuleren, bijv. om 'iets' te doen voor het milieu

Milieusubsidie

Geld dat de overheid uitkeert aan consumenten of

bedrijven die rekening houden met het milieu.

MVO

Maatregelen overheid:

- wetten

- accijnzen

- subsidies

- quota's

de rol van de overheid is bij het beschermen van het milieu 

- milieuwetten - zoals regels over vervuiling en natuurbehoud

- invoering van emissienormen voor fabrieken en voertuigen om de luchtkwaliteit te verbeteren.

- recyclingprogramma's - afvalscheiding en hergebruik van materialen

- klimaatplannen - het verminderen van broeikasgassen, het bevorderen van duurzame energie en het investeren in milieuvriendelijke technologieën.

• Het is een belangrijke
   inkomstenbron voor de overheid.
• De overheid wil de gezondheid
   van mensen en milieu
   beschermen.
  
• Bescherming van de gezondheid
• Bescherming van het milieu

Waarom heft de overheid accijns?

Hoe kan de overheid bijdragen aan het verminderen van afval?

1. Stimuleren van recycling door inzamelingspunten te faciliteren
2. Aanmoedigen van eenmalig gebruik van verpakkingsmaterialen
3. Verbieden van hergebruik van materialen
4. Toestaan van meer wegwerpplastic in producten

Welke maatregel kan de overheid nemen om het milieu te beschermen?

1. Meer wegen aanleggen voor betere bereikbaarheid
2. Subsidies geven voor duurzame energieprojecten
3. Het gebruik van plastic verbieden
4. Belastingen verhogen voor milieubelastende bedrijven

Wat is een veelvoorkomend doel in klimaatplannen?

1. Verhogen van de olieproductie
2. Bevorderen van luchtvaartreizen
3. Verlagen van de CO2-uitstoot
4. Uitbreiden van de steenkoolindustrie

Welk materiaal kan worden gerecycled in de meeste recyclingprogramma's?

1. Aluminium en textiel
2. Papier en karton
3. Hout en rubber
4. Plastic en glas

Wat is een belangrijke milieuwet in Nederland?

1. De Arbeidstijdenwet
2. De Wegenverkeerswet
3. De Wet milieubeheer
4. De Wet dierenbescherming

Bedrijf, gezin en overheid

Overheid zorgt voor voorzieningen (onderwijs, veiligheid, schoon milieu).

Overheid doet dit i.s.m. gezinnen en bedrijven 

= 

arbeidsverdeling tussen gezinnen, bedrijven en overheid

Verkenning (60 min)

Opdracht in duo’s: Je gaat in duo’s onderzoek doen naar een specifieke maatregel van de overheid die het milieu beschermt. Kies één van de volgende onderwerpen (of bedenk er zelf een met toestemming van de docent):

• Statiegeld op plastic flessen

• Het scheiden van afval

• Het aanplanten van bossen (herbebossing)

• Subsidies voor zonnepanelen

• Elektrisch rijden (subsidies en regels)

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Verkenning

Opdracht:

• Zoek informatie op over jouw gekozen onderwerp (gebruik internet, boeken, of door de docent verstrekte informatie).

• Beantwoord samen de volgende vragen:

1. Wat houdt de maatregel precies in?

2. Waarom heeft de overheid deze maatregel ingevoerd?

3. Wat is het effect van deze maatregel op het milieu?

4. Wat kunnen burgers doen om te helpen bij het succes van deze maatregel?

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Presentatie

 Presentatie (30 minuten)

• Maak een korte presentatie (max. 5 minuten) waarin jullie de antwoorden op de bovenstaande vragen delen met de klas.

• Gebruik een poster, PowerPoint, of ander visueel hulpmiddel om je presentatie te ondersteunen.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de

leerstof actief verwerkt dient te worden.

De docent heeft gemodelleerd. De leerlingen gaan nu actief inoefenen.

Er is hier ruimte voor verlengde instructie.

De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar.

De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Eindopdracht

Eindopdracht (20 minuten)

• Optioneel: Schrijf een kort verslag (100-200 woorden) waarin je jouw mening geeft over de rol van de overheid in het beschermen van het milieu. Noem een maatregel die jij belangrijk vindt en leg uit waarom.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de

leerstof actief verwerkt dient te worden.

De docent heeft gemodelleerd. De leerlingen gaan nu actief inoefenen.

Er is hier ruimte voor verlengde instructie.

De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar.

De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Afsluiting

Denk na over de volgende vragen:

1. Welke maatregel vond je het meest effectief en waarom?

2. Wat kun jij zelf doen om beter met het milieu om te gaan?

3. Hoe kunnen wij als klas een steentje bijdragen aan het verbeteren van het milieu?

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

    Begrippen uit deze les

• Overheid
• Milieu
• Milieuwetten 
• Recyclingprogramma's  
• klimaatplannen
• beschermen
• subsidie 
• heffingen

Wat doe jij voor het milieu?

De leerlingen hebben hier de tijd om aan te geven wat ze al voor het milieu doen.