Wetenschapsfilosofie - 7. Paradigmatheorie

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paradigmatheorie

Thomas Kuhn

DTD §4.4.2

Vraag! Hoe zat het ook alweer?
- Wat gebeurt er volgens Popper als je een waarneming doet die een wetenschappelijke theorie niet ondersteunt?

Voorbeeld

Je ziet na 30 jaar opeens een zwarte zwaan, terwijl je je hele leven gedacht hebt dat alle zwanen wit zijn.

Zijn volgens logisch positivisten veralgemeende inductieve uitspraken zinvol of zinloos?

1. Zinvol
2. Zinloos
3. Ik twijfel tussen A en B
4. Ik weet niet meer wat dat betekent

                          Het goede antwoord is...

Zinvol als je het zintuiglijk kunt bevestigen

Zinloos als dat niet kan

Goede wetenschap kan veralgemeende inductieve uitspraken verifiëren (= demarcatiecriterium log. pos.)

LET OP! Verificatie is niet hetzelfde als confirmatie

Herhaling logisch positivisme

Confirmatie

Je eet zelf snoep en krijgt een gaatje

Verificatie

Alle tandartsen op de wereld controleren de gebitten van alle mensen op gaatjes nadat ze snoep hebben gegeten

Theorie: Van snoep eten krijg je gaatjes in je tanden

Falsificatie

Je eet zelf 30 jaar lang héél veel snoep, maar hebt nog steeds een gebit zonder gaatjes

Thomas Kuhn              Wetenschap = een afspraak

Wetenschappelijke kennis is nooit zomaar waar of onwaar;

Dat is lastig te zeggen, want ons wereldbeeld verandert door de tijd heen,

En dus ook wat wij als waar of onwaar zien

Oefenen!

We gaan nu oefenen met de theorie van Kuhn. Je mag zelf kiezen hoe je dat doet (volgende slide staan de keuzes).

AFSPRAAK: Je bent zelf verantwoordelijk voor je keuze.

- Weinig begeleiding? Zelf veel doen!

- Wel begeleiding? Goed meedoen!

Deal?

Wat is voor jou nu het beste om te doen?

1. Ik snap Kuhn al best goed!

--> Zelfstandig tekst van Kuhn lezen en antwoord geven op één leesvraag

2. Ik vind Kuhn nog lastig. Help?

-->  Herhalende uitleg en begeleiding van mij bij maken weektaak

Instructie Groepje 1

Open het bestand 'Tekst Kuhn', te vinden op Magister.me bij 'bestanden'.

"Lag de fout niet bij mij en niet zozeer bij Aristoteles, zo vroeg ik mij af. Misschien hadden zijn woorden voor hem en zijn tijdgenoten niet helemaal dezelfde betekenis gehad als voor mij en de mijne."

Dit schrijft Kuhn op p. 229.

Vraag

Leg uit wat Kuhn met dit citaat bedoelt: en...

• ...gebruik in je uitleg de begrippen paradigma en wetenschappelijke revolutie;
  
• ...illustreer het begrip wetenschappelijke revolutie door het verschil tussen aristotelische fysica en newtoniaanse fysica, zoals Kuhn beschrijft in de tekst, kort uit te leggen.

Lever je antwoord bij mij in per email of op papier.

Klaar? Ga verder met het werken met leerdoelen.

Aan de slag

Paradigma: alle wetenschappelijke modellen en theorieën die we samen gebruiken om de wereld mee te onderzoeken.
Normale wetenschap

Vooruitgang is mogelijk.

Anomalie: een verschijnsel dat niet met het paradigma verklaard kan worden.
De wetenschap staat op zijn kop!
Voorbeeld: wetenschapper ontdekt morgen dat appels in Peru niet op de grond vallen als ze uit de boom vallen, maar omhoog de lucht in.
Crisis: theorie van zwaartekracht + heel veel andere natuurkunde, klopt niet meer!

Paradigma:

alle wetenschappelijke modellen en theorieën die we samen gebruiken om de wereld mee te onderzoeken.

Normale wetenschap en vooruitgang is mogelijk.

Anomalie:

een verschijnsel dat niet met het paradigma verklaard kan worden.

De wetenschap staat op zijn kop!

Voorbeeld:

wetenschapper ontdekt morgen dat appels in Peru niet op de grond vallen als ze uit de boom vallen, maar omhoog de lucht in.

Crisis:

theorie van zwaartekracht + heel veel andere natuurkunde, klopt niet meer!

Revolutie!

Na de anomalie komt er een wetenschappelijke revolutie.

Er moet dan naar een nieuw paradigma gezocht worden: een hele nieuwe manier om de wereld te onderzoeken.

De oude manier van onderzoeken past niet meer. Dat paradigma is incommensurabel met de vorige.

Een nieuwe cyclus in de wetenschap.

Dit noemt Kuhn paradigmaverschuiving.