les 2.2 Havo 4 Voorwaarden voor een rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.2 basis van de rechtsstaat

doel: veiligheid burgers

iedere burger wordt gelijk behandeld en kan in vrijheid leven

(1)grondrechten staan in de grondwet

(2)er is een verdeling van macht

(3)er geldt het legaliteitsbeginsel

doel van deze les

Na deze les weet je wat de kenmerken van een rechtsstaat zijn.

Je weet ook wat het doel is van een rechtsstaat en wat het betekent voor ons als burgers dat wij in een rechtsstaat wonen.

Klassieke grondrechten

• 18 klassieke grondrechten
• vrijheid & gelijkheid > belangrijkste waarden
• staan in willekeurige volgorde
• deze MOET de overheid garanderen

Sociale grondrechten

De staat moet actief zorgen dat inwoners vrij, gelijk en gelukkig zijn. Om hier voor te zorgen zijn er sociale grondrechten. 

Bijv. recht op onderwijs en gezondheidszorg

trias politica

kenmerk 2

Verdeling van de macht: 

trias politica

waarom?

• Maakt absolutisme en dictatuur onmogelijk
• Voorkomt onrechtvaardigheid
• Checks and balances: Verschillende machten
  controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’. 

Rechtelijke macht

• TAAK: Rechtspraak, is onafhankelijk
  
• Beoordeelt of de uitvoerende macht zich aan de wet houdt.
  
• Beoordeelt of mensen straf moeten krijgen.
  
• Geeft een oordeel als burgers, bedrijven en overheid een conflict hebben.
  

 Onafhankelijke rechters

Rechters handelen volgens het recht en laten zich niet beïnvloeden door de politiek.

legaliteitsbeginsel

kenmerk 3

legaliteitsbeginsel

De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van burgers als die regels voor iedereen gelden en door de volksvertegenwoordiging in wetten zijn vastgelegd.

Dat zorgt voor rechtszekerheid.
 

dus...............

1. wat zijn de kenmerken van een rechtsstaat?
2. Wat is de belangrijkste wet van ons land?
   
3. Waarom is er een Trias Politica?
4. Waar kun je als burger je recht halen?
5. Waarom is een rechter onafhankelijk?

begrippen

grondwet

grondrechten

mensenrechten

klassieke grondrechten

sociale grondrechten

trias politica

wetgevende macht

uitvoerende macht

rechterlijke macht

checks and balances

wraking

legaliteitsbeginsel

rechtszekerheid

maakwerk

blz. 30 vraag  2,3,4,6,7,8

blz.31 vraag 9

blz. 34 vraag 12

blz.36 vraag 14,15