Criminaliteit les 5

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Planning

• Herhalen
• Uitleg
• Oefenen
• Opdrachten maken
• Afsluiting  

Uitgangspunten van het strafrecht

• Blz. 27 

Verdachte

• Verdachte = als de politie een redelijk vermoeden heeft dat je een strafbaar feit hebt gepleegd. 

Rechten verdachte

• Pas schuldig als de rechter dat heeft vastgesteld
• Weten waar je van verdacht wordt
• Hulp van een advocaat
• Zwijgen
• Maximaal aantal uren vastgehouden voor verhoor
• In hoger beroep gaan
• Verjaren 
• Na vrijspraak niet nogmaals voor zelfde delict voor de rechter 

Planning

• Herhalen hoofdstuk 4 + 5
• Maken opdrachten blz. 38 + 39
• Maken opdrachten blz. 34 t/m 36
• Afsluiting  

Kenmerken rechtsstaat

1. Alle burgers hebben grondrechten.
2. De overheid moet zich aan de wet houden.
3. Er is onafhankelijke rechtspraak.
4. Er is democratie. 

Examenopgave

tekst 10: ‘Minister moet in discussie’

Een groep van organisaties en deskundigen heeft een open brief aan de minister van Veiligheid en Justitie gestuurd. De groep vindt dat de minister wetsvoorstellen die gaan over het bewaren van gegevens van burgers, moet uitstellen. Eerst moet er een discussie over worden gevoerd, vindt de groep. Het gaat onder andere over de bewaarplicht van telecomgegevens en de bevoegdheid van de politie om te hacken.

naar: www.volkskrant.nl van 3 april 2015

Onder welk kenmerk van de parlementaire democratie valt het onderwerp
waarover de groep uit tekst 10 een discussie wil?
Onder het kenmerk dat

1. alle burgers voor de wet gelijk zijn
2. de politieke macht bij het parlement ligt
3. er een machtenscheiding is
4. er grondrechten zijn

Examenopgave

tekst 13: Woede van Portugese media over nieuwe wet

De Portugese regering wil een wet invoeren die de pers verplicht te vertellen hoe ze over de komende parlementsverkiezingen gaan schrijven. De plannen moeten door een speciale verkiezingscommissie worden goedgekeurd. Wie zonder toestemming toch verslag doet van de verkiezingen loopt het risico op een boete tot 50.000 euro. De Portugese media die niet in handen van de staat zijn, hebben uit woede over de ‘beperking van … ’ aangekondigd dan niet te gaan schrijven over de verkiezingen. naar: www.volkskrant.nl van 24 april 2015 

Welk grondrecht moet op de puntjes in tekst 13 worden ingevuld?

De politie pakt relschoppers op.
Dit is een voorbeeld van ...

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

De politie mag niet zonder huiszoekingsbevel je huis binnendringen.
Dit is een voorbeeld van ...

1. Rechtsbscherming
2. Rechtshandhaving

De politie deelt boetes uit aan burgers die de avondklok negeren.
Dit is een voorbeeld van ...

1. Rechtsbescherming
2. Rechtshandhaving

Je rijdt door rood omdat je vriend zwaargewond op de achterbank ligt en hij naar het ziekenhuis moet.
Je bent ...

1. Strafbaar
2. Niet strafbaar, want dit is noodweer
3. Niet strafbaar, want dit is overmacht

Je slaat een inbreker bewusteloos met een koekenpan, nadat zij met een getrokken pistool jouw huis binnendrong.
Je bent ...

1. Strafbaar
2. Niet strafbaar, want dit is noodweer
3. Niet strafbaar, want dit is overmacht

Je schiet een ongewapende inbreker neer met het jachtgeweer dat je op de zwarte markt gekocht hebt.
Je bent ...

1. Strafbaar
2. Niet strafbaar, want dit is noodweer
3. Niet strafbaar, want dit is overmacht

Wat is jeugddetentie?

Jeugddetentie is de vrijheidsstraf voor jongeren. De jongere moet voor een bepaalde periode in een justitiële jeugdinrichting verblijven. De maximale periode hangt af van de leeftijd. Als de jongere nog geen 16 jaar was op het moment dat hij het strafbare feit pleegde, dan is deze periode 1 jaar. Was hij op dat moment 16 jaar of ouder dan is de maximale periode 2 jaar. In detentie gaat de jongere naar school. Ook krijgt hij les in bijvoorbeeld sociale vaardigheden en beter omgaan met woede.

naar: www.kinderbescherming.nl

Opdrachten

• Maak opdracht 1 t/m 6 op blz. 38 en 39 

Afsluiting