4.1 Patronen verschillen in welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

4.1 Patronen: verschillen in welzijn en welvaart

Herhaling Domein Wereld

Stof uit 4v (par. 1 en 6)

leerdoelen

• aan de hand van economische indicatoren een indeling van welvaart in de wereld maken.
• uitleggen hoe indicatoren op nationale schaal de sociale en ruimtelijke verschillen op lagere ruimtelijke schaal kunnen verhullen.
  
• de geschiktheid van indicatoren om landen in te delen beoordelen.

Formuleer in eigen woorden: wat is het verschil tussen welvaart en welzijn?

Meten van welvaart:

• BNP/BBP per inwoner
• VN-index/welzijnsindex
• Verdeling beroepsbevolking

• overige: toegang tot basisbehoeften, voedselsituatie. beschikbaarheid telefoon en computer

Wat is het verschil tussen het BBP en het BNP?

1. Bij het BNP wordt gekeken naar wat er per persoon verdiend wordt en BBP niet
2. Er zit geen verschil tussen het BBP en BNP
3. Bij het BNP wordt gekeken naar wat alle inwoners van een land samen verdienen, ook als zij in het buitenland werken (en BBP niet)
4. Bij het BBP wordt ook gekeken naar wat mensen in een land verdienen, ook als zij in het buitenland werken

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

-> per hoofd/per inwoner

Problemen BNP/hoofd:

• verschil in koopkracht           -> koopkracht pariteit
• informele sector ontbreekt -> nationale statistieken                                                                                           verbeteren
• sociale ongelijkheid                -> inkomensverschillen tussen                                                                             klassen zichtbaar maken
• regionale ongelijkheid           -> inzoomen

Welke drie maatstaven worden gebruikt voor het meten van welvaart?

VN-welzijnsindex (HDI)

BNP, levensverwachting en analfabestisme

Waarom is deze beter dan het BNP/hoofd?

Waarom geeft de VN-welzijnsindex een beter beeld van de ontwikkeling van een land?

Wereldsysteem

Welvaart meet je op drie manieren. Wat is naast BNP en het VN-welzijnsindex de derde manier?

Verdeling beroepsbevolking

Ontwikkeling beroepsbevolking

Drie veranderingen:

1. Agrarische revolutie
2. Industriële revolutie: deagrarisatie, mechanisering en schaalvergroting
3. Opkomst dienstenmaatschappij: mechanisering, automatisering en uitschuiving

Elk gebied op aarde gaat op eigen tempo door deze fases. 

Welk wereldsysteem is zichtbaar in deze kaart?

Welke verandering heeft plaatsgevonden t.o.v 200 jaar geleden?

Beschrijf in je eigen woorden wat een wereldsysteem is

Wereldsysteem

Centrum: ontwikkelde landen

Semiperiferie: landen in ontwikkeling

Periferie: ontwikkelingslanden

In elk van deze gebieden overheerst het werk van 1 sector uit de internationale arbeidsverdeling. Welke sector hoort bij welk gebied?

Internationale arbeidsverdeling

Centrum: dienstensector/ 

tertiair(commercieel) + quartiar (niet-commercieel)

Semiperiferie: industrie/secundair

Lagelonenlanden, verschuiving industrie sinds WOII

Periferie: agrarisch/primair, grondstofafhankelijk

Af te lezen van: verdeling beroepsbevolking + samenstelling exportpakket

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 4

§ 1

Opdr. 1 t/m 5 en de box