VEI 4.1 Waarnemen (2021 2022)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4 Waarnemen en Reageren

Thema 4 waarnemen en reageren

4.1  Waarnemen

4.2 Zien en horen

4.3 Proeven, ruiken en voelen

4.4 Zenuwstelsel

4.5 Reageren

4.6 Reageren met hormonen

Vandaag

- Mededeling toets H4

- Punten gehaald deel 1 toets H3

- PTA H3 afmaken week 25

- paragraaf 4.1 

Begrippen 4.1

prikkel	gewenning
uitwendige prikkel	drempelwaarde
inwendige prikkel	hersenen
adequate prikkel	zenuwen
zintuigen	bewust
impulsen
gedrag

Zintuigen

Prikkel-zintuig

Prikkels  =  waar een zintuig op reageert

•     Inwendige prikkels: in je lichaam (bijv. honger)
•     Uitwendige prikkels: buiten je lichaam (bijv. geluid)

• Een zintuig reageert op één soort prikkel= de adequate prikkel

De adequate prikkel voor het smaakzintuig is .............................

Prikkels en impulsen

• Een prikkel is een berichtje (uit de omgeving) dat wordt opgevangen in een zintuig.

• In je zintuig wordt zo'n prikkel omgezet in een elektrisch stroompje, dat noem je een impuls

Zintuig-hersenen-gedrag

• Een zintuig zet een prikkel om in een zwak elektrisch stroompje = impuls
• Impuls gaat via de (gevoels)zenuwen, via het ruggenmerg, naar de hersenen

Prikkel (licht)         Zintuigcellen in je oog          Impuls            Hersenen           Impuls               armspier en speekselklier

Worden alle prikkels doorgegeven?

• Drempelwaarde: de minimale sterkte van een prikkel waar een zintuig op reageert (bijv. iemand die te ver weg is en praat, hoor je niet)
• Motivatie: door heel aandachtig te luisteren verlaag je de drempelwaarde

• Gewenning: als een prikkel lang duurt, dan reageert een zintuig niet meer (bijv. je voelt niet je kleding de hele dag)

Wat voor prikkels zijn dorst en geluid?

1. Dorst een inwendige en geluid een uitwendige
2. Dorst een uitwendige en geluid een inwendige
3. Beide zijn inwendige prikkels
4. Beide zijn uitwendige prikkels

Wanneer wordt je pupil groter?

1. In het donker
2. In het licht
3. Als je iets dichtbij scherp wilt zien
4. Als je iets veraf scherp wilt zien

Welk onderdeel van je oog kan verschillende kleuren hebben:

1. Oogbol.
2. Hoornvlies.
3. Iris.
4. Pupil.

In de tekening hiernaast zie je een doorsnede van een oog.
De onderdelen van het oog zijn genummerd.
Hoe heet nummer 6?

1. Glasachtig lichaam
2. Iris
3. Pupil
4. Lens

Zet in de juiste volgorde!

hersenen

zenuw

impuls

zintuig

prikkel

waarneming

Wat is een reflex?

1. Als er altijd dezelfde reactie volg op een bepaalde prikkel
2. Na verloop van tijd volgt er geen reactie op een bepaalde prikkel
3. Een stapeling van prikkels waar je een vaste reactie op hebt

Hoe noemen we de groep waar de volgende stoffen bij horen:
adrenaline, oestrogeen, glucagon

1. Prikkels
2. Impulsen
3. Voedingsstoffen
4. Hormonen

Testosteron is het mannelijk geslachtshormoon. Door welke hormoonklier wordt testosteron gemaakt?

1. Penis
2. Eierstokken
3. Hypofyse
4. Zaadballen

Zintuigen

• Zien
• Proeven
• Ruiken
• Horen
• Voelen

1. Warmtezintuig
2. Koudezintuig
3. Tastzintuig
4. Pijnzintuig

Heeft de neus van een hond een hogere of een lagere drempelwaarde dan jouw neus?

1. Hij is gevoeliger dus een hogere drempelwaarde
2. Hij is minder gevoelig dus een hoger drempelwaarde
3. Hij is gevoeliger dus een lagere drempelwaarde
4. Hij is minder gevoelig dus een lagere drempelwaarde

Als je in deze flat woont, hoor je het verkeer op een gegeven moment niet meer. Hoe komt dat?

1. Drempelwaarde is te hoog
2. Er ontstaat gewenning
3. Motivatie om het te horen is te laag
4. Zintuig wordt slechter

Zet in de juiste volgorde!

hersenen

zenuw

impuls

zintuig

prikkel

waarneming

Verdieping Zintuigen

Verdieping Zintuigen