4.4 Stoffen veranderen door ontleden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

4.4

Stoffen veranderen

door ontleden

Doelen van deze les

Je kunt drie typen ontledingsreacties noemen en aangeven welke soort energie er nodig is voor elk type.

Je kunt voorbeelden geven van ontledingsreacties.

Je kunt zuivere stoffen onderverdelen in ontleedbare stoffen en niet-ontleedbare stoffen.

Je kunt op basis van de formule van een stof aangeven of deze een ontleedbare of niet-ontleedbare stof is.

Ontleden?

Het woord ontleden geeft al een beetje aan wat we er met scheikunde mee bedoelen:

ont·le·den (ontleedde, heeft ontleed)

1. in delen scheiden: een zin ontleden in zinsdelen ontbinden

2. de afzonderlijke delen onderzoeken

Ontleding

We gaan het vandaag echt alleen over het ontleden van stoffen hebben. 

Dus je begint met 1 stof, en achter de pijl worden het er meerdere. 

Zilverchloride (s) -> Zilver (s) + Chloor (g)

Even de code invoeren

Ontleden van water

Water bestaat uit watermoleculen. Deze moleculen kun je ontleden in Waterstof- en Zuurstofatomen.

Daarna kun je deze gassen gebruiken. Bekijk het volgende filmpje maar. Maak aantekenigen!

Ontleden van water

We zetten dit even in een reactieschema (in woorden)

Water (l) -> Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Op de volgende pagina zie je de reactievergelijking (in formuletaal, en kloppend (de juiste aantallen atomen en moleculen). 

Hoe noem je de ontleding van water? (Kijk nog even terug naar het filmpje als je het niet meer weet)

1. Fotolyse
2. Elektrolyse
3. Thermolyse

Hoe noem je het apparaat waarmee het water werd ontleed?

1. Toestel van Herman
2. Toetstel van Newton
3. Toetsel van Einstein
4. Toestel van Hoffman

Wat is de beginstof van het ontleden van water?

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Wat zijn de reactieproducten van het ontleden van water?

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Chemische elementen

De voorgaande vraag bevatte de stoffen water, waterstof en zuurstof. Voor die 3 stoffen zijn er 2 elementen nodig. 

We gaan weer oefenen met de elementen: download de volgende app -> Elementen: geheugensteuntjes

Ontleden

In de quizvraag kwam je net een aantal moeilijke namen tegen:

Fotolyse

Elektrolyse

Thermolyse

Dit zijn 3 methoden om stoffen te ontleden. 

Thermolyse

• Ontleding dmv warmte.
  

• suiker (s) -> koolstof (s) + water (l) + gassen (g)
  

Elektrolyse

Voor de elektrolyse van water maak je gebruik van het toestel van Hofmann. 

• ontleding dmv elektriciteit

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Noteer:

• Waarnemingen voor en na de reactie met extra fel licht.

Fotolyse van zilverchloride

Voor: witte vaste stof

Na: met licht is het donkerder geworden.

Reactieschema: Zilverchloride --> zilver + chloor

Aan de slag

Maak nu 4.4

Lees de tekst, maak de opdrachten. 

Klaar? Oefen weer met de app of je flitskaartjes

Wil je oefenen met kloppend maken? Werkblad.