Hoofdstuk 7: De rechtszaak

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Binnen is beginnen 

• Jassen uit, boeken erbij
• Beantwoord de vragen op het werkblad 

Hoofdstuk 7 en 8: straf en rechtszaak

• Kan je uitleggen hoe een rechtszaak verloopt
• Kan je  5 redenen noemen waarom we criminelen straffen

Wie zijn er allemaal aanwezig bij een rechtszaak?

Belangrijkste personen rechtszaak

• De officier van justitie
• De verdachte 
• De advocaat
• De getuigen 
• De rechter 

Hoe verloopt een rechtszitting? 

1. Opening.
2. De aanklacht.
3. Verhoor van getuigen en deskundigen.
4. Verhoor van de verdachte.

Hoe verloopt een rechtszitting? 

5. Het requisitoir: strafeis. 

6. Het pleidooi: verdediging advocaat. 

7. Het laatste woord.

8. Het vonnis.

Actualiteitsopdracht 3

• 3 onderdelen 
• Elke week een nieuw onderdeel
• In de les werken we aan de opdracht 

Aan de slag: Deel 1

• Je gaat op zoek naar een artikel over een strafzaak. 
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Gebruik zoekwoorden zoals: rechtszaak, rechter, officier van justitie, vonnis of openbaar ministerie
• Bekende strafzaken: Ali-B, Erasmusschutter, Marengo process 

Waarom geven we mensen straf?

Waarom straffen we: slachtoffer 

• Wraak en vergelding 
• Genoegdoening voor slachtoffer

Het doel van straffen: Dader

• Afschrikken van de dader
• Heropvoeden van de dader
• Resocialisatie: heropvoeding 

Waarom straffen we: Samenleving

• Preventie 
• Beveiligen 
• Voorkomen eigenrichting
• Handhaving van de rechtsorde

Laatste toets

• H7 tot en met H9
• Woensdag 19 maart

Aan de slag: Deel 1

• Je gaat op zoek naar een artikel over een strafzaak. 
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Gebruik zoekwoorden zoals: rechtszaak, rechter, officier van justitie, vonnis of openbaar ministerie
• Bekende strafzaken: Ali-B, Erasmusschutter, Marengo process 
• Klaar? Begin aan deel 2

Hoofdstraffen

• Geldboete
• Hechtenis: overtreding, max 1 jaar
• Gevangenisstraf
• Werkstraf 

Maatregelen

• Terbeschikkingstelling
• Afpakken van spullen

Rechten van het slachtoffer

• Slachtoffer hulp
• Schadevergoeding
• Spreekrecht
• Informatie

Aan de slag: Actualiteit deel 2

• Je gaat op zoek naar een artikel dat te maken heeft met straffen
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Gebruik zoekwoorden zoals: straf, strafeis, gevangenis, boete, hechtenis, taakstraf of vonnis. 
• Klaar? Begin aan deel 3

Reclassering 

• Herhaling strafbaar gedrag te voorkomen
• Ondersteunen tijdens detentie
• Toezicht uitvoering werkstraffen
• Nazorg

47% ex-gevangenen gaan binnen twee jaar na vrijlating opnieuw de fout in

• Overleg in twee of drietallen hoe jullie denken dat dit komt
• 3 minuten, daarna bespreken

Recidive

Mensen gaan opnieuw de fout in, want:

• Gevangenis cultuur
• Vooroordelen
• Slecht contact familie en vrienden

Aan de slag: Actualiteit deel 2

• Je gaat op zoek naar een artikel dat te maken heeft met straffen
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Gebruik zoekwoorden zoals: straf, strafeis, gevangenis, boete, hechtenis, taakstraf of vonnis. 
• Klaar? Begin aan deel 3

Binnen is beginnen 

• Jassen uit, boeken erbij
• Beantwoord de vragen op het werkblad 

Hoofdstuk 9: Criminaliteitsbeleid

• Je kan uitleggen welke rol de landelijke en gemeentelijke overheid spelen bij het aanpakken van criminaliteit
• Je kan uitleggen hoe verschillende politieke stromingen kijken naar criminaliteitsbeleid  
• Je kan de begrippen effectiviteit en wenselijkheid uitleggen

Criminaliteitsbeleid

Alle maatregelen om criminaliteit te bestrijden of te voorkomen

Criminaliteitsbeleid 

Landelijk niveau	Gemeentelijk niveau
Regering en parlement bepalen wat strafbaar is.	Gemeenteraad mag bepalen wat overtredingen zijn
OM en politie handhaven de wet	Burgermeester, politiecommissaris en officier van justitie bepalen beleid

Politieke stromingen en criminaliteit

Liberale partijen (rechts)	Christen-democratische partijen (midden)	Sociaal-democratische partijen (links)
Eigen verantwoordelijkheid Zwaarder en sneller straffen	Gemeenschap moet mensen op het juiste pad houden	Criminaliteit voorkomen door aanpak maatschappelijke oorzaken

Wat is de beste manier om criminaliteit aan te pakken?

• Effectiviteit: werkt het beleid?
• Wenselijkheid: zijn mensen het met het beleid eens?  

Aan de slag: Actualiteit deel 2

• Je gaat op zoek naar een artikel dat te maken heeft met straffen
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Gebruik zoekwoorden zoals: straf, strafeis, gevangenis, boete, hechtenis, taakstraf of vonnis. 
• Klaar? Begin aan deel 3

9.2: Beleidsterreinen 

- Je kan vier verschillende beleidsterreinen noemen

- Je kan uitleggen welk beleidsterrein waar over gaat. 

Criminaliteitsbeleid 

Opsporingsbeleid

Vervolgingsbeleid

Gevangenisbeleid

Jeugdbeleid

Opsporingsbeleid

Opsporingstaak van politie en officier van justitie

• Welke misdaden hebben prioriteit?
• Welke middelen mag de politie gebruiken? 

Gevangenis- en vervolgingsbeleid

• Vervolgingsbeleid: De manier waarop justitie mensen vervolgt
• Gevangenisbeleid: Afspraken over de behandeling van gevangenen

Jeugdbeleid

Alle maatregelen om jeugdcriminaliteit terug te dringen:

• Bureau Halt
• Onderwijs
• Banenplannen 

Aan de slag: Actualiteit deel 3

• Je gaat kijken naar hoe een Nederlandse politieke partij criminaliteit wil aanpakken.
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Kijk op de sites van politieke partijen (bijvoorbeeld PVV, CDA, GroenLinks-PVDA)
• Klaar? Leren voor de toets

Preventie en repressie

Repressie: onderdrukken, vaak doormiddel van zware straffen

Preventie: het voorkomen van criminaliteit

Preventie: meer sociale controle

• Meer conducteurs, politie en handhavers 
• Plaatsen camera's op openbare plekken

Verbeteren woonomgeving 

• Meer voorzieningen voor jongeren
• Betere straatverlichting 
• Leegstaande huizen vernieuwen  

Wat kunnen burgers zelf doen om criminaliteit te voorkomen?

Aan de slag: Actualiteit deel 3

• Je gaat kijken naar hoe een Nederlandse politieke partij criminaliteit wil aanpakken.
• Hierin verwerk je de punten die staan in de opdracht
• Kijk op de sites van politieke partijen (bijvoorbeeld PVV, CDA, GroenLinks-PVDA)
• Klaar? Leren voor de toets