GB les culturele sensitiviteit

• Keuzedeel INT
• MBO
• Studiejaar 1

 Wat is cultuur?

Keuzedeel Internationaal 1:

 (interculturele) diversiteit

Vier stappen

Om cultuur-sensitief te kunnen zorgen zijn 4 stappen belangrijk:

1 Bewustwording

2 Kennis

3 Gevoeligheid 

4 Competentie

Deze vier stappen zijn benoemd door Irena Papadopoulos, professor ‘Transculturele zorg’ Middlesex University in Londen.

Bewustwording

Bewustwording: ken jezelf. Zorgmedewerkers onderzoeken hun eigen waarden, normen en overtuigingen. 

Wie ben ik en wat doe ik waarom? Uit welk ‘nest’ kom ik? 

Welke (voor)oordelen heb ik? Wat is je eigen culturele identiteit? 

 Pas als je weet wie je zelf bent, kun je de ander beter leren kennen en waarderen. En dus beter ingaan op zijn wensen of behoeften.

Kennis

Kennis: leer de ander kennen. Creëer ruimte en tijd voor medewerkers zodat zij écht contact hebben met de ander om hem of haar goed te leren kennen. Wat zijn diens overtuigingen en gevoeligheden? 

 Waarom reageert iemand zoals hij reageert? Medewerkers hebben culturele kennis nodig. Die is niet alleen te vinden in boeken of op internet maar vooral door met de ander in gesprek te gaan.

Gevoeligheid / sensitiviteit

Gevoeligheid: verschil mag er zijn. Cultuursensitief zorg verlenen kan alleen als je de ander als gelijkwaardige partner-in-zorg beschouwt. Niet iedereen is gelijk, maar iedereen is wel gelijkwaardig. 

Echt partnerschap kenmerkt zich door vertrouwen, acceptatie en respect. Door de ander op gepaste wijze te ondersteunen en te bejegenen. Leidinggevenden vervullen hierin een voorbeeldrol.

Competentie

Competentie: maak het verschil. Zorg dat medewerkers cultuursensitief zorg verlenen door deze kennis, inzichten en vaardigheden toe te passen. Medewerkers kunnen iemand op gepaste en respectvolle wijze bejegenen en behandelen. 

Ze zijn zich bewust van vooroordelen, racisme en andere vormen van buitensluiten of discriminatie en bestrijden deze. 

Ze hebben kennis van mensen- en burgerrechten om op cliëntniveau het verschil te kunnen maken.

Opdracht: collage bewustwording

Maak een collage over jouzelf en jouw eigen cultuur. Denk aan alles wat onderdeel uitmaakt van je achtergrond Zoek hierover beeldmateriaal  (word)  Wie ben jij?

Na 15 minuten uitwisselen in je groep. Vertel om de beurt over je collage en welke onderdelen belangrijk voor jou zijn. Stel elkaar vragen. 

Klaar? Ga verder met  je lesopdracht bijvoorbeeld:

 Stel vragen op voor jouw interview : voorbereiding. Gebruik open vragen en de thema's uit de kletspot

Verder met stellingen kletspot (en verslag)  

Interculturele samenwerking

• Interculturele sensitiviteit
• eigen cultuur
• Interculturele communicatie

Wanneer je samenwerkt met mensen uit een andere cultuur noem je dit interculturele samenwerking. Het moeilijkste van interculturele samenwerking is de communicatie omdat verwachtingen, normen en waarden van mensen enorm van elkaar kunnen verschillen.

Om goed te communiceren met mensen uit een andere cultuur moet je intercultureel competent zijn. Je beseft dan dat er verschillen zijn tussen je eigen en de andere cultuur. Je weet wat de verschillen zijn en gaat hier op een sensitieve manier mee om. Dit betekent dat je rekening houdt met de gevoelens van een ander en dat je je kunt inleven in een ander.

Aan het eind van dit hoofdstuk: 

• weet je wat interculturele sensitiviteit is en in hoeverre je dat zelf bent
• kun je je verplaatsen in mensen met een andere culturele achtergrond
• kun je in contact met anderen omgaan met cultuurverschillen.

Oriëntatie Interculturele samenwerking

Eigen ervaringen:

- mensen uit andere culturen?

- gebeurtenissen te maken met cultuurverschillen?

- belang verschillen tussen culturen?

Heb jij in je dagelijks leven te maken met mensen uit andere culturen? Zo ja, merk je iets van cultuurverschillen tijdens het omgaan met mensen uit anderen culturen? Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan je vriendengroep, school, werk of de sportclub

Heb je ervaring met gebeurtenissen op je werkplek die te maken hebben met cultuurverschillen? Zo ja, wat is die ervaring dan?

Is het volgens jou belangrijk te weten wat de verschillen tussen culturen zijn? Leg uit waarom wel of niet.

Reflector Interculturele sensitiviteit

Streepje voor?

Doe de test > https://streepjevoor.onderhuids.nl/# 

Bekijk na de test minimaal 5 filmpjes van mensen die:

-een streepje voor hebben en een streepje achter hebben

De student leert door deze opdrachten te reflecteren op zijn eigen zienswijze ten aanzien van een aantal aspecten in de samenleving waarover verschillend gedacht kan worden. 

De student is zich bewust van zijn eigen interculturele sensitiviteit en weet dat overbruggen wordt vergemakkelijkt als je je ervan bewust bent dat er verschillen bestaan.

De reflector is een hulpmiddel om je interculturele vaardigheden in beeld te brengen. De reflector maakt je bewust van de houdingsaspecten van jezelf en anderen.

Streepje Voor is een publiek onderzoek naar onszelf en de Nederlandse samenleving. Wat betekent het om in Nederland een bepaalde huidskleur of afkomst te hebben. Doe de test op:

 https://www.onderhuids.nl/over-streepje-voor/

Interculturele communicatie

- slurpen ??

- te laat komen??

- andere gebruiken die we kennen waarin verschillen zijn in cultuur- gebruiken?

Opdracht 5:

De student begrijpt waarom bepaalde zaken in de omgang tussen mensen problematisch kunnen zijn en weet dat dit te maken heeft met verschillen in cultuur.

Websites bekijken

Vb

Slurpen mag!

Van kinds af aan wordt je gezegd dat je niet mag slurpen met je soep. Eten hoort stil gekauwd te worden. Dit is netjes. In China laat je juist zien dat je je maaltijd lekker vindt door lekker te slurpen! Eet je je eten in stilte op, dan kan dat voor anderen betekenen dat je je eten niet zo lekker vindt.

Wanneer je in Latijns-Amerika wordt uitgenodigd voor een etentje of een feestje, kom dan niet te vroeg. Als je vroeg komt, wordt dit gezien als een gierig en gulzige eigenschap. Bovendien zul je merken dat je of de eerste bent die komt of dat je gastheer/gastvrouw nog niet gereed is. Het is gebruikelijk om een half uur tot een uur later te komen en zelfs dan ben je nog ruim op tijd.

Met het hoofd naar voren knikken wordt in de meeste landen als positief gezien, in ieder geval als een bevestiging of een 'ja'. Dit is anders in Bulgarije, Pakistan en India. Daar schudt men met het hoofd heen en weer. In Japan wordt er wel naar voren geknikt, maar dit kan 'ja', 'nee', 'ik weet het niet' of 'ik weet het wel, maar ik durf het niet te zeggen' betekenen.

Hoe intercultureel sensitief ben ik? [BP]

 Vertel in hoeverre jij zelf intercultureel sensitief bent. Geef minimaal drie voorbeelden.

Intercultureel sensitief wil zeggen dat je naar een cultuur kunt kijken zowel vanuit je eigen referentiekader als vanuit het referentiekader van de ander. 

Je kunt je in gedachten verplaatsen én je kunt je gedrag aanpassen, zonder je identiteit te verliezen. 

Je beweegt je met gemak, met respect en met culturele flexibiliteit tussen de verschillende referentiekaders.

Interculturele sensitiviteit is dynamisch en niet statisch: het is een groeiproces.

De Amerikaanse antropologen Janet en Milton Bennett onderscheiden zes fasen in het groeiproces van interculturele sensitiviteit: 

1. ontkenning, 
2. weerstand, 
3. minimaliseren, 
4. aanvaarding, 
5. aanpassing 
6. en wederzijdse integratie.