Hoofdstuk 8

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8: Water

Water

De H en de O trekken elkaar aan. Hierdoor is er veel energie nodig om water te laten smelten.

Op basis van welke eigenschap kan ijs op water drijven?

1. Aantrekkingskracht H en O atomen
2. Dichtheid
3. Warmte geleiding
4. Temperatuur

Wat voor een mengsel is dit ook alweer? 

Verschillende mengels

• oplossing --> homogeen mengsel
• suspensie --> heterogeen
• emulsie --> heterogeen

 Hard water

Hard water: 

• Bevat veel kalk (calcium en magnesium zouten)

Gevolgen:

• Kalkaanslag
• Zeep wordt minder werkzaam

Ontharden 

Je kunt hard water (water dat opgelost kalk bevat)  ontharden door:

• Het water te koken (gedestillerd water) 
  

• Zeolieten (=mineralen die kalk binden) toe te voegen. Zeolieten zitten in waspoeder. 

Zeolieten

hard water

• veel calciumzouten
•  kalk 
• hoge Duitse Hardheid (DH)

De hardheid van water druk je uit
in Duitse Hardheidsgraden (DH):

1 DH = 7,1 mg Ca²⁺ per liter 

Wat zegt de hardheid over water? 

Hard water kan aanslag geven op onderdelen van bijvoorbeeld wasmachines, dit is calciumcarbonaat.
Hoe noem je deze aanslag?

1. ketelsteen
2. krijtaanslag
3. Duitse hardheid
4. waterontharder

1 dH = 7,1 mg/L calciumdeeltjes
Hoeveel mg calcium is opgelost in
3.5 L water met een hardheid van 10,5 dH?

Verzadigde oplossing

dan kan er geen stof meer oplossen. 

de maximale oplosbaarheid is bereikt.

Als je het oplosmiddel verwarmt gaat de oplosbaarheid van de vaste stof omhoog --> moleculen krijgen meer bewegingsenergie 

werking van zeep, emulsie, hydrofiel/hydrofoob

Wat is hydrofiel & hydrofoob?

• Hydrofiel: waterlievend
  

      --> Hydrofiele moleculen lossen goed op in   

        water. 

• Hydrofoob: watervrezend                                                       ---> Hydrofobe moleculen lossen slecht op in water.

Tekst

hydrofobe staart en hydrofiele kop

Werking zeep

Soort zoekt soort!

Hydrofobe staart bij het 

hydrofobe vet 

Hydrofiele kop bij het 

hydrofiele water

Afwassen

Vette pan --> water en afwasmiddel (=zeep) toevoegen. Afwasmiddel vormt micellen met vet. 

Je spoelt de micellen weg.

Pan schoon! 

wasmiddelen

Vet is ...

1. hydrofiel
2. hydrofoob

Wanneer noem je een stof hydrofiel?

1. Wanneer de stof niet oplost in water.
2. Wanneer deze stof oplost in water.

Zeep verwijdert vuil en vetvlekken.
Bij het wassen hechten
zeepdeeltjes aan vuildeeltjes.
Welke tekening is juist?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3
4. tekening 4

Welke stoffen zijn hydrofiel?

1. Zout
2. zwarte peper
3. witte peper
4. suiker

Je doet olie, ether en water in een erlenmeyer. Daarna sluit je de erlenmeyer af met een stop en schud hem langdurig. Als je de erlenmeyer even laat staan ziet je twee lagen, zie de tekening. Welke
van de conclusies is op grond van deze proef juist?

1. ether en olie zijn hydrofiel
2. olie is hydrofiel en ether is hydrofoob
3. ether en olie zijn hydrofoob
4. olie is hydrofoob en ether is hydrofiel

Voor het schoonmaken van je huid kan je reinigingsmelk gebruiken. Deze bestaat onder andere uit water en olie.
Hoe heet een mengsel van water en olie?

Hoeveel gram       heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

Bereken met behulp van molecuulmassa's 

               2 Na   (s)    +             (g)        -->        2 NaCl (s)

Cl​2​​

Cl​2​​

Hoeveel gram           heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren?

In welke massaverhouding reageren Na en Cl₂ tot NaCl  ?

1. Bereken de molecuulmassa's van de stoffen waar het om gaat                  
    (Na = 23,0    Cl₂ = 2 x 35,5 = 71,0)
2. Doe de molecuulmassa's keer het aantal moleculen in de  reactievergelijking (Na dus 2 x 23,0 = 46,0   Cl₂ dus 1 x 71,0 = 71,0)
3. De massaverhouding waarin Na en Cl₂ reageren is dus Na : Cl₂ = 46,0 : 71,0

Cl​2​​

       

               2 Na (s) +       (g) --> 2 NaCl (s)

Cl​2​​

Hoeveel gram            heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren?

Verhoudingstabel

Cl​2​​

Hoeveel gram          heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

2 Na

Cl₂

Cl​2​​

Hoeveel gram         heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

2 Na

Cl2

46,0

71,0

Cl​2​​

Hoeveel gram          heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 g

? g

Cl​2​​

Hoeveel gram          heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 g

? g

1

Cl​2​​

Hoeveel gram           heb je nodig om 6,9 gram Na te laten reageren? 

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 

 
= 10,7 

1

: 46,0

x 6,9

Cl​2​​

 Antwoord: Er is dus 10,7 gram        nodig.

Cl​2​​

: 46,0

x 6,9

Hoeveel gram ammoniak reageert met 27 gram waterstofchloride? 

massaverhouding ammoniak : waterstofchloride = 7 : 15 

Bereken met behulp van molecuulmassa's!

Hoeveel gram ammoniak reageert met 27 gram waterstofchloride? 

massaverhouding ammoniak : waterstofchloride = 7 : 15 

Bereken met behulp van molecuulmassa's!

waterstofchloride	15	1	27
ammoniak	7	.....	....

:15

:15

Hoeveel gram ammoniak reageert met 27 gram waterstofchloride? 

massaverhouding ammoniak : waterstofchloride = 7 : 15 

Bereken met behulp van molecuulmassa's!

waterstofchloride	15	1	27
ammoniak	7	.....	12,6

:15

:15

x 27

x 27

Antwoord:  Je hebt 12,6 gram ammoniak nodig.