9.4 Propaganda en communicatie

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Lesdoelen:
Aan het einde van deze les weet je
- hoe massaorganisaties opkwamen.
- hoe moderne communicatiemiddelen werden ontwikkeld.
- hoe propaganda werd gebruikt in de samenleving.


KA:  De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisaties.
Populair KA.
Vaak gebruikt in combinatie met:
-Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën 
-communisme en fascisme/nationaalsocialisme
-Het voeren van twee wereldoorlogen
-Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door 
-massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogsvoering
-Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
-De Duitse bezetting van Nederland

1 / 19
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 19 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Lesdoelen:
Aan het einde van deze les weet je
- hoe massaorganisaties opkwamen.
- hoe moderne communicatiemiddelen werden ontwikkeld.
- hoe propaganda werd gebruikt in de samenleving.


KA:  De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisaties.
Populair KA.
Vaak gebruikt in combinatie met:
-Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën 
-communisme en fascisme/nationaalsocialisme
-Het voeren van twee wereldoorlogen
-Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door 
-massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogsvoering
-Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
-De Duitse bezetting van Nederland

Slide 1 - Slide

Havo 5 9.4 
Propaganda en communicatie
Massaorganisaties
Eerste politieke partijen in de 19e eeuw gericht op de streek/stad (gegoede burgerij). Dit verandert gedurende de eeuw:
- De trein en pers verbond mensen van het hele land met het centrum.
- Terugdringing analfabetisme (lagere sociale klasse worden bewust).

Democratisering --> politieke partijen richten zich op de gewone man.
- socialistische en confessionele partijen: massaorganisaties.
- massale vakbonden
- jeugdverenigingen 

Slide 2 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Massaorganisaties
De totalitaire bewegingen namen veel kenmerken van de vooroorlogse massaorganisaties over om de bevolking te beheersen. Ze brachten enorme mensenmassa’s op de been.​

Lidmaatschap van sommige organisaties als het Arbeitsfront was verplicht. Ook voor de jeugd waren er organisaties als Hitlerjugend in Duitsland.​


Slide 3 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Communicatiemiddelen
Communicatiemiddelen zoals het pamflet en de krant werden door politieke partijen ingezet om aanhangers te winnen.

19e eeuw: kranten vooral populair ( eerst gegoede burgerij --> eind 19e eeuw grote populaire kranten ook voor de lagere sociale klasse).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden communicatiemiddelen ingezet;
- affiches werving soldaten
- affiches en film voor steun voor de oorlogsvoering 
(bioscoop Battle of the Somme 1916)

Slide 4 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Communicatiemiddelen
Tijdens het interbellum (1918-1939) ontwikkelde de massamedia zich verder. De rol v/d media werd groter door;
- verdere democratisering.
- terugdringing analfabetisme
- goedkopere kranten met veel oplagen
- technologische ontwikkelingen: 1. kleinbeeldcamera 1924 (actiefoto's)             
                                                         2. geluidsfilm 1927 
                                                         3. radio vanaf jaren 1920

Slide 5 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Propaganda
Massamedia: - informeren
                       - ideeën overbrengen (propaganda)

Propaganda is al eeuwen oud. Krijgt een impuls door de opkomst van politiek-maatschappelijke bewegingen in de 19e eeuw.
--> Eerste Wereldoorlog grote impuls staatspropaganda.

In de Eerste Wereldoorlog was er staatspropaganda: nodig om de bevolking tot offers te bewegen. Informatie die de overheid niet goed uitkwam werd door de censuur tegengehouden.

Kijk vanaf minuut 8:50 tot 9:23
  • Propaganda in dit geval om de kinderen een gevoel/idee te geven.
'Zwarte propaganda'

Slide 6 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
Propaganda:
Totalitaire bewegingen maakten volop gebruikt van massamedia en massaorganisaties:
- Alles werd gesimplificeerd tot een goed/kwaad, wij/zij  en vriend/vijand principe.
- De eigen maatschappij en beweging werden met behulp van kunst en media schaamteloos verheerlijkt:  - SU propaganda: boeren en arbeidersparadijs. 
                                                 met Stalin als 'onfeilbare gids'. jeugdorganisaties
                                                 zoals de Pioniers en Komsomol.
                                               - Minister van propaganda Goebbels (nazi-                                                                Duitsland) zette propaganda en censuur in om 
                                                   ideeën over te brengen.

Slide 7 - Slide

Havo 5
9.4 Propaganda en communicatie
propaganda

Der Fuerher's Face
Propagandafilm uit 1943.
Donald Duck heeft een nachtmerrie..

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Geef uit Der Fuehrer's Face tenminste 3 voorbeelden van
negatieve propaganda:

Slide 10 - Open question

Geef uit Der Fuehrer's Face 1 voorbeeld van positieve
propaganda:

Slide 11 - Open question

Welk propaganda doel wilde de Amerikaanse overheid
met dit filmpje bereiken?

Slide 12 - Open question

Slide 13 - Video

Massaorganisaties waren belangrijk voor totalitaire bewegingen. Licht dat toe met een voorbeeld.

Slide 14 - Open question

Geef aan waardoor overheden in de Eerste Wereldoorlog op grote schaal gebruikmaakten van massamedia.

Slide 15 - Open question

Gebruik afbeeldingen 9.19 en 9.20.
Leg met bronelementen een verband tussen deze affiches en nationalisme
tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Slide 16 - Open question

Gebruik afbeelding 9.22.
Leg uit dat de afbeelding past bij het kenmerkend aspect
waarover deze paragraaf gaat.

Slide 17 - Open question

Zet de zinnen in de juiste volgorde.
1
2
3
4
Nazi-Duitsland richt een speciaal ministerie van Propaganda op.
De Britse overheid richt het War Propaganda Bureau op.
In Groot-Brittannië en Duitsland heeft meer dan de helft van de bevolking een radiotoestel.
Populaire kranten met hoge oplages bereiken ook de arbeiders en de lagere middengroepen.

Slide 18 - Drag question

Gebruik afbeelding 9.21.
Leg uit dat de afbeelding past bij het kenmerkend aspect waarover
deze paragraaf gaat.

Slide 19 - Open question