1 Woordsoorten 1.1 Werkwoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom bij de les Nederlands

1.1 Woordsoorten

 Doel van de les: ik herken werkwoorden en verschillende vormen van werkwoorden.

Ik herken zelfstandige naamwoorden, lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorden.

 Welke vormen van het werkwoord moet ik kennen?

Wat zijn werkwoorden?

• Werkwoorden zijn woorden die aangeven dat er iets gebeurt.
• Iets of iemand doet iets, of iemand of iets overkomt iets. 
• Ik fiets naar school. (Wat gebeurt hier?)

Soms is de betekenis niet zo duidelijk:

• Er moet wat gebeuren 

Welke vormen moet ik her(kennen)

• Persoonsvorm
• Infinitief
• Voltooid deelwoord
• Tegenwoordig deelwoord

Persoonsvorm

• Het werkwoord in de zin dat van vorm verandert als je de zin van tijd verandert. Het verandert mee met het onderwerp van de zin. 

• Het salaris wordt later uitbetaald. Het salaris werd later uitbetaald.
    Enkelvoud en derde persoon
• De salarissen worden uitbetaald.  De salarissen werden uitbetaald.
    Meervoud

Infinitief

Het hele werkwoord

• Jasper gaat om 12 uur lunchen. 
• Hij kan goed voetballen.

• In deze vorm vind je het werkwoord in het woordenboek

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is gebeurd of is afgerond.

• Fatma heeft een DTP-cursus gevolgd.  
• Hij heeft gisteren drie uur getraind.

Tegenwoordig deelwoord

Het tegenwoordig deelwoord geeft meestal aan dat iets gelijk met iets anders gebeurt.

• Siska houdt haar presentaties altijd het liefst staand. 
• Siska houdt dus én een presentatie en ze staat. 'Presenterend staat ze voor de klas.' zou dus ook kunnen.  

Welk vorm(en) van het werkwoord zie je in deze zin?

Mijn collega komt altijd op de fiets naar het werk.

1. Persoonsvorm
2. Infinitief
3. Voltooid deelwoord
4. Persoonsvorm en voltooid deelwoord

Welke vorm(en) van het werkwoord zie je in deze zin?

In de krant stond een bericht over een joyrider die tegen een winkelpui is gereden

1. Persoonsvorm en infinitief
2. Persoonsvorm
3. Persoonsvorm en voltooid deelwoord
4. Persoonsvorm en tegenwoordig deelwoord

Welke vorm(en) van het werkwoord zie je in de zin?

De minister heeft de burgers opgeroepen voorstellen in te sturen die de zorg goedkoper kunnen maken?

1. persoonsvorm en tegenwoordig deelwoord
2. persoonsvorm, voltooid deelwoord en infinitief
3. infinitief en voltooid deelwoord
4. voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord

Infinitief of voltooid deelwoord?

gewassen

1. Infinitief
2. voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord of tegenwoordig deelwoord?

lachend

1. voltooid deelwoord
2. tegenwoordig deelwoord

Naamwoorden en lidwoorden

Doel van de les: 

ik herken zelfstandige naamwoorden, (stoffelijke) bijvoeglijke naamwoorden en
ik herken lidwoorden.

Zelfstandig naamwoorden (zn)

Hoe herken ik zelfstandige naamwoorden?

Voor de meeste zelfstandige naamwoorden kun je de, het of een (lidwoord) voor zetten. Eigennamen zijn ook zelfstandige naamwoorden.

Je kunt ze meestal in het meervoud zetten.

Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.

Voorbeelden

Zelfstandig naamwoord met lidwoord: 

de tafel, een trein, het huis

Zelfstandig naamwoord als eigennaam: 

Martin woont in de Vondelstraat

Zelfstandig naamwoord als verkleinwoord:

Tafel - tafeltje, trein - treintje, huis - huisje

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord, geeft extra informatie. Soms staan er meerdere bijvoeglijke naamwoorden voor een zelfstandig naamwoord.

 

• een interessante vacature, de beste film
  
• Nederlands is een verplicht, moeilijk vak
• de rode jurk, het mooie huis

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord kan ook achter het zelfstandig naamwoord staan:

• Mijn stagebegeleidster is erg behulpzaam.
  
• Die boom is al oud.

Op de meeste bijvoeglijke naamwoorden kun je de trappen van vergelijking toepassen. (oud - ouder - oudst) 

Ook deelwoorden kunnen als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt ( het gebroken glas)

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord is een bijvoeglijk naamwoord dat zegt van welk materiaal iets is gemaakt. Dit bijvoeglijk naamwoord eindigt meestal op -en.

Voorbeeld: zilveren, gouden, eiken

Maar ook: plastic

tafel, muur, vogel, computer, nest, lamp, aarde, meisje.

Dit zijn:

1. zelfstandige naamwoorden
2. lidwoorden
3. bijvoeglijke naamwoorden
4. werkwoorden

Fietsen, zwemmen, schaatsen, skateboarden en schrijven zijn voorbeelden van:

1. bijvoeglijke naamwoorden
2. werkwoorden
3. zelfstandige naamwoorden

IJskoude is een bijvoeglijk naamwoord

1. Waar
2. Niet waar

Wat is
flanellen?

1. zelfstandig naamwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Wat is
tinnen?

1. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord

Huiswerk voor ???????

Hopelijk kunnen we na de vakantie in Taalblokken.

Vragen?

Zijn er vragen?

Reageer op de chat van Teams.