Criminaliteit les 4

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Nederland is een rechtsstaat

Planning

• Bespreken opdracht/herhalen
• Uitleg en aantekeningen hst. 4
• Oefenen
• Opdrachten maken/bespreken
• Afsluiting  

Marieke weet dat de pakkans niet echt groot is op de cosmetica-afdeling in een warenhuis. Daarom pikt ze een lippenstift.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Dennis en Youri zitten in een vriendengroep. Vooral bij voetbalwedstrijden vinden ze het leuk om de politie uit te dagen en vernielingen te plegen.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Sjoerd drinkt in het weekend heel wat biertjes. Je moet dan oppassen met hem, want hij wordt dan meestal snel agressief.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Na het uitgaan trappen dronken jongens in een straat de spiegels van de auto’s eraf.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Ferry steekt op een stil parkeerterrein de banden van vier auto’s lek.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Een junkie wordt in twee dagen drie keer opgepakt wegens winkeldiefstal.

1. Minder sociale controle
2. Groepsdruk
3. Opvoeding
4. Alcohol en drugs

Rechtsstaat

• Rechtsstaat: een land waar de rechten en plichten van burgers én van de overheid in de wat zijn vastgelegd.  

Rechtsstaat

• Rechtsbescherming: burgers worden beschermd tegen te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid.
  
• Rechtshandhaving: het handhaven van de rechtsorde, de overheid controleert of iedereen zich aan de wet houdt.   

De politie mag jou niet zomaar oppakken.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Een overvaller verdwijnt voor drie jaar in de gevangenis.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Iemand is onschuldig totdat het tegendeel bewezen is.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Een agent vertelt de verdachte dat hij recht heeft op een advocaat.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Een gekraakt pand wordt door de politie ontruimd.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

De boete voor automobilisten die niet ‘handsfree’ bellen, is 220 euro.

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Rechtsstaat

Kenmerken van de rechsstaat:

1. Er is een grondwet.
2. Burgers hebben grondrechten.
3. De overheid moet zich houden aan wat in de wet staat.
4. Er is een onafhankelijke rechterlijke macht.
5. Er is een democratisch gekozen parlement.

Artikel 1

• Artikel 1 van de grondwet: allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.  

Examenopgave

tekst 10 ‘Minister moet in discussie’

Een groep van organisaties en deskundigen heeft een open brief aan de

minister van Veiligheid en Justitie gestuurd. De groep vindt dat de

minister wetsvoorstellen die gaan over het bewaren van gegevens van

burgers, moet uitstellen. Eerst moet er een discussie over worden

gevoerd, vindt de groep. Het gaat onder andere over de bewaarplicht van

telecomgegevens en de bevoegdheid van de politie om te hacken.

naar: www.volkskrant.nl van 3 april 2015 

Lees tekst 10. Onder welk kenmerk van de parlementaire democratie valt het onderwerp
waarover de groep uit tekst 10 een discussie wil?
onder het kenmerk dat

1. alle burgers voor de wet gelijk zijn
2. de politieke macht bij het parlement ligt
3. er een machtenscheiding is
4. er grondrechten zijn

Examenopgave

tekst 12 Hoge prijs islamkritiek: 50 stokslagen per week

Vandaag demonstreert Amnesty International voor de Saudische blogger

Raif Badawi. De 31-jarige Badawi bekritiseerde op zijn website de invloed

van de islam op de politiek in Saudi-Arabië. Ook vroeg hij zich

bijvoorbeeld af waarom Valentijnsdag verboden is in Saudi-Arabië.

Dat had hele nare gevolgen voor hem: in juni 2012 werd hij gearresteerd

en hij werd vervolgens veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, een

geldboete van 224.000 euro en 1000 stokslagen.

naar: www.rtlnieuws.nl van 15 januari 2015 

Examenopgave

Uit tekst 12 blijkt dat bepaalde kenmerken of grondrechten die gelden in de Nederlandse parlementaire democratie niet van toepassing zijn op Saudi-Arabië. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.

Welk ander kenmerk of grondrecht is volgens tekst 12 ook niet van toepassing op Saudi-Arabië?

Scheiding van machten

• Democratie: een staatsvorm waarbij burgers invloed hebben op de besluiten van de politici.
• Trias politica: scheiding van de politieke macht in drie onderdelen. De macht is in drieën verdeeld om te voorkomen dat de overheid te veel invloed heeft.   

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Parlement

Onafhan-kelijke rechters

Kabinet

Opdrachten

• Leerlingen thuis: maken opdrachten hst. 4
• Leerlingen in de klas: bespreken opdr. 15 (blz. 35)