Littérature 19e siècle 1ehelft

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

le romantisme

Qu' est-ce qu' on va faire

• De komende lessen gaan we aan de slag met literatuur uit de 19e eeuw. (3 wk tot TW3)
• Je leert de belangrijke Franse schrijvers kennen en hun werk.
• Je leert de meest belangrijke stromingen van de 19e eeuw kennen.
• De kenmerken van de stromingen zie je terug in het werk van de schrijvers.
• Je vergroot je leesvaardigheid door de gedichten en  extraits te bestuderen
  
• Je bouwt aan je woordenschat
•  Je leert je verplaatsen in de tijd, de schrijver of het personnage
• waardoor je ook weer bouwt aan begrip voor een ander. 
  

le romantisme

• ontstaat omstreeks 1750 in Duitsland en Engeland
• Tussen 1789-1799 maakt Frankrijk een revolutionaire periode door, vol onrust en chaos.
• 1799: Napoleon pleegt een staatsgreep en sticht een keizerrijk.
• het duurt nog tot eind 19e eeuw voordat het land in  rustiger vaarwater komt.
• Het gevoel van onvrede bij burgers in de 19e eeuw door het harde bewind van Napoleon en de negatieve gevolgen van de industriele revolutie noemen we LE MAL DU SIECLE
• in de literatuur staat het individu met zijn persoonlijke gevoelens centraal: le culte du moi
• voor de romantische schrijver is de natuur een grote inspiratiebron.
  
• Romantische schrijvers hebben een grote voorkeur voor lyrische poezie omdat dit genre zich goed leent voor het uitdrukken van gevoelens.
• In de romantische werken worden vaak metaforen uit de natuur gebruikt (bv in : Le lac)
  

1. Alphonse de Lamartine (1790-1869)

Le Romantisme

Lamartine wordt algemeen aangezien als de vader van de Franse Romantiek. Hij zette de eerste stappen tot de volledige bloei van de Romantiek in Frankrijk.  

De Romantiek heeft veel beroemde schrijvers voortgebracht. In de poëzie worden vooral schrijvers als Lamartine, Hugo en Musset bekend. Ze gebruiken de dichtkunst om uitdrukking te geven aan hun gevoelens, hun hoop en teleurstelling, hun religieuze gedrevenheid en hun eenzaamheid. De dichters beschouwen zich als zieners, leiders van de massa. Zij zien als hun taak om de mensheid te leiden en voor te gaan omdat zij als dichter en ziener inzicht hebben in de “eeuwige waarheid”.

In de poëzie is de auteur vaak zelf aanwezig.

Alphonse de Lamartine is niet alleen een beroemd dichter, het scheelde niet veel, of hij was in 1848 president geworden van Frankrijk!

In 1820 publiceert Lamartine zijn eerste dichtbundel, Les Méditations. Op slag is hij beroemd. Dit werk wordt gezien als het begin van de romantiek omdat het volmaakt alles aangeeft wat kenmerkend is voor deze periode.

De lyrische dichtkunst wordt hiermee uitdrukkingsvorm van het persoonlijke gevoelsleven van de dichter, die zich laat inspireren door alles wat de natuur in hem oproept. De dichter vindt zijn troost in de eenwording met de natuur...een thema dat we bij alle dichters uit de romantiek terugvinden...

Le lac

Lamartine heeft aan het Lac du Bourget een korte, maar hevige romance beleefd met Julie Charles. Zij beloven elkaar het volgend jaar op dezelfde plek weer te ontmoeten. Maar het zal anders lopen...De wanhopige dichter zit alleen aan het meer. Julie lijdt in ernstige mate aan tbc en zal weldra sterven. Ze is te ziek om te komen naar hun afspraak... Lamartine laat zijn gevoelens de vrije loop.

Le Lac is het gedicht bij uitstek waarin de mens uitdrukking geeft aan

1) zijn angst voor het verglijden van de tijd

2) het verlangen naar geluk

3) de tijdelijkheid van het menselijk geluk en

4) de hunkering naar eeuwige waarden

Met dit gedicht werd Lamartine op slag beroemd. De gevoelens van de dichter spatten van het gedicht...

1. Vergelijk op de volgende slide de Franse tekst met de vertaling wat betreft het rijmschema en het metrum. Is het gedicht door Paul Claes vrij vertaald of blijft hij dicht bij de originele tekst? Motiveer je antwoord.

Strofe 2

Strofe 1

Strofe 3

Strofe 4

verzoek aan de tijd om stil de staan

helaas glijdt de tijd weg

Verzoek aan de geliefde om van het moment te genieten

Verzoek aan de natuur om de herinnering te bewaren

4. Noteer de twee woorden in de tweede strofe die duidelijk maken dat het verzoek uit de eerste strofe niet wordt ingewilligd. Noteer ook de Nederlandse vertaling in je schrift.

5. Welk bekende motto uit de renaissance herken je in strofe 3

6. Belangrijke thema’s in dit gedicht zijn het verglijden van de tijd en de kortstondigheid van het bestaan. Met welke metafoor worden deze thema’s weergegeven?

7. Noteer drie woorden uit de eerste strofe die met geluk te maken hebben.

8. De romantische liefde is meestal onmogelijk of tragisch. Laat dit zien aan de hand van de tweede en de derde strofe en de informatie uit de inleiding.

Victor Hugo (1802-1885)

Hugo was een Frans schrijver, dichter, essayist en staatsman en wordt beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste Franse romantische schrijvers van de 19e eeuw. Hij schreef romans, gedichten, toneelstukken, essays en politieke toespraken en liet ook een uitgebreide briefwisseling na.

belangrijke werken zijn oa Notre dame de Paris en Les misérables 

Het volgende gedicht , dat Hugo schreef vier jaar nadat zijn dochter Léopoldine verdronk, is erg aangrijpend en ontroerend. Wederom weet een romanticus door zijn persoonlijke schrijfwijze lezers te raken. De dichter kiest zelf zijn beelden en laat zich geen rijm, genres en thema’s voorschrijven: zoals het een ware romanticus betaamt… Hugo schreef zeer veel poëzie, waaronder Les feuilles d’automne en Les contemplations. Onderstaand gedicht komt uit laatstgenoemde bundel.

* lees eerst het gedicht en luister daarna het liedje (rechts)

1. Noteer minimaal 4 woorden waaraan je kunt zien dat het om een trieste tocht gaat.

Vertaling demain des l'aube:

Voor dag en dauw

Voor dag en dauw, als licht al aanbleekt op het lover,
Ga ik op pad. Ik weet wel dat jij op mij wacht.
Ik trek de bossen door en trek de bergen over,
Ik heb te vaak ver van jou mijn dagen doorgebracht.

Ik ga, ik hoor geen geluiden, kijk niet om me heen
En houd mijn ogen slechts gericht op mijn gedachten:
Een onbekende, met gekruiste handen, krom, alleen,
Verdrietig, en mijn dagen zullen zijn als nachten.

Ik kijk niet hoe het avondgoud wordt ingebed
Noch naar de zeilen die Harfleur haast binnenglijden;
En eenmaal bij je grafsteen leg ik een boeket
Van groene hulst vermengd met bloesemende heide.

 

Vertaling: Koen Stassijns

Demain des l' aube

Demain, dès l'aube, à l'heure où blanchit la campagne, 

Je partirai. Vois-tu, je sais que tu m'attends.

J'irai par la forêt, j'irai par la montagne.

Je ne puis* demeurer loin de toi plus longtemps. *Ik kan

Je marcherai les yeux fixés sur mes pensées, 

Sans rien voir au dehors, sans entendre aucun bruit,

Seul, inconnu, le dos courbé, les mains croisées,

Triste, et le jour pour moi sera comme la nuit.

Je ne regarderai ni l'or du soir qui tombe, 

Ni les voiles au loin descendant vers Harfleur,

Et quand j'arriverai, je mettrai sur ta tombe

Un bouquet de houx* vert et de bruyère** en fleur. *hulst/ **heidekruid

Les Contemplations

2. welk kenmerk van de romantiek komt in dit gedicht goed tot uiting? Noteer een aantal woorden waaruit dat blijkt.

3. In de laatste versregel legt de dichter hulst en dopheide op het graf. Dit zijn planten die in de winter hun bladeren niet verliezen. Zij blijven dus altijd groen. Waarvan kunnen deze planten voor een gelovig iemand een symbool zijn?

1. van de vergankelijkheid van de tijd
2. van het eeuwig leven in het hiernamaals
3. van een onbeantwoorde liefde
4. van de dood

4. het gedicht is op muziek gezet door Les Frangines. Luister het liedje nogmaals en noteer minimaal drie dingen die je opvallen die bijvoorbeeld anders zijn in het originele gedicht.

5. Vertel het gedicht in het Frans na. Gebruik hiervoor de futur en de derde persoon enkelvoud: IL
gebruik de volgende woorden:
demain- le père- aller- la tombe-la fille- la cimétière- marcher- la forêt- la montagne- triste- voir- les bateaux- mettre- houx vert- bruyère en fleur. Dit schrijf je hieronder. Alle opdrachten worden gecontroleerd!!