MK 1.3 Les 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

MK 3.1 Les 2

Inwendige en uitwendige ziekteoorzaken

Lesdoel

Ik kan de verschillende inwendige en uitwendige ziekteoorzaken omschrijven 

Ziekte

1. Inwendige ziekteoorzaken, ook wel ... genoemd

2. Uitwendige ziekteoorzaken, ook wel ... genoemd

Kunnen elkaar beïnvloeden, vb.  stofwisselingsstoornis

Inwendige ziekteoorzaken

- Genetische oorzaken

-  Prenatale oorzaken
- Perinatale oorzaken

Prenatale oorzaken

We spreken van prenatale oorzaken bij niet-erfelijke afwijkingen, die zijn ontstaan tijdens de zwangerschap.

Embryonale fase --> begin zwangerschap
Foetale fase --> vanaf 12e week, na 25e week organen volledig ontwikkeld
VB. zwangerschapsdiabetes of anti-epileptica

Perinatale oorzaken

Ontstaan tijdens de bevalling

VOORBEELDEN:
Infantiele encefalopathie, steeds terugkerende lage bloedsuikerspiegels of hypoglykemie, kernicterus (een ernstige vorm van geelzucht na de geboorte), infecties kort na de geboorte.

Predispostie

Aanleg voor een ziekte
Onder invloed van bepaalde uitwendige prikkels of door bijzondere omstandigheden komt de ziekte pas later in het leven tot ontwikkeling.

Uitwendige ziekteoorzaken

- mechanische factoren

- fysische factoren

- chemische factoren

- verkeerde voeding

- biologische factoren

- allergische factoren 

- nieuwvormingen

- psychische factoren

- sociale factoren.

Biologische oorzaken

Onder te verdelen in macro-organismen en micro-organismen

Macro-organismen: met het blote oog waarneembaar
Micro-organismen: alleen zichtbaar met microscoop

Micro-organismen

Onder te verdelen in dierlijke en plantaardige.

Dierlijke micro-organismen: Tot de dierlijke micro-organismen rekent men de protozoën.  VB. Malaria krijg je van het protozo Plasmodium, die in tropische landen vaak voorkomt en overgebracht wordt door de steek van een mug.

Plantaardige micro-organismen: De groep van de plantaardige micro-organismen bestaat uit bacteriën, virussen, schimmels en gisten.

Bacterien

Bacteriën vormen de grootste groep van de ziekteverwekkers en kunnen op alle plaatsen in het lichaam infecties veroorzaken. Bacteriën zijn in staat zich te delen, waardoor zij zich buiten lichaamscellen kunnen voortplanten. 

VB. Urineweginfecties, longontsteking, tetanus, steenpuisten, angina en gonorroe.

Schimmels en gisten

Schimmels en gisten komen alleen voor in de oppervlakte van de huid en de slijmvliezen.

VB. Spruw in de mond en slokdarm, ringworm in de huid, zwemmerseczeem tussen de tenen en een Candida-infectie in de vagina.

Virussen

Virussen zijn zeer kleine ziekteverwekkers. Zij bestaan uit erfelijk materiaal met een eiwitomhulsel en kunnen zich alleen in levende cellen vermenigvuldigen, omdat zij daarvoor enzymen en eiwitten van de cellen nodig hebben. Dit gaat ten koste van die cellen, die daardoor afsterven. Virussen hebben dus altijd een gastheer nodig. 

VB. Griep (influenza), koortsblaasjes (herpes simplex), gordelroos (herpes zoster) en aids.

Nieuwvorming

Bij een nieuwvorming (neoplasie) gaat het om het ontstaan van een gezwel. In een bepaald weefsel zijn cellen gaan woekeren. Deze houden zich niet meer aan het normale groeipatroon. De celgroei is ontregeld.

VB. Uv-straling (huidkanker), teer en rook (longkanker) en vetten (darmkanker), kunnen veranderingen in cellen veroorzaken die de groei en de kenmerken van die cellen verstoren. 

Andere begrippen voor het aanduiden van een kwaadaardig gezwel zijn neoplasma, maligniteit, carcinoom of kanker.

Lesdoel:

Ik kan de verschillende inwendige en uitwendige ziekteoorzaken omschrijven 

Maken:

Pathologie - Module 1. Gezondheid en Ziekte – 3. Ziekteoorzaken opdracht 8a t/m 12c eDition

Klaar? Je hebt de casus ‘Niet zomaar een ziekte’ gelezen als voorbereiding op deze les.

Welke begrippen in de casus vond je lastig?

Hoe heb je ervoor gezorgd dat je deze begrippen beter begreep?

Hoe vonden jullie de les?

Tips/tops