Voltooid deelwoord van sterke werkwoorden

• Duits
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Het voltooid deelwoord

(Kapitel 4, Grammatik C)

Lesdoelen

Je kent de theorie van het voltooid deelwoord en kunt deze regels toepassen.

Wat heb je nodig?

Meedoen in LessonUp met je werkboek blz. 29-30 ernaast

Noem een voltooid deelwoord in het Nederlands.

Het voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets al is gebeurd.

'voltooid' betekent namelijk 'al gedaan/al gebeurd'

Het voltooid deelwoord staat nooit alleen, maar heeft hulp nodig van een ander werkwoord. dat zijn de werkwoorden

"haben" en "sein". 

Herhaling: Het voltooid deelwoord van een zwak werkwoord

Het voltooid deelwoord van een zwak werkwoord heeft maar één vorm, je hoeft dus geen rijtjes te kennen.

Je moet maar een ding weten:

een voltooid deelwoord maak je door de stam van het werkwoord te nemen en er iets voor en achter te zetten.

Het voltooid deelwoord van een zwak ww, de regel is:

GE + STAM +(E)T

Het voltooid deelwoord

wohnen

stam: wohn

gewohnt

ik heb in Rotterdam gewoond - ich habe in Rotterdam gewohnt

Let op! *uitzonderingen*

*-ieren. Eindigt een werkwoord op -ieren? geen GE- ervoor

             > trainieren: Ich habe gestern trainiert.

*ge- be- ver- . Begint een ww met ge- be- ver-? geen GE- ervoor

             > bezahlen: Ich habe das Essen bezahlt 

* Eindigt een stam op een -d of een -t? Dan voeg je +et toe in plaats van +t.

                       >reden:  Er hat geredet, > arbeiten: Er hat gearbeitet.

Nieuw: volt. deelwoord van STERKE WERKWOORDEN

Nieuw: Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden

Het gaat eigenlijk precies hetzelfde als in het Nederlands.

Alle voltooide deelwoorden die in het Nederlands eindigen op en, eindigen in het Duits ook op en.

Deze voltooide deelwoorden veranderen wel soms ook van stamklank.  (springen - gesprungen)

Het voltooid deelwoord, basisregel voor sterke ww:

ge+ stam + en

Voorbeeld: laufen - gelaufen

Leer de 7 werkwoorden met de basisregel, zie blz. 30!

Afwijkend van de basisregel: gewoon uit je hoofd leren!

essen - gegessen

beginnen - begonnen

nehmen - genommen

Onthoud: volt. dw. van alle sterke ww eindigen op -en!!

Leer de 9 werkwoorden die afwijken van de basisregel, zie blz. 30!

Leer de voltooid deelwoorden!

Op blz. 30 staan de sterke voltooid deelwoorden die je voor de repetitie moet leren. 

Doe dit b.v. met kaartjes: schrijf het hele ww op een kant en op de andere kant het voltooid deelwoord.

Leer ook de hulpwerkwoorden

haben + sein , deze heb je nodig om een zin in de voltooide tijd te maken.

haben

ich habe

du hast

er, sie, es hat

wir haben

ihr habt

sie (mv) , Sie haben

voltooid deelwoord: Er hat Ferien gehabt. 

sein

ich bin

du bist

er, sie, es ist

wir sind

ihr seid

sie (mv), Sie sind

voltooid deelwoord: Ich bin in Leipzig gewesen. 

Is het werkwoord "kochen" zwak of sterk?
Proef: zet het in de echte verleden tijd..

1. zwak
2. sterk

Schrijf het voltooid deelwoord van "kochen" op. Let op: het is een zwak werkwoord.

Is het werkwoord "schlafen" zwak of sterk?
Proef: zet het in de echte verleden tijd...

1. zwak
2. sterk

Schrijf het voltooid deelwoord van "schlafen" op. Let op: dit is een sterk werkwoord.

Wat is GEEN voltooid deelwoord?

1. gefunden
2. hören
3. beschrieben
4. gelesen

Welke woorden zijn voltooide deelwoorden?

1. Freiheit
2. gebadet
3. geschrieben
4. heiß

Wat is het voltooid deelwoord van "sein"?

1. bin
2. seid
3. gewesen
4. ist

Wat is het voltooid deelwoord van "haben"?

1. gehat
2. gehabt
3. hatte
4. gehaben

Wat is het voltooid deelwoord van 'essen'?

1. geessen
2. gegessen
3. geesst
4. aß

Het voltooid deelwoord van "sehen" is...

1. gesehet
2. sah
3. gesehen
4. geseht

Het voltooid deelwoord van "vergessen" is...

1. gevergesst
2. vergessen
3. gevergessen
4. vergesst

Voltooid deelwoord van "lesen":

1. gelest
2. geleest
3. gelesen
4. gelezen

Voltooid deelwoord van "gratulieren":

1. gegratuliert
2. vergratuliert
3. gratuliert
4. gegratulieren

Voltooid deelwoord van "springen":

1. gespringen
2. gespringt
3. gesprongen
4. gesprungen

Wat is de vertaling van:
" Ik ben gegaan"

1. Ich bin gegeht.
2. Ich habe gegangen.
3. Ich bin gegangen.
4. Er ist gegangen.

Wat is de vertaling van:
"Hij heeft gelezen"

1. Er hat gelesen.
2. Sie hat gelesen.
3. Ich bin gelesen.
4. Wir haben gelesen.

Wat is de vertaling van:
"Ik ben gesprongen"

1. Ich habe gespringt.
2. Ich habe gesprungen.
3. Ich bin gesprungen.
4. Ich bin gespringt.

Wat is de vertaling van:
"Zij heeft gewassen".

1. Sie hat gewaschen.
2. Sie hat gewascht.
3. Sie ist gewaschen.
4. Sie haben gewaschen.