Geen wetten over straffen, wraak belangrijkste doel.
Slide 5 - Slide
Na de 19e eeuw
Doodstraf en publiekelijk straffen verboden
Slide 6 - Slide
Na de tweede wereldoorlog
Resocialiseren belangrijkste doel!
Slide 7 - Slide
Met het geven van straf kan een aantal doelen bereikt worden;
Wraak en vergelding: dader moet boeten - oog om oog...
Genoegdoening: slachtoffer voelt zich beter.
Afschrikken daders: herhaling voorkomen.
Beveiligen samenleving: gevaarlijke mensen opgesloten.
Handhaven rechtsorde: naleven van de wetten en regels.
Preventie: weten wat de gevolgen zijn.
Voorkomen eigenrichting: niet voor eigen rechter spelen.
Heropvoeding van dader (resocialisatie): voorbereiden op terugkeer.
Waarom straffen we?
Slide 8 - Slide
In het strafrecht hebben slachtoffers een aantal rechten;
Het slachtoffer kan vragen om een schadevergoeding (geen boete!)
Mogen gebruik maken van spreekrecht: tijdens de rechtszaak spreken.
Slachtoffers hebben recht op slachtofferhulp.
Slachtoffers hebben recht op informatie: hoe verloopt de zaak?
Rechten van het slachtoffer
Slide 9 - Slide
En wat betekent voorwaardelijk?
Hoofdstraffen
Geldboete: meestal is het vonnis een geldboete, bij kleine overtredingen staat dit vast. Betaal je de boete niet? Gevangenisstraf.
Hechtenis: bij overtredingen. Max. 1 jaar in het Huis van Bewaring.
Gevangenis: bij misdrijven. Variëren van 1 dag tot 30 jaar, of levenslang.
Werkstraf: max. 240 uur onbetaald werk, doel is iets zinvols voor de samenleving. Vaak in combinatie met boete of korte gevangenisstraf.
Bijkomende straffen
Kan zowel op zichzelf, als in combinatie met een hoofdstraf gegeven worden. Bijvoorbeeld het afnemen van een rijbewijs of het openbaar maken van het vonnis.
Maatregelen
Niet bedoeld als straf voor de dader, maar als bescherming voor de samenleving. Belangrijkste is terbeschikkingstelling (TBS) vaak voor ontoerekeningsvatbaren. (2 jaar, kan verlengd worden).
Ook schadevergoedingen betalen of gestolen spullen afpakken is een maatregel.
Slide 10 - Slide
Als verdachte of veroordeelde van en misdrijf krijg je te maken met de reclassering: helpen en begeleiden om herhaling van strafbaar gedrag te voorkomen.
Geeft advies om herhaling te voorkomen;
Bieden ondersteuning tijdens detentie;
Houdt toezicht op uitvoeren van straffen;
Bieden nazorg aan ex-gevangenen.
Toch blijkt het niet altijd het gewenste effect te hebben. Ongeveer de helft van de ex-gedetineerden pleegt binnen twee jaar een nieuw strafbaar feit, dit noemen we recidive: iemand valt na een eerdere veroordeling terug in crimineel gedrag.
Helpt het wel?
Slide 11 - Slide
De overheid speelt een belangrijke rol bij de aanpak van criminaliteit. Alle politieke partijen hebben hun eigen mening over de beste manier om criminaliteit te bestrijden.
Sociaal-democratische partijen (PvdA, SP): nadruk op maatschappelijke oorzaken. (preventie!!)
Christen-democratische partijen (CDA, CU): belang van gezin, school en organisaties (respect aanleren).
Liberale partijen (VVD, PVV): eigen verantwoordelijkheid, hard straffen! (repressie!!)
Maar welk beleid (geheel aan ideeën of plannen om iets te bereiken) is het beste? Daarvoor wordt gekeken naar de effectiviteit en de wenselijkheid.
Effectiviteit gaat om de vraag: werkt het beleid ook echt? (statistieken, onderzoeken).
Wenselijkheid geeft aan: met welk beleid je het eens bent. (visies politieke partijen).
Politieke stromingen
Slide 12 - Slide
Het totale landelijke criminaliteitsbeleid bestaat uit verschillende terreinen, de belangrijkste:
Opsporingsbeleid;
Vervolgingsbeleid;
Gevangenisbeleid;
Jeugdbeleid;
Speciale beleidsterreinen:
Beleidsterreinen
Slide 13 - Slide
Prioriteiten stellen: welke vormen van criminaliteit moeten vooral worden aangepakt? Zware, georganiseerde misdrijven? Of veelvoorkomende criminaliteit? (politiek).
Laatste jaren vooral: grote criminele netwerken, mensenhandel, cybercrime en seksueel geweld tegen kinderen.
Ook worden hier afspraken gemaakt over welke middelen de politie mag inzetten tegen criminaliteit (wapens, waterkanonnen, wettelijke bevoegdheden etc.).
Opsporingsbeleid
Slide 14 - Slide
Op welke manier moeten misdadigers vervolgd worden?
Verdachten van zware criminaliteit worden zo snel mogelijk berecht en bestraft, dit noemen we snelrecht. Maar dit geldt bijvoorbeeld ook voor winkeldiefstal of voetbalvandalisme.
Ook het inzetten van taakstraffen en het gedogen van strafbare gedragingen (softdrugs) staan in het vervolgingsbeleid.
Vervolgingsbeleid
Slide 15 - Slide
Afspraken over de behandeling en opvang van gevangenen.
- Moeten gevangenen een cel delen of niet?
- Mag een TBS'er met proefverlof?
Gevangenisbeleid
Slide 16 - Slide
Hoe pakken we jeugdcriminaliteit aan?
Meer toezicht en controle.
Sneller, en zinvoller straffen.
Adolescentenstrafrecht.
Onderwijs/kwalificatieplicht/banenplannen.
Jeugdbeleid
Slide 17 - Slide
Repressie is de aanpak van criminaliteit door te straffen. Dit betekent letterlijk onderdrukken. Een andere aanpak is preventie; het voorkomen van criminaliteit.
Preventie vindt plaats op meerdere manieren;
Preventie door de overheid
Preventie door bedrijven en burgers
Preventie door jezelf (eigen verantwoordelijkheid)
Repressie en preventie
Slide 18 - Slide
Meer sociale controle;
Meer boa's, handhavers of wijkagenten.
Het plaatsen van camera's of bewakingsdiensten.
Verbeteren woonomgeving;
Betere straatverlichting en weghalen van dichte begroeiing.
Meer voorzieningen voor jongeren
Voorlichtingen
Voor jongeren: HALT-bureaus.
Preventie door overheid
Slide 19 - Slide
Op verlaten industrie terreinen plaatsen bedrijven goede alarmsystemen, of huren ze een bewakingsdienst.
Winkeliers kunnen camera's, monitoren, spiegels of poortjes in hun winkels plaatsen.
Scholen werken soms samen met de politie (antispijbelbeleid).
Burgers letten op elkaar (buurtwachten, whatsapp groepen).