3 havo - H3 Woordenschat - les I

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands - 3 havo

H3 Woordenschat: Beeldspraak: metonymie

Herhaling: beeldspraak

Herhaling: 'beeldspraak'
Wat bedoelen we met 'beeldspraak'?

Herhaling: 'beeld'
Wat bedoelen we met het begrip 'beeld'?

Herhaling: 'object'
Wat bedoelen we met het begrip 'object'?

Herhaling: vergelijking

Bij een vergelijking zet je het beeld én het object in dezelfde zin. Tussen beeld en object bestaat een overeenkomst en daarom zet je ze naast elkaar.

Voorbeelden:

De dief ging er als een haas vandoor.

De Eredivisie lijkt wel een duiventil voor trainers en spelers.

object

beeld

Na het verliezen van twintig euro in het casino

lachte

Dennis

als een boer met kiespijn.

Herhaling: metafoor

Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij je alleen het beeld overhoudt. Het object wordt dus weggelaten uit de zin. Werkwoorden die figuurlijk gebruikt zijn, uitdrukkingen en spreekwoorden zijn (bijna) altijd metaforen.

Voorbeelden:

De zon gaat onder; het meer staat in brand.

Dat uilskuiken heeft weer eens iets laten vallen.

Welke woorden vormen de metafoor?
Vorige week ben ik nog eens gaan hardlopen. Ik had het zwaar, zeker toen een hinde mij inhaalde. Ik kon haar tempo niet bijhouden.

Uitleg: metoniem/metonymie (EV)/ metonymia (MV)

Een metoniem is een vorm van beeldspraak waarbij óók het object wordt weggelaten. Maar in plaats van de nadruk te leggen op de overeenkomst tussen het beeld en het (weggelaten) object (zoals bij een metafoor), zoom je in op een kenmerk of eigenschap van het (weggelaten) object.

Metafoor of metoniem?
Ik heb dat vervelende klusje overgelaten aan het zwarte schaap van de familie.

1. metafoor
2. metoniem

Metafoor of metoniem?
Voordat we de bus instapten, telde de docent nog even de neuzen.

1. metafoor
2. metoniem

Metafoor of metoniem?
Met carnaval heeft hij te diep in het glaasje gekeken.

1. metafoor
2. metoniem

Metafoor of metoniem?
Mijn buurman houdt wel van een glaasje.

1. metafoor
2. metoniem

Bedenk zelf een voorbeeld van een vorm van metonymie waar je de producent noemt i.p.v. het product.

Welke vragen heb je nog over de begrippen 'beeldspraak', 'beeld', 'object', 'metafoor' of 'metoniem'?

Klassikaal doornemen bedoeling opd. H3 Woordenschat.
Opd. 1, zin a

Klassikaal doornemen bedoeling opd. H3 Woordenschat.
Opd. 2: Noem bij een metoniem ook de vorm!

Klassikaal doornemen: bedoeling opdrachten H3 Woordenschat

Opd. 3

• Vergeet vraag 4 niet te maken.
• Vraag 5 en 6 mag je overslaan!

Opd. 4

a) (een) dode hoek = het deel rond een voertuig dat de chauffeur niet kan zien