Samenvattingsles

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning

Samenvattingsles

§1.1

• begrippen
• Kenmerken van een stad
• Soorten stad

Begrippen §1.1

Megastad: een stad met meer dan 10 miljoen inwoners

Metropolis: Een economisch, cultureel en politiek centrum wereldwijd

Hoofdstad: De plek waar de overheid van een land zich meestal bevindt

Voorzieningen: Plaatsen die specifieke goederen of diensten leveren, bijvoorbeeld supermarkten, kledingwinkels, de kapper, etc.

Economische sectoren:

primaire sector: Mijnbouw en landbouw

secundaire sector: industrie

tertiaire sector: Diensten

Vier kenmerken

1. Een bepaald aantal inwoners, maar dat verschilt per land

Vier kenmerken

1. Een bepaald aantal inwoners, maar dat verschilt per land
2. Dichtbebouwd in vergelijking tot de omgeving

Vier kenmerken

1. Een bepaald aantal inwoners, maar dat verschilt per land
2. Dichtbebouwd in vergelijking tot de omgeving
3. De inwoners van een stad werken voornamelijk in de secundaire en tertiaire sector

Primare sector

Secundaire sector

Tertiaire sector

Vier kenmerken

1. Een bepaald aantal inwoners, maar dat verschilt per land
2. Dichtbebouwd in vergelijking tot de omgeving
3. De inwoners van een stad werken voornamelijk in de secundaire en tertiaire sector
4. Een groot aantal voorziening voor de omliggende gebieden

Soorten steden

1. Megastad: een stad met meer dan 10 miljoen inwoners

Soorten steden

1. Megastad: een stad met meer dan 10 miljoen inwoners
2. Metropolis: Een economisch, cultureel en politiek centrum wereldwijd

Soorten steden

1. Megastad: een stad met meer dan 10 miljoen inwoners
2. Metropolis: Een economisch, cultureel en politiek centrum wereldwijd
3. Hoofdstad: De plek waar de overheid van een land zich meestal bevindt

§2.2

• Begrippen
• Locatie van een stad
• Primate cities vs. Stedelijk netwerk
• Urbanizatie

Begrippen §2.2

Urbanisatie- mensen die van het platteland naar de stad verhuizen

Urbanisatiegraad - Het percentage van mensen in een land die in een stad woont

Verstedelijkingstempo - De groei van de urbanisatiegraad

Vestigingsoverschot - Het positieve verschil tussen mensen die ergens komen wonen versus er weggaan

Stedelijk netwerk - Een aantal steden in een land die sterk met elkaar verbonden zijn

Primate city - Een stad die veel groter is dan de tweede grootste stad in een land

Wat valt op aan de locatie van de grootste steden?

De verspreiding van grote steden

• De meeste grote steden zijn te vinden in Azie
• Relatief veel grote steden in de semi-periferie
• Veel steden liggen bij rivieren of bij de kust
• Of andere geografisch logische locaties

Factoren die de plaats van steden bepalen

• Terrein: vlak terrein is aantrekkelijker voor de bouw van steden

Factoren die de plaats van steden bepalen

• Terrein
• Toegang tot natuurlijke hulpbronnen: vooral vroeger belangrijk

Factoren die de plaats van steden bepalen

• Terrein
• Toegang tot natuurlijke hulpbronnen
• Plaats in het land: centrale plek

Factoren die de plaats van steden bepalen

• Terrein
• Toegang tot natuurlijke hulpbronnen
• Plaats in het land
• Infrastructuur

Factoren die de plaats van steden bepalen

• Terrein
• Toegang tot natuurlijke hulpbronnen
• Plaats in het land
• Infrastructuur

Primate city of stedelijk netwerk?

Primate city

• Een stad die veel groter is dan de een na grootste stad in een land
• Komt vaker voor in landen met laag inkomen

Stedelijk netwerk

• Netwerk van nauw verbonden steden
• Verspreid over een land
• De randstad is een goed voorbeeld

Verstedelijking

Verstedelijking- mensen die van het platteland naar de stad verhuizen

Verstedelijkingsgraad

verstedelijkingsgraad - Het percentage van mensen in een land die in een stad woont

92,57%

(7,43%)

Verstedelijkingstempo

Verstedelijkingstempo - De groei van de verstedelijkingsgraad

92,57%

(7,43%)

0,3%

Verstedelijkingstempo

Verstedelijkingstempo - De groei van de verstedelijkingsgraad

Vestigingsoverschot - Het positieve verschil tussen mensen die ergens komen wonen versus er weggaan

92,57%

(7,43%)

0,3%

§2.3, and §2.4

• Begrippen
• Westerse steden
• Niet-westerse steden

begrippen §2.3

Suburbanisatie - Het verhuizen van mensen van de stad naar de suburbs

randstad - Woonwijken die in de buurt van snelwegkruisingen in de buurt van een stad opkomen. Buiten woonwijken zijn hier ook allerlei voorzieningen te vinden, zoals winkels, recreatie en kantoren.

Suburbs - Woonwijken aan de rand van een stad

CBD (Central Business District) - Een gebied in het centrum van een stad met allerlei kantoorgebouwen

Gentrificatie - Een proces waarbij een verwaarloosde wijk bij het centrum wordt opgeknapt en een woonwijk wordt voor mensen met hogere inkomens. Dit leidt ook tot een groter aantal voorzieningen in deze woonwijken.

Westelijke steden

• Amerikaanse steden
• Europese steden

CBD

Het CBD (central business district), ofwel centraal zakendistrict, is waar je de hoge kantoorgebouwen vindt in de Amerikaanse stad. Grote bedrijven hebben hier hun kantoren zitten en grote beurzen, zoals Wall Street bevinden zich hier.

Oude woonwijken

De oude woonwijken vlakbij het stadscentrum werden door het grootste deel van de rijkere mensen verlaten, omdat die naar de suburbs gingen. Dit wegstromen van rijke mensen leidde tot de aftakeling van de oude wijken in de stad. Deze oude wijken staan nu ook wel bekend als de ghetto's.

randstad

Woonwijken die in de buurt van snelwegkruisingen in de buurt van een stad opkomen. Buiten woonwijken zijn hier ook allerlei voorzieningen te vinden, zoals winkels, recreatie en kantoren.

suburb

De rijke mensen verlieten het stadscentrum en verhuisden naar de ruimtelijkere suburbs. Deze mensen werken vaak nog wel in de CBD. Deze mensen die buiten de stad wonen, maar in de stad werken noem je forensen.

Winkelcentra

Buiten de stad ontstonden enorme winkelcentra. Deze gigantische winkelcentra zorgden ervoor dat winkels in de binnenstad veel klanten verloren en failliet gingen. Dit leidde tot verdere aftakeling van de binnenstad.

Middeninkomenswijken

Dit zijn de woonwijken rond de stad waar de mensen wonen die niet rijk genoeg zijn om in de suburbs te wonen, maar wel rijk genoeg om niet in de ghetto's te hoeven wonen.

Oud industriegebied

Steden vormden zich in eerste instantie om industriegebieden. Deze gebieden zijn vaak nog terug te zien in steden. De meeste hiervan zijn niet meer in gebruik en zijn gebieden waar gentrificatie plaatsvindt. Dit is een proces waarmee oude vervallen gebieden worden opgeknapt door de bewoners.

Model van een Amerikaanse stad

De Amerikaanse stad

Van buiten naar binnen

• Suburbs - Woonwijken aan de rand van een stad
• Suburbanisatie - Het verhuizen van mensen van de stad naar de suburbs
• Voornamelijk door rijke mensen

De Amerikaanse stad

Van buiten naar binnen

• Suburb
• Megawinkelcentrum

De Amerikaanse stad

Van buiten naar binnen

• Suburb
• Megawinkelcentrum
• middeninkomenswijk

De Amerikaanse stad

Van buiten naar binnen

• Suburb
• Megawinkelcentrum
• middeninkomenswijk

• lage inkomenswijk
• De ghetto

De Amerikaanse stad

Van buiten naar binnen

• Suburb
• Megawinkelcentrum
• Middeninkomenswijk
• Lage inkomenswijk

• CBD (Central Business District)
• Deel van het stadscentrum waar veel kantoren zich bevinden

CBD

Het CBD (central business district), ofwel centraal zakendistrict, is waar je de hoge kantoorgebouwen vindt in de Amerikaanse stad. Grote bedrijven hebben hier hun kantoren zitten en grote beurzen, zoals Wall Street bevinden zich hier.

Oude woonwijken

De oude woonwijken vlakbij het stadscentrum werden door het grootste deel van de rijkere mensen verlaten, omdat die naar de suburbs gingen. Dit wegstromen van rijke mensen leidde tot de aftakeling van de oude wijken in de stad. Deze oude wijken staan nu ook wel bekend als de ghetto's.

randstad

Woonwijken die in de buurt van snelwegkruisingen in de buurt van een stad opkomen. Buiten woonwijken zijn hier ook allerlei voorzieningen te vinden, zoals winkels, recreatie en kantoren.

suburb

De rijke mensen verlieten het stadscentrum en verhuisden naar de ruimtelijkere suburbs. Deze mensen werken vaak nog wel in de CBD. Deze mensen die buiten de stad wonen, maar in de stad werken noem je forensen.

Winkelcentra

Buiten de stad ontstonden enorme winkelcentra. Deze gigantische winkelcentra zorgden ervoor dat winkels in de binnenstad veel klanten verloren en failliet gingen. Dit leidde tot verdere aftakeling van de binnenstad.

Middeninkomenswijken

Dit zijn de woonwijken rond de stad waar de mensen wonen die niet rijk genoeg zijn om in de suburbs te wonen, maar wel rijk genoeg om niet in de ghetto's te hoeven wonen.

Oud industriegebied

Steden vormden zich in eerste instantie om industriegebieden. Deze gebieden zijn vaak nog terug te zien in steden. De meeste hiervan zijn niet meer in gebruik en zijn gebieden waar gentrificatie plaatsvindt. Dit is een proces waarmee oude vervallen gebieden worden opgeknapt door de bewoners.

Model van een Amerikaanse stad

De Europese stad

Verschillen met de Amerikaanse stad

• Het CBD is vaak niet in het centrum
• Historische binnenstad
• De binnenstad is vaak een plek waar rijken wonen

Gentrificatie

Gentrificatie - Een proces waarbij een verwaarloosde wijk bij het centrum wordt opgeknapt en een woonwijk wordt voor mensen met hogere inkomens. Dit leidt ook tot een groter aantal voorzieningen in deze woonwijken.

Voorbeeld: NDSM werf Amsterdam

• Oud industriegebied
• Goedkope plek voor creatievelingen
• Groeit in prijs en populariteit
• Creatievelingen moeten weg wegens prijs, maar 
• betere buur blijft over

De niet-westerse stad

Meer chaotisch opgebouwd

• Door snelle groei
• Weinig regulatie
• Enorme grootte

Sterke groei van steden

Mensen trekken naar de stad vanwege werkgelegenheid. Leidt tot:

• Enorm druk verkeer
• Veel sloppenwijken

Nieuwe sloppenwijken

• Vaak illegaal
• Slechte kwaliteit
• Nieuwe migranten
• Weinig voorzieningen

Oude sloppenwijken

• Vaak legaal
• Over de tijd verbeterd
• mensen wonen er al langer
• Relatief veel voorzieningen

Informele sector

• Werk wat vooral bestaat om werk te geven aan de mensen die het doen
• Het is niet echt nodig werk 
• Vaak ongeregistreerd
• Soms illegaal
• Komt vaak voor in grote steden

Leren voor de toets

§1, 2, 3, 4 van hoofdstuk 2