voorplanting en seksualiteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

Regels

• Je gaat op de plek zitten, die de mentor/docent heeft ingedeeld.
• iPad moet ik zien.
• Als ik praat of uitleg geeft, ben je stil.
• Als je iets te vragen hebt, steek je je vinger op
• Bij zelfstandig werken, werk je voor jezelf, anders mag je met je buurman/buurvrouw zachtjes overleggen
• Als je dan nog niet weet, mag je het mij vragen

Welkom bij Biologie voortplanting

Wat gaan we doen?Je kunt primaire en secundaire geslachtskenmerken noemen

Je kunt de lichamelijke en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven. 

Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een vrouw noemen met hun functie

En dan....

Het eerste onderdeel: 

PUBERTEIT

Leerdoel:
Je moet primaire en secundaire geslachtskenmerken kunnen noemen bij jongens en meisjes. Ook moet je de lichamelijke veranderingen in de puberteit kunnen aangeven.

WEET JIJ HIER AL OVER?

Puberteit = 

onder invloed van hormonen (gemaakt door hormoonklieren) lichamelijke en geestelijke veranderingen doormaken. 

Je ontwikkelt van meisje/jongen in vrouw/man.

Dit start rond je 10de.

geslachtskenmerken

Welke geslachtskenmerken ken jij al?

De vrouw

Primaire geslachtskenmerken: 

• vagina (geslachtsopening)
• schaamlippen

Secundaire geslachtskenmerken: 

• borsten
• bredere heupen
• rondere lichaamsvorm
• (schaamhaar)

vulva =

De man

Primaire geslachtskenmerken: 

• penis
• balzak (scrotum)

Secundaire geslachtskenmerken: 

• lagere stem
• baardgroei
• borsthaar
• gespierder
• (schaamhaar)

Groeispurt

= een periode van snelle groei. 

Geestelijke en sociale veranderingen

Zelfstandiger worden

seksualiteit

Herken je al 1 of meerdere van deze dingen?

1. Eigen keuzes willen maken en daardoor sneller ruzie thuis.
2. Je aangetrokken voelen tot een ander. verliefd zijn.
3. Onzeker worden over je lichaam.
4. Ene moment vrolijk en andere moment juist chagrijnig zijn.

Wat zijn geestelijke veranderingen?

1. Je manier van denken veranderd
2. Je wordt groter en zwaarder
3. Je uiterlijk veranderd
4. Van baby tot grootouder worden

Wat hoort NIET bij geestelijke veranderingen?

1. Gedachten
2. Gevoelens
3. Sociaal leven
4. Groeispurt

Welk onderstaande voorbeeld is een vorm van geestelijke verandering?

1. Soms boos worden om niks.
2. Meer een gespierde lichaam krijgen.
3. Ontwikkeling van rondere lichaamsvormen.
4. Ontwikkeling van schaamhaar.

Welke geslachtskenmerken zijn secundaire geslachtskenmerken?

1. geslacht
2. balzak
3. borsthaar
4. penis

Geslachtskenmerken kun je onderverdelen in primaire

geslachtskenmerken en secundaire geslachtskenmerken.

In welke zin staan alleen secundaire geslachtskenmerken?

1. Schaamlippen, borstgroei en borsthaar.
2. Schaamhaar, zwaarder skelet en lagere stem.
3. Balzak, schaamlippen en penis.
4. Balzak, bredere schouders en lagere stem.

Aan de slag met basisstof 4.1

• Lees eerst de tekst uit het tekstboek/lesstof
• Maak je opdrachten  van heel bs 1 


• Geef antwoord op je leerdoelen en mail die naar:
• I. [e-mail] via magister.
•  VOOR HET EIND VAN DE LES moet je het hebben ingeleverd hebben.

Basisstof 4.2 Mannelijk voortplantingsstelsel

Leerdoelen

- Je kunt de voortplantingsorganen van de man benoemen.

- Je kunt van een aantal van deze organen de functie benoemen.

- Je kunt omschrijven wat een erectie is.

- Je weet wat een zaadlozing en wat een orgasme is en waardoor het kan ontstaan bij de man.

- Je kunt de weg van zaadcellen door de verschillende organen te benoemen.

- Je weet wat besnijden is.

vervoeren zaadcellen

maken vocht met voedingsstoffen

maakt vocht voor zaadcellen

Sperma en urine verlaten hierdoor het lichaam

zorgen voor stijf worden penis

opslag zaadcellen

zaadcellen maken

opslag urine

gevoelige plek van penis

eikel

teelbal

prostaat

zaadleider

bijbal

zwellichaam

zaadblaasje

urineblaas

urinebuis

Erectie
(een stijve)

Zaadlozing

= Sperma komt met schokken uit de penis

Een zaadlozing kan een lekker gevoel geven = orgasme
Een zaadlozing kan plaatsvinden door stimulatie van de eikel tijdens:

• het bewegen van de penis in de vagina = geslachtsgemeenschap 
• zelfbevrediging (aftrekken) = mastrubatie 
• In de slaap  = 'Natte droom'

De weg van zaadcellen

zaadblaasjes

sperma

zaadleiders

urinebuis

prostaat

Aan de slag met basisstof 4.2

• Lees eerst de tekst uit het tekstboek/lesstof
• Maak je opdrachten online
• Maak dan pas de opdrachten (opdr. 5 tm 8)

(opdracht 5 en 8 in je WB)

• Lees of bekijk de informatie naast de opdracht ook.
• Klaar met de opdrachten maak de Test jezelf.

Basisstof 4.3 Vrouwelijk voortplantingsstelsel

Leerdoelen

- Je kunt de voortplantingsorganen van de man vrouw benoemen.

- Je kunt van een aantal van deze organen de functie benoemen.

- Je kunt omschrijven de ovulatie en menstruatie is.

- Je weet waardoor een vrouw een orgasme kan krijgen.

- Je weet wat bevruchting, innesteling en een embryo is.

opslag en rijpen eicellen

plaats waar baby in groeit en ontwikkelt

opslag urine

vervoeren eicellen naar baarmoeder

soort tunnel naar baarmoeder

vervoeren urine naar buiten het lichaam

binnenste en buitenste.

binnenste produceren slijm om de vagina opening glad te maken.

gevoeligste deel wat voor genot kan zorgen

baarmoeder

vagina

eierstok

eileider

urineblaas

schaamlip

clitoris

urinebuis

Eicellen

• vrouwlijke geslachtscel
• vanaf puberteit tot +/- 50 jaar rijpt er één eicel
• rond je 50ste wordt de rijping steeds minder = overgang
• na rijping 'springt' de eicel vanuit naar eileider = eisprong/ovulatie
• vanuit eileider naar baarmoeder
• wordt een eicel niet bevrucht sterft hij binnen 1 dag.

Baarmoeder

Hierin groeit de embryo uit tot baby.

De wand is bekleed met slijmvlies.

Vanaf de eerste ovulatie zal elke maand een deel van dit slijmvlies loslaten = menstruatie.

De overgang van baarmoeder naar vagina heet de baarmoedermond.

Menstruatie

• 1ste keer gemiddeld 13 jaar
• 14 dagen na de ovulatie/eisprong
• Dode eicel verlaat samen met het baarmoederslijmvlies het lichaam = bloedverlies.
• Bloedverlies kan 2 tot 7 dagen duren.
• Kan klachten geven zoals: buikpijn, hoofdpijn, stemmingswisselingen.

Damesverband e.d.

menstruatiecyclus

dag 1      = start menstruatie

dag 14   = ovulatie

cyclusduur = gem. 28 dagen

Aan de slag met 4.4

• Lees eerst de tekst uit het tekstboek/lesstof
• Maak je opdrachten online, behalve teken of kleuropdrachten!

• Lees of bekijk de informatie naast de opdracht ook.
• Klaar met de opdrachten maak de Test jezelf.

Bs 4.5 Seksualtiteit

leerdoelen:

- Je moet enkele verschillen in seksualiteit tussen mensen kunnen noemen. Ook moet je enkele seksuele voorkeuren van mensen kunnen noemen.

Androgyn of intersekse =

Een lichaam heeft mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken.

Waarmee iemand zich identificeert, is per persoon verschillend.

vb: Ryanne van Dorst

bekend als Elle Bandita 

Aan de slag Bs 4.5

- Lees de lesstof (tekstboek)

- Maak een samenvatting van de blauwe begrippen. Deze moet je kennen voor de toets!

- mk opdr 16  + Test jezelf

4.6 Zwangerschap (en geboorte)

Leerdoelen:

Je moet kunnen beschrijven welke veranderingen in het lichaam van een vrouw optreden, nadat bevruchting heeft plaatsgevonden.

4.7 Geboorteregeling

Leerdoelen:

• Je weet wat de vruchtbare periode van een vrouw is.
• Je weet welke voorbehoedsmiddelen er zijn en hoe betrouwbaar ze zijn.

Begrippen

Geboorteregeling =

bepalen of je wel of niet een kind wil.

Anticonceptie=

voorkomen dat een vrouw zwanger raakt.

Voorbehoedsmiddelen =

middelen die ervoor zorgen dat een vrouw niet zwanger wordt.

Vruchtbare periode

- Menstruatiecyclus (14e dag)

- Eicel 12 tot 24 uur leven
- Zaadcellen 3-4 dagen leven in lichaam van vrouw

Welke voorbehoedsmiddelen ken je?

Betrouwbare voorbehoedsmiddelen

minder betrouwbare methoden

periodieke onthouding =

Tijdens de vruchtbare dagen van de vrouw geen geslachtsgemeenschap

'voor het zingen de kerk uit' =

Bij geslachtsgemeenschap de penis vlak voor de zaadlozing terug uit de vagina trekken. 

minst betrouwbaar

meest betrouwbaar

anticonceptie pil

nuvaring

periodieke onthouding

condoom

prikpil

hormoonspiraaltje

'voor het zingen de kerk uit'

sterilisatie man

Ongewenst zwanger... en nu?

morning-afterpil

- 1 pil met heel veel hormonen die zorgt dat lichaam het vruchtje en baarmoederslijmvlies afstoot.

- kan tot 72 uur naar geslachtsgemeenschap, hoe eerder des te betere werking.

abortus

- met zuigpompje wordt baarmoederslijmvlies inclusief vruchtje verwijderd.

- kan t/m 23ste week zwangerschap

Aan de slag

• lees de lesstof door
• maak eventueel direct een samenvatting
• mk opdr. 23 tm 27
• opdr. 25 in WB
• maak de test jezelf