This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Nederland 1848-1917
Pacificatie
Slide 1 - Slide
Doel van de les
Je kan uitleggen op welke manier de schoolstrijd en de sociale kwestie werden opgelost.
Slide 2 - Slide
Begrippen uit deze les
Pacficatie
Algemeen Kiesrecht
Vrouwenkiesrecht
passief kiesrecht
actief kiesrecht
Schoolstrijd
Caoutchouc-artikel
sociale kwestie
Slide 3 - Slide
Jaartallen uit deze les
1887: Caoutchouc-artikel
1917: Pacificatie
1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen/passief kiesrecht voor vrouwen
1919: actief kiesrecht voor vrouwen
Slide 4 - Slide
Personen uit deze les
Pieter Jelles Troelstra
Abraham Kuyper
Aletta Jacobs
Slide 5 - Slide
Herhaling! Waar streefden de sociaal-democraten naar?
A
De socialisten wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De socialisten wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De socialisten wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De socialisten wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 6 - Quiz
Herhaling! Waar streefden de protestanten naar?
A
De protestanten wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De protestanten wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De protestanten wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De protestanten wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 7 - Quiz
Herhaling! Waar streefden de feministen naar?
A
De feministen wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De feministen wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De feministen wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De feministen wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 8 - Quiz
Herhaling! Waar streefden de katholieken naar?
A
De katholieken wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De katholieken wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De katholieken wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De katholieken wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 9 - Quiz
Herhaling! Waar streefden de conservatieve liberalen naar?
A
De conservatieve liberalen
wilden dat alles bij het oude bleef.
B
De conservatieve liberalen wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De conservatieve liberalen wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De conservatieve liberalen wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 10 - Quiz
Situatie in Nederland
Strijd voor Algemeen Kiesrecht (sociale kwestie)
Strijd voor Vrouwenkiesrecht
Schoolstrijd
Slide 11 - Slide
Problemen eind 19de eeuw
Sociale Kwestie
Eind 19de eeuw hadden arbeiders slechte leef- en woonomstandigheden.
De socialisten wilden sociale wetgeving invoeren om mistoestanden te voorkomen.
De arbeiders hadden geen kiesrecht. De socialisten streefden naar algemeen kiesrecht.
Ook progressieve jong-liberalen (Vrijzinnig Democratische Bond) wilden algemeen kiesrecht.
Slide 12 - Slide
Problemen eind 19de eeuw
Emancipatie van de burgervrouw
Burgervrouwen wilden net als hun mannen kunnen stemmen.
Burgervrouwen wilden toegelaten worden op de universiteit.
Burgervrouwen wilden net als hun mannen een beroep kunnen uitoefenen.
Burgervrouwen wilden gelijkwaardige partners in het huwelijk zijn.
Slide 13 - Slide
Problemen eind 19de eeuw
Schoolstrijd
Alleen het openbaar onderwijs werd door de overheid betaald.
Protestanten wilden dat protestantse scholen ook door de overheid betaald werden.
Katholieken wilden dat katholieke scholen ook door de overheid betaald werden.
Protestanten en katholieken wilden dus dat de overheid ook het bijzonder onderwijs betaalde.
Slide 14 - Slide
Pacificatie
Tweede Kamer
Slide 15 - Slide
Leg uit.
Waarom kunnen socialisten, jong-liberalen, katholieken en protestanten hun wensen niet doorvoeren in de Tweede Kamer?
Slide 16 - Open question
Pacificatie Schoolstrijd
Om de grondwet te wijzigen heb je een tweederde meerderheid (67 zetels) nodig.
De katholieken hebben in 1917 25 zetels.
De protestanten had in 1917 20 zetels.
Ze hebben dus in totaal 22 zetels te kort om de grondwet te wijzigen.
Slide 17 - Slide
Pacificatie Algemeen kiesrecht
Om de grondwet te wijzigen heb je een tweederde meerderheid (67 zetels) nodig.
De socialisten hebben in 1917 23 zetels.
De Vrijzinnige Democratische Bond had in 1917 7 zetels.
Ze hebben dus in totaal 37 zetels te kort om de grondwet te wijzigen.
Slide 18 - Slide
Leg uit.
Hoe zouden socialisten, jong-liberalen, katholieken en protestanten toch aan hun vereiste meerderheid kunnen voldoen?
Slide 19 - Open question
Pacificatie 1917 Oplossing
Socialisten en jong-liberalen stemmen voor betaling bijzonder onderwijs.
In ruil stemmen protestanten en katholieken voor actief mannenkiesrecht.
Er komt geen actief vrouwenkiesrecht maar passief vrouwenkiesrecht*.
Het districtenstelsel werd vervangen door het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
* Vrouwen kregen het recht om verkozen te worden, maar mochten zelf niet stemmen.
Slide 20 - Slide
Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)
Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.
Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte
Slide 21 - Slide
Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)
Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid
Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)
Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)
Slide 22 - Slide
'Sinterklaasfeest van 1917'
Aletta Jacobs
Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.
Pieter Jelles Troelstra
Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.
Abraham Kuyper
Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.
Slide 23 - Slide
Wie zal er niet tevreden zijn met de Pacificatie van 1917?