Het microscopisch beeld van de nieren

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Het microscopisch beeld van de nieren 

De nieren van buiten naar binnen

Het microscopisch beeld van de nieren 

Terug naar vorige les: hoe heten de twee grote onderdelen van de nier?

In de nier zitten ongeveer 1 miljoen nefronen

Vorige keer hebben we de bloedvaten bekeken van de nier. Er zijn grotere bloedvaten maar er zijn ook twee capillairen systemen. Deze bevinden zich rond de nefron.

1. Het capillair netwerk van de glomeruli en de peritubulaire capillairen
2. Het capillair netwerk van de someruli en de intratubulaire capillairen
3. Het capillair netwerk van de lomeruli en de intertubulaire capillairen
4. Het capillair netwerk van nomeruli en de extratubulaire capillairen

Glomerulaire filtratie = 1ste capillaire netwerk 

peritubulaire capillairen= 2de capillaire netwerk

Deze 2 capillairen systemen kun je niet wegdenken van de primaire taak van de nier. Welke taak is dat?

 De route van voorurine

Kapsel van Bowman

Proximale tubulus (buis)

Lis van Henle

Distale tubulus (buis)

Verzamelbuis

Verzamelbuis

Nierkelk, nierbekken, urineleider, blaas, urinebuis

Het microscopische beeld van de nier o.b.v.

Kapsel van Bowman

Proximale tubulus (buis)

Lis van Henle

Distale tubulus (buis)

Verzamelbuis

A

B

C

D

E

Kapsel van Bowman

Waar bevindt zich de
kapsel van bowman?

A

B

1. Cortex (schors)
2. Medulla (merg)

Welke delen in schors ?

vasculaire pool en urinaire pool 

Lichaampje van Malpighi

Glomerulus

Kapsel van Bowman

Lichaampje van Malpighi:

Kapsel van Bowman (nierkapseltje)

       Éénlagig plaveiselepitheel

Glomerulus (kluwe haarvaten)

       Aanvoerend slagadertje

       Afvoerend slagadertje

Eénlagig plaveiselcelepitheel

- één cellaag 

- grote platte cellen met ronde celkern

- in direct contact met het onderliggende basaal membraan

- bekleding van de lichaamsholten, bloed- en lymfevaten, hart en luchtwegen

- dunne laag heeft fysiologische voordeel van snellere absorptie

            Dit is belangrijk op plaatsen waar een grote doorlaatbaarheid                  nodig is van vloeistoffen en gassen (longen, spijsverteringstelsel              en nieren). 

Basaal membraan, 

Belangrijk voor verankering en structuur voor omliggende celstructuren.

Is daarnaast ook een beschermende barrière tegen vreemde/schadelijke stoffen.

Eénlagig plaveiselcelepitheel

Eénlagig plaveiselcelepitheel

= parietaal vlak v. Kapsel van Bowman

Visceraal vlak van Kapsel van Bowman

Hier liggen de podocyten

Kapselruimte

HIer komt het filtraat in terecht. 

visceraal versus parietaal

 visceraal is het deel van een structuur dat contact maakt met de ingewanden

pariëtaal is het deel van die structuur dat gehecht is aan de lichaamswand

Vb. longvlies heeft een deel dat aan de longen gehecht is (=visceraal) en een deel dat aan de ribbenkast is gehecht (=parietaal)

Glomerulaire filtratie barrière 

Vormt de barrière van het bloed en de urinaire ruimte

1. Endotheel cellaag

2.Glomerulair basaal membraan

3. Podocyten

1. Endotheelcellen 

aan de binnenkant van de glomerulaire capillairen 

meer permeabel voor plasma water en opgeloste stoffen dan bv. capillairen van de skeletspieren

niet voor Rode/witte bloedcellen bloedplaatjes

hebben relatief grote poriën = FENESTRA = 1ste filtratie barrière

1

2. Glomerulair basaal membraan

volgt meteen op de endotheel laag

= glycoproteïnen. 

2

 = Negatief geladen en dik

laten kleine ionen of negatief geladen 

moleculen en vloeistof door 

grote moleculen en positief geladen 

moleculen, zoals eiwitten, worden

vastgehouden

3. Podocyten

volgt meteen op het glomerulair basaal membraan

3

Gevormd als een octopus rond de capillairen

3

3

Elke vinger = een verlenging van cytoplasma = 'foot proces' 

tussen vingers = filtratie spleet

zorgen ervoor dat plasma eiwitten 

niet in urine komen

Eénlagig plaveiselcelepitheel

= parietaal vlak v. Kapsel van Bowman

Podocyten

Visceraal vlak van Kapsel van Bowman

Kapselruimte

HIer komt het filtraat in terecht. 

Bloed wordt gefilterd door de Glomerulaire filtratie barrière in het Lichaampje van Malpighi. Het gaat door een barrière bestaande uit ... onderdelen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Ultrafiltraat=

Het filtraat dat doorheen de Glomerulaire filtratie barrière (1,2 en 3) heen gaat en in het Kapsel van Bowman terecht komt

Wat kan men nog meer waarnemen op een microscopisch preparaat ?

ter hoogte van het lichaampje van Lichaampje van Malpighi

wat je ziet is afhankelijk van hoe je de coupe snijdt. 

Andere kleuring: 

Ter info: toluïdine blauw

Capillairtje van de glomerulus

De coupe is zo gesneden dat je het binnenste ziet van een capillairtje

Endotheel cel

1 ste deel van de glomerulaire filtratie barriere. Deze cellaag bevat porien genaamd fenestra. Door deze porien kan plasma water en opgeloste stoffen. Rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes kunnnen hier niet doorheen. Deze verlaten de glomerulus weer via het afvoerend slagadertje (efferente arteriole).

Rode bloedcellen

Bevinden zich in de capillairtjes van de glomerulus. Deze kunnen niet door de porien van de endotheelcellen.

klik op de duimspijkers

Podocyten

3de deel van de glomerulaire filtratie barriere. Deze epitheelcellaag (ja het zijn een soort epitheelcellen) zorgen ervoor dat plasma eiwitten niet uit het bloed gefilterd worden. Deze zijn namelijk kostbaar voor het lichaam. Een heel kleine hoeveelheid komt toch in de voor urine terecht, maar word later in de nier buisjes gereabsorbeerd in het bloed. 

Mesangium

Deze bestaat uit mesangiale cellen en matrix. Het heeft als primaire functie om 'afval' uit het filtraat te houden. Een soort zeef dus. 

Bij kleuring zijn ze altijd donkerder dan de podocyten.

Wat vormt de barrière tussen het
bloed en de urinaire ruimte?

Welke cellen kom je niet tegen als je naar het lichaampje van Malpighi kijkt?

1. éénlagig plaveiselcelepitheel
2. podocyten
3. endotheel cellen
4. kubisch epitheel

Er wordt 180 liter glomerulaire ultrafiltraat geproduceerd per dag. Toch plassen we geen 180 liter per dag uit (gelukkig!)

180 l --> 1-2 l urine

RE-ABSORPTIE 

OF TERUG RESORPTIE 

= Het opnieuw opnemen van nuttige stoffen in het bloed

Proximale tubulus (PT)

wordt omgeven door de peritubulaire capillairtjes

Reabsorptie van zout, water en andere stoffen die het lichaam nodig heeft 

ongeveer 65%--> vasculair systeem

Maar 

het filtraat in de PT is isotoon tov het plasma in de peritubulaire capillairen 

Het filtraat in de PT is isotoon tov het plasma in de peritubulaire capillairtjes (ptc). Wat wil dit zeggen?

1. Dat de concentratie opgeloste stoffen in de PT hetzelfde is als die van ptc
2. Dat de concentratie opgeloste stoffen in de PT hoger is als die van ptc
3. Dat de concentratie opgeloste stoffen in de PT lager is als die van ptc
4. geen van allen

0

Isotoon t.o.v. plasma hoe kan er dan reabsorptie (OSMOSE EN DIFFUSIE) naar de capillairtjes plaatsvinden?

Reabsorptie

Proximale tubulus

Peritubulaire capillair

1. actief transport Na/K pomp

2. elektrische gradiënt  (Cl-)

3. osmose gradiënt