This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Nederland 1848-1917
1.4 Gelijke rechten voor iedereen?
Slide 1 - Slide
Doel van de les
Je weet waarvoor de allereerste feministen streden.
Je kent Wilhelmina Drucker en Alleta Jacobs.
Je kan uitleggen op welke manier de schoolstrijd en de sociale kwestie werden opgelost.
Je kan uitleggen wat pacificatie is.
Slide 2 - Slide
0
Slide 3 - Video
Feminisme Aletta Jacobs
Aletta Jacobs was de eerste vrouw aan de universiteit.
Als dokter was ze voorstander van anticonceptie.
Ze eiste het recht om te mogen kiezen, aangezien ze belasting betaalde en opgeleid was.
Slide 4 - Slide
Waar vochten de allereerste feministen voor?
Slide 5 - Mind map
Feminisme Wat is feminisme?
Feministen willen gelijke rechten voor mannen en vrouwen.
Eind 19de eeuw gaan voornamelijk rijke vrouwen gelijke rechten beginnen eisen.
Slide 6 - Slide
Het zijn vooral de rijke vrouwen die opkwamen voor gelijke rechten tussen man en vrouw. Waarom lagen arbeidersvrouwen niet wakker van het feminisme, denk je?
Slide 7 - Open question
Problemen eind 19de eeuw
Emancipatie van de burgervrouw
Burgervrouwen wilden net als hun mannen kunnen stemmen.
Burgervrouwen wilden toegelaten worden op de universiteit.
Burgervrouwen wilden net als hun mannen een beroep kunnen uitoefenen.
Burgervrouwen wilden gelijkwaardige partners in het huwelijk zijn.
Slide 8 - Slide
Feminisme Vereeniniging voor vrouwenkiesrecht
In 1887 werd het Caoutchoucartikel aangenomen in de Nederlandse Grondwet. Vanaf nu stond in de wet dat alleen mannen (die aan bepaalde voorwaarden voldeden) mochten stemmen.
Aletta Jacobs en Wilhelmina Drucker richtten de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht op.
Slide 9 - Slide
Feminisme Tegenstanders
Mannen was hoofd van het gezin.
Vrouwen moeten hun moederrol vervullen.
Protesterende vrouwen zijn onfatsoenlijk.
Slide 10 - Slide
Waar streefden de protestanten naar?
A
De protestanten wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De protestanten wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De protestanten wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De protestanten wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 11 - Quiz
Waar streefden de katholieken naar?
A
De katholieken wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De katholieken wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De katholieken wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De katholieken wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 12 - Quiz
Waar streefden de sociaal-democraten naar?
A
De socialisten wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De socialisten wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De socialisten wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De socialisten wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 13 - Quiz
Waar streefden de feministen naar?
A
De feministen wilden dat
alles bij het oude bleef.
B
De feministen wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De feministen wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De feministen wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 14 - Quiz
Waar streefden de jong-liberalen naar?
A
De jong-liberalen wilden
dat alles bij het oude bleef.
B
De jong-liberalen wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De jong-liberalen wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De jong-liberalen wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 15 - Quiz
Waar streefden de conservatieve liberalen naar?
A
De conservatieve liberalen
wilden dat alles bij het oude bleef.
B
De conservatieve liberalen wilden dat ook het bijzonder onderwijs betaald werd.
C
De conservatieve liberalen wilden dat er algemeen kiesrecht kwam.
D
De conservatieve liberalen wilden dat vrouwen gelijke rechten hadden als mannen.
Slide 16 - Quiz
Problemen eind 19de eeuw
Schoolstrijd
Alleen het openbaar onderwijs werd door de overheid betaald.
Protestanten wilden dat protestantse scholen ook door de overheid betaald werden.
Katholieken wilden dat katholieke scholen ook door de overheid betaald werden.
Protestanten en katholieken wilden dus dat de overheid ook het bijzonder onderwijs betaalde.
Slide 17 - Slide
Problemen eind 19de eeuw
Sociale Kwestie
Eind 19de eeuw hadden arbeiders slechte leef- en woonomstandigheden.
De socialisten wilden sociale wetgeving invoeren om mistoestanden te voorkomen.
De arbeiders hadden geen kiesrecht. De socialisten streefden naar algemeen kiesrecht.
Ook progressieve jong-liberalen (Vrijzinnig Democratische Bond) wilden algemeen kiesrecht.
Slide 18 - Slide
Pacificatie
Tweede Kamer
Slide 19 - Slide
Leg uit.
Waarom kunnen socialisten, jong-liberalen, katholieken en protestanten hun wensen niet doorvoeren in de Tweede Kamer?
Slide 20 - Open question
Pacificatie Algemeen kiesrecht
Om de grondwet te wijzigen heb je een tweederde meerderheid (67 zetels) nodig.
De socialisten hebben in 1917 23 zetels.
De Vrijzinnige Democratische Bond had in 1917 7 zetels.
Ze hebben dus in totaal 37 zetels te kort om de grondwet te wijzigen.
Slide 21 - Slide
Pacificatie Schoolstrijd
Om de grondwet te wijzigen heb je een tweederde meerderheid (67 zetels) nodig.
De katholieken hebben in 1917 25 zetels.
De protestanten had in 1917 20 zetels.
Ze hebben dus in totaal 22 zetels te kort om de grondwet te wijzigen.
Slide 22 - Slide
Leg uit.
Hoe zouden socialisten, jong-liberalen, katholieken en protestanten toch aan hun vereiste meerderheid kunnen voldoen?
Slide 23 - Open question
Pacificatie 1917 Oplossing
Socialisten en jong-liberalen stemmen voor betaling bijzonder onderwijs.
In ruil stemmen protestanten en katholieken voor actief mannenkiesrecht.
Er komt geen actief vrouwenkiesrecht maar passief vrouwenkiesrecht*.
* Vrouwen kregen het recht om verkozen te worden, maar mochten zelf niet stemmen.
Slide 24 - Slide
Aletta Jacobs is teleurgesteld dat er geen actief vrouwenkiesrecht kwam.
Abraham Kuyper is tevreden met de betaling van bijzonder onderwijs.
Troelstra is tevreden met het actief mannenkiesrecht en het passief vrouwenkiesrecht.
Slide 25 - Slide
Wie zal er niet tevreden zijn met de Pacificatie van 1917?
A
socialisten
B
katholieken
C
protestanten
D
feministen
Slide 26 - Quiz
Pacificatie 1917 1919
In 1919 kwam er ook actief vrouwenkiesrecht.
Vanaf nu is er sprake van algemeen kiesrecht.
Slide 27 - Slide
0
Slide 28 - Video
Slide 29 - Video
Pacificatie 1917
Districtenstelsel
Voor 1917 was Nederland verdeeld in 100 districten.
De kandidaat met de meeste stemmen in het district, kreeg een zetel in de Tweede Kamer.
Per district werd er dus 1 volksvertegenwoordiger gekozen.
Info districtenstelsel
Als Nederland in 2017 een districtenstel had, dan hadden we een hele andere verkiezingsuitslag!
Slide 30 - Slide
Pacificatie 1917
Evenredige vertegenwoordiging
Vanaf 1917 waren er geen districten meer.
Als een partij 40% van de stemmen haalt, krijgt ze 40% van de zetels in de Tweede Kamer.
Als een partij 5% van de stemmen haalt, krijgt ze 5% van de zetels in de Tweede Kamer.
Slide 31 - Slide
districten stelsel
evenredige
vertegen-
woordiging
Kleinere partijen maken een kans.
Regionale partijen maken een kans.
Iedereen voelt zich vertegenwoordigd.
Minder partijen in de Tweede Kamer
Vaak meer partijen in de Tweede Kamer
Partij met meeste stemmen in het land krijgt meeste zetels