7.1 Absolutisme in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

hst. 7 Koningen, heren en denkers

Vandaag

- Uitleg 7.1

- Kort Filmpje

- Werken aan opdrachten of leerdoelen

Hst. 7 Koningen, heren en denkers

Aan de orde komt:
1. het absolutisme of de succesvolle pogingen van vorsten in Europa om alleenheerschappij te verwerven.

7.1 Absolutisme

KA23: het streven van vorsten naar absolute macht

Absolutisme in Frankrijk

Na deze les kan je...

Met voorbeelden uitleggen hoe de Franse koningen in de 17e eeuw op politiek, militair, economisch en religieus gebied hun macht vergrootten

Absolutisme

Een regeringsvorm waarin de koning alle macht heeft en zelf boven de wet staat

Absolutisme

• In de loop van de Middeleeuwen macht vorsten aangetast door: 
• Stedelijke parlementen en de Staten -Generaal, waarin vertegenwoordigd:
• adel / geestelijkheid / stedelijke burgerij 
• o.a: toestemming nieuwe belastingen
• Vorst had er genoeg van en wou zijn macht uitbreiden...Hoe dan?

reactie Franse hof op beperking macht:

• 1614: Etats Généraux niet meer bijeengeroepen door vorsten (-1789)
• ambtenarenapparaat uitbreiden en
• rechtstreekse belastingen >
• adel buiten spel gezet
• vanaf 1661: centralisatie door Lodewijk XIV

1. politiek:

• de vorst neem alle beslissingen zelf
• door hem aangestelde ambtenaren rapporteren aan hem
• vorst bepaalt nieuwe wetten,
• o.a: belastingen >
• veel geld nodig  (ambtenaren, leger)
• censuur ingevoerd
• rechtvaardiging:
• 'droit divin'

2. militair

• opbouw van een 'staand' leger
• professioneel georganiseerd:
• training / uitrusting / salaris
• rangen op basis van geschiktheid
• bijkomend voordeel: 
• invloed adel beperkt

3. Economisch:

• mercantilisme =
• het bevorderen van de eigen handel door:
• invoerrechten +
• inperken van mogelijkheden om handel te drijven (oa havenverbod)
• zo min mogelijk import, maar veel export
• Doel: 
• geld voor ambtenaren, leger en hofhouding (Versailles)

4. Religieus

• Lodewijk XIV was katholiek 
• eiste eenvormigheid -> alleen RK geloof
• Edict van Nantes ingetrokken (1685) 
• hugenoten vervolgd,
• velen vluchtten o.a. naar Nederland
• opmerking: economisch gezien was dit een groot drama voor Lodewijk (kapitaalvlucht)

Overzicht 4 gebieden van absolutisme

Gebied	Kenmerken
Politiek	Koning neemt alle beslissingen, geen tegenspraak. Droit divin
Militair	Professioneel leger, minder invloed adel.
Economisch	Mercantilisme (bescherming van de eigen economie)
Religieus	Eén geloof, vervolging ketters

Filmpje

Vraag voor bij het filmpje: welke aspecten van het absolutisme 

Rest van de les

• Maak vraag 3 en 4 uit het boek.
• Werken aan leerdoelen 6.1 t/m 6.3

Lodewijk XIV

• als 'Zonnekoning'
• herkomst:
• hij speelde de hoofdrol in het 'Ballet van de Nacht' (1653)
• 7 dagen lang, 3000 toeschouwers
• de krachten van het kwaad (>Fronde edelen) legden het af tegen de opkomende zon

Vandaag

• Quizje over 7.1 + overige vragen
• Leren óf leerdoelen maken --> Volgende week oefenen!

Het hoogtepunt van het absolutisme in Frankrijk vond plaats onder...

1. Lodewijk XIII
2. Lodewijk XIV
3. Lodewijk XV
4. Lodewijk XVI

Wat is GEEN kenmerk van het mercantilisme

1. Er moet zoveel mogelijk geëxporteerd worden
2. Het gebruiken van koloniën om inkomsten te genereren.
3. Import van goederen uit het buitenland moet worden tegengehouden
4. Vergroten van de goudvoorraad.

Een militair kenmerk van het absolutisme is:

1. Een beroepsleger
2. Generaals uit de adel
3. Massaal gebruik van horigen als soldaten
4. Verkoop van militaire rangen.

De leer waar Lodewijk XIV zijn macht op baseerde was het droit divin. Hierdoor vond hij dat hij als koning:

1. De plaatsvervanger van God op aarde was.
2. Rechtse politiek moest bedrijven.
3. Een goed ambtenarenapparaat moest hebben.
4. zich moest inzetten voor alle religies.

Welk land had GEEN absolute vorst

1. Pruisen
2. Frankrijk
3. De Nederlandse Republiek
4. Rusland

Door het herroepen van het Edict van Nantes

1. Kwam er godsdienstvrede tussen de protestanten en katholieken
2. Werd het Katholicisme de staatsgodsdienst in Frankrijk
3. Werden protestanten in Frankrijk vervolgd
4. Kon Lodewijk XIVe officieel worden uitgeroepen tot plaatsvervanger van God

Welk kenmerkend aspect hoort niet bij de 17e eeuw?

1. Het streven van een vorst naar absolute macht.
2. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
3. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
4. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Welk kenmerkend aspect hoort niet bij de 16e eeuw?

1. Het begin van Europese overzeese expansie.
2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
3. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
4. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

Rest van de les

• Blader de toetsstof in je boek door en vul eventueel in classroom onder ''Inleveren vraag of onderwerp voor de volgende les'', een onderwerp in die je graag nog behandelt ziet worden in de laatste twee lessen.
• Klaar? Werk aan de leerdoelen of leer alvast voor de toets.