B1 en B2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Thema 5

Regeling

Neem je boek blz. 106 voor

Thema 5 Regeling

B1 Het zenuwstelsel

B2 Zenuwcellen en zenuwen

B3 Het ruggenmerg

B4 De hersenen

B5 De weg die impulsen afleggen

B6 Het hormoonstelsel

10 minuten stil lezen B1

Lees de theorie op blz. 106/107

Als je klaar bent vul je alvast de samenvatting in op blz. 109

Leerdoel

Ik kan de delen en functies van het zenuwstelsel noemen.

Hersenen en ruggenmerg = centraal zenuwstelsel

Hoe zitten je hersenen in elkaar?

Hersenen bestaan uit drie delen:

- grote hersenen

- kleine hersenen

- hersenstam

Verschillende prikkels

Zintuigen zetten prikkels 

om in impulsen. 

Een impuls is een elektrisch stroompje door een zenuw

impulsen gaan door het zenuwstelsel

Prikkels en impulsen

Samenvattingsopdracht 4

Maak de samenvatting op blz. 109

We gaan straks nakijken

Klaar? 

Begin aan de online opdrachten van 10.1

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 7 van 10.1

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 106/107

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 10.1

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. Zenuwen
2. Zenuwen en hersenen
3. Zenuwen en ruggenmerg
4. Zenuwen en centrale zenuwstelsel

Waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. Zenuwen, hersenen, hersenstam, ruggenmerg
2. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam, ruggenmerg
3. Hersenen, hersenstam, ruggenmerg
4. Hersenstam en ruggenmerg

Wat zijn de functies van het zenuwstelsel?

1. Impulsen verwerken en regeling van spieren en klieren
2. Impulsen verwerken
3. Regeling van spieren en klieren
4. Prikkels verwerken

Een impuls:

1. Wordt opgevangen door je zintuigen
2. Is een elektrisch signaal
3. Gaat van je hersenen naar je spieren/klieren
4. Gaat van je zintuigen naar je hersenen

Laatste vraag: wat zijn voorbeelden van prikkels?

1. Geur
2. Licht
3. Honger
4. Aanraking

Neem voor boek blz. 111

Vorige les:

Ik kan de delen en functies van het zenuwstelsel noemen.

Van 1:10 tot 2:40

Hersenen en ruggenmerg = centraal zenuwstelsel

Verschillende prikkels

Zintuigen zetten prikkels 

om in impulsen. 

Een impuls is een elektrisch stroompje door een zenuw

impulsen gaan door het zenuwstelsel

Thema 5 Regeling

B1 Het zenuwstelsel

B2 Zenuwcellen en zenuwen

B3 Het ruggenmerg

B4 De hersenen

B5 De weg die impulsen afleggen

B6 Het hormoonstelsel

B7 De hypofyse en de schildklier

B8 De eilandjes van Langerhans en de bijnieren

10 minuten stil lezen B2

Lees de theorie op blz. 111 t/m 114

Als je klaar bent vul je alvast de samenvatting in op blz. 109

Basisstof 2 

- Ik kan de delen van een zenuwcel benoemen.

- Ik kan drie typen zenuwcellen noemen met hun functies en kenmerken.

- Ik kan omschrijven wat een zenuw is en ik kan drie zenuwen noemen.

Drie typen zenuwcellen

• Gevoelszenuwcellen
• Bewegingszenuwcellen
• Schakelcellen 

Gevoelszenuwcel

• Geleiden impulsen van zintuigen naar het centrale zenuwstelsel
• De cellichamen liggen vlakbij het centrale zenuwstelsel
• Eén lange en een korte uitloper

Bewegingszenuwcel

• Geleiden impulsen van het centrale zenuwstelsel naar spieren of klieren
• De cellichamen liggen IN het centrale zenuwstelsel
• Eén lange uitloper die impulsen van het cellichaam af geleidt

Schakelcellen

• Geleiden impulsen binnen het centrale zenuwstelsel
• Verbinden met elkaar en met de uitlopers van de andere zenuwcellen
• Liggen helemaal in het centrale zenuwstelsel 

Zenuwen

• Om een zenuw ligt bindweefsel ter bescherming
• Gevoelszenuw:  uitlopers van gevoelszenuwcellen
• Bewegingszenuw: uitlopers van beweginszenuwcellen
• Gemengde zenuw: uitlopers van gevoels- en bewegingszenuwcellen (komt het meeste voor) 

Samenvattingsopdracht 4

Maak de samenvatting op blz. 117

We gaan straks nakijken

Klaar? 

Begin aan de online opdrachten van 10.2

Examenvraag 

Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte waarbij ontstekingen ontstaan in het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Impulsen worden niet goed doorgegeven doordat de isolerende laag rondom de zenuwen wordt aangetast. Dit kan diverse uitvalsverschijnselen geven.

Waarom kunnen impulsen niet goed worden doorgegeven als de isolerende laag rondom de zenuwen is aangetast?

Examenvraag 

Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte waarbij ontstekingen ontstaan in het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Impulsen worden niet goed doorgegeven doordat de isolerende laag rondom de zenuwen wordt aangetast. Dit kan diverse uitvalsverschijnselen geven.

Waarom kunnen impulsen niet goed worden doorgegeven als de isolerende laag rondom de zenuwen is aangetast?

De impulsen kunnen ‘overspringen’ van de ene uitloper naar een andere uitloper. 

Veel MS-patiënten hebben moeite met lopen.

→ Leg dit uit.

Examenvraag 

Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte waarbij ontstekingen ontstaan in het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Impulsen worden niet goed doorgegeven doordat de isolerende laag rondom de zenuwen wordt aangetast. Dit kan diverse uitvalsverschijnselen geven.

Veel MS-patiënten hebben moeite met lopen.

→ Leg dit uit.

Impulsen kunnen niet goed worden doorgegeven. (1p)

Spieren krijgen daardoor minder impulsen door van de bewegingszenuwcellen. (1p)

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 10 van 10.2

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 111 t/m 114

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 10.2

Een gevoelszenuwcel geleidt impulsen:

1. Van zintuigen naar centrale zenuwstelsel
2. Binnen het centrale zenuwstelsel
3. Van centrale zenuwstelsel naar spieren
4. Van zintuigen naar spieren

Het cellichaam van een gevoelszenuwcel ligt:

1. Vlakbij de zintuigen
2. Vlakbij het centrale zenuwstelsel
3. In het centrale zenuwstelsel

Een gevoelszenuwcel heeft:

1. 1 lange uitloper
2. Meerdere korte uitlopers
3. 1 korte en 1 lange uitloper
4. 2 lange uitlopers

Een bewegingszenuwcel geleidt impulsen:

1. Van zintuigen naar centrale zenuwstelsel
2. Binnen het centrale zenuwstelsel
3. Van centrale zenuwstelsel naar spieren
4. Van zintuigen naar spieren

Het cellichaam van een bewegingszenuwcel ligt:

1. Vlakbij de zintuigen
2. Vlakbij het centrale zenuwstelsel
3. In het centrale zenuwstelsel

Een bewegingszenuwcel heeft:

1. 1 lange uitloper
2. Meerdere korte uitlopers
3. 1 korte en 1 lange uitloper
4. 2 lange uitlopers

Een schakelcel geleidt impulsen:

1. Van zintuigen naar centrale zenuwstelsel
2. Binnen het centrale zenuwstelsel
3. Van centrale zenuwstelsel naar spieren
4. Van zintuigen naar spieren

Het cellichaam én uitlopers van een schakelcel liggen:

1. Vlakbij de zintuigen
2. Vlakbij het centrale zenuwstelsel
3. In het centrale zenuwstelsel

Een schakelcel heeft:

1. 1 lange uitloper
2. Meerdere korte uitlopers
3. 1 korte en 1 lange uitloper
4. 2 lange uitlopers

Een gemengde zenuw heeft uitlopers van:

1. Gevoelszenuwcellen en bewegingszenuwcellen
2. Gevoelszenuwcellen en schakelcellen
3. Bewegingszenuwcellen en schakelcellen