Monniken en ridders > extra les

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 4,5

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Welkom in de les

- Open op je iPad de lessonup app 

- Log in met de code.

Dit ga je leren vandaag

• Je leert wat de Middeleeuwen zijn.
• Je leert welke drie groepen mensen in de Middeleeuwen leven.
• Je leert wat een landheer is.
• Je leert wat een horige is. 

Even herhalen

Tijdlijn

De tijd van de jagers & boeren

Tijdlijn

De tijd van de Grieken & Romeinen

Tijdlijn

De tijd van de monniken & ridders

De middeleeuwen

De Romeinen zijn heel lang de baas geweest in Nederland en ook in Europa.

Na lange tijd verjagen andere volken de Romeinen. 

Deze volken willen allemaal een stukje van het Romeinse Rijk.

Deze volken roven ook in ons land alles wat ze kunnen gebruiken.

De middeleeuwen

Daarom is het in ons land niet meer veilig. 

Dat is het begin van de middeleeuwen.

De middeleeuwen beginnen in het jaar 500 en duren tot het jaar 1500. Dat is ongeveer 1500 jaar geleden. 

Drie standen

Er leven in ons land in de Middeleeuwen drie groep mensen.

Die groepen noem je standen. 

De drie standen zijn: 

1. de adel

2. de kerk

3. de boeren

De adel

De rijke boeren worden de adel genoemd. 

Zij vechten tegen rovers en bouwen stevige huizen.

Zij willen ook wel voor andere mensen vechten, maar daar willen ze wel wat voor terug.

De mensen moeten daarom bijvoorbeeld hun land aan hen geven of zij moeten helpen op de akkers. 

De kerk

In de middeleeuwen is het leven zwaar en de mensen leven maar kort.

De kerk belooft de mensen na de dood een goed leven.

Maar dan moeten ze wel doen wat de kerk zegt.

Daardoor krijgt de kerk veel rijkdom en macht. 

De boeren en burgers

In de middeleeuwen zijn de arme boeren niet veilig voor de rovers.

Ze raken vaak een stuk land kwijt.

Daarom vragen de de kerk of de rijke boeren om hulp.

Ze moeten in ruil daarvoor hard werken. 

En hebben vaak maar net genoeg te eten. 

Welke stand doet wat?

bidden

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Welke stand doet wat?

werken

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Welke stand doet wat?

vechten

1. de adel
2. de kerk
3. de boeren

Arme en rijke boeren

In de middeleeuwen waren niet alle boeren gelijk.

Er waren rijke boeren en arme boeren.

Arme boeren

De arme boeren hadden in de middeleeuwen een zwaar leven.

Om in leven te blijven konden ze net genoeg eten verbouwen.

Het was ook gevaarlijk, omdat er veel rovers waren.

Een arme boer had geen wapens om zich te verdedigen. 

Rijke boeren

Voor rijke boeren was het veel makkelijker in de middeleeuwen.

Hij had een huis van steen, waar rovers niet snel binnen kwamen.

Een rijke boer had ook wapens en soldaten.

Zo'n rijke boer heette een landheer.

Een landheer hoort bij de adel. 

Een aantal vragen

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

huis van steen

1. arme boer
2. rijke boer

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

soldaten in dienst

1. arme boer
2. rijke boer

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

weinig land

1. arme boer
2. rijke boer

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

veel land

1. arme boer
2. rijke boer

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

vaak honger

1. arme boer
2. rijke boer

Hoort het bij een arme boer of bij een rijke boer?

geen wapens

1. arme boer
2. rijke boer

Een aantal vragen

Maak de zin af:

De arme boeren werkten voor een ...

1. landheer
2. rover

Maak de zin af:

In ruil voor .... tegen de rovers.

1. geld
2. bescherming

Maak de zin af:

Een landheer had veel ...

1. schuld
2. grond

Maak de zin af:

De landheer werkte zelf .... op het land.

1. niet
2. wel

Maak de zin af:

Dat deden de armere .... voor hem.

1. boeren
2. soldaten

De horige

De landheer was de baas van de arme boeren die voor hem werkten.

Deze arme boeren waren daardoor niet meer vrij.

De horige

De arme boeren hadden meestal geen eigen land.

Daarom mochten zij op het land van de landheer werken.

Daar moesten zij hem ook nog voor betalen, b.v. met geiten, schapen of graan.

Zij moesten ook nog klusjes voor hun landheer doen.

De horige

Zij moesten ook nog klusjes voor hun landheer doen.

Bijvoorbeeld een sloot graven of houthakken. 

Deze boeren zonder land heetten horigen. 

Een aantal vragen

Wat zijn horigen?

1. huizen met dunne muren
2. rovers
3. boeren die geen eigen land hebben
4. boeren met een eigen boerderij

Waar of niet waar?

De horigen betaalden de landheer met vee.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

De horigen betaalden de landheer met geld.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

De horigen betaalden de landheer met graan.

1. waar
2. niet waar

Evaluatie van de les

Noem 2 verschillen met de tijd van de middeleeuwen en nu.

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig