4. Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Leerdoelen

1. Je kunt omschrijven wat vertering is.

2. Je kunt de functie van verteringssappen en enzymen benoemen.  

2. Je kunt beschrijven hoe de darmperistaltiek tot stand komt.

3. Je kunt de functies benoemen van de darmperistaltiek.

Ken je de organen voor de vertering nog? 

Zet de organen van
het verteringsstelsel
in de juiste volgorde. 

Dunne darm

Slokdarm

Endeldarm

Dikke darm

Twaalfvingerige darm

Maag

Kleine voedingsstoffen

Een aantal voedingsstoffen kunnen direct opgenomen worden in het bloed zoals:

• glucose
• mineralen
• water
• vitaminen

Verteringsorganen

Andere voedingsstoffen moeten verteerd worden. 

Eiwitten, koolhydraten en vetten kunnen niet direct opgenomen worden in het bloed. Ze zijn te groot / te lang.

Verteringssappen 

Vertering gebeurt met behulp van 

verteringssappen, deze worden gemaakt in de verteringsklieren:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever: gal
• alvleesklier
• darmsapklier

Enzymen

Verteringssappen bevatten enzymen. Deze enzymen zorgen dat de vertering snel verloopt.

Werking enzymen

Enzymen maken grote voedingsstoffen klein (knippen). Elke voedingsstof heeft zijn eigen enzym.

Een enzym:

1. bindt aan de voedingsstof
2. knipt de voedingsstof in stukken
3. laat los en kan opnieuw een zelfde voedingsstof afbreken
   

Transport door het verteringsstelsel

Slokdarm, 12 vingerige darm, dunne darm en dikke darm

Lengtespieren - - - - -

Kringspieren    - - - - -

Peristaltische beweging: afwisselend samentrekken van de spieren

- voedselbrij wordt voort geduwd

- voedselbrij wordt gekneed en gemengd met verteringssappen

Darmperistaltiek

Vlak voor de voedselbrok ontspannen de kringspieren en trekken de lengtespieren samen. Het darmkanaal wordt hier wijder 

Vlak achter de voedselbrok trekken de kringspieren samen en ontspannen de lengtespieren. Het darmkanaal wordt hier nauwer

Voedingsvezels prikkelen de spieren in de wand van het darmkanaal. De peristaltiek wordt zo bevorderd. 

Wat ga je doen?

Zoek je plekje in het 

verteringsstelsel, schrijf

erbij welk deel het is en 

hoe het helpt in de 

vertering van voedsel

Opdrachten maken

Maak de opdrachten van 4.4 af

Evaluatie

Deze les

Voorkennis ophalen

Achtergrond

Oefenen

Aan het werk

Afsluiting

Leerdoelen

1. Je kunt omschrijven wat vertering is.

2. Je kunt de functie van verteringssappen en enzymen benoemen.  

2. Je kunt beschrijven hoe de darmperistaltiek tot stand komt.

3. Je kunt de functies benoemen van de darmperistaltiek.

Verteringsorganen

Andere voedingsstoffen moeten verteerd worden. 

Eiwitten, koolhydraten en vetten kunnen niet direct opgenomen worden in het bloed. Ze zijn te groot / te lang.

Verteringssappen 

Vertering gebeurt met behulp van 

verteringssappen, deze worden gemaakt in de verteringsklieren:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever
• alvleesklier
• darmsapklier

Enzymen

Verteringssappen bevatten enzymen. Deze enzymen zorgen dat de vertering snel verloopt.

Opname in bloed

En via het bloed naar alle cellen

Wat is darmperistaltiek?

1. Het bewegen van de darm.
2. De spieren in de darm die voedselbrij verder drukken.
3. Darmkrampen.
4. De spieren in de darm die samentrekken.

Bij darmperistaltiek....

1. zijn de kringspieren achter de voedselbrok aangespannen
2. zijn de kringspieren voor de voedselbrok aangespannen
3. zijn de lengtespieren voor de voedselbrok aangespannen
4. zijn de lengtespieren achter de voedselbrok aangespannen.

verteringsklieren

speekselklieren

lever

alvleesklier

darmsapklieren

maagsapklieren

Ja

Nee

Is voedingsvezel een voedingsstof?

Is joodoplossing een indicator voor eiwit?

Zit de maag tussen de slokdarm en de twaalfvingerige darm?

Wordt de endeldarm afgesloten door de anus?

Is de galblaas een verteringsklier?

verteringsstelsel

Bloedvatenstelsel

Ademhalingsstelsel

Sleep de organen die bij het verteringsstelsel horen naar het vak 'verteringsstelsel'.

Verteringsstelsel

Slokdarm

Maag

Lever

Longen

Hart

Neusholte

Wat is een klier?

1. Een orgaan wat voedingsstoffen opneemt.
2. Een orgaan waar vertering plaatsvindt.
3. Een orgaan wat een stof uitscheidt.
4. Een vervelende vent

In welke 4 organen vindt vertering plaats?

1. mondholte- maag - dunne darm- endeldarm
2. mondholte-slokdarm-dikke darm- maag
3. mondholte- maag - twaalfvingerige darm- dunne darm
4. alle organen die er zijn

In welk orgaan/welke organen begint de vertering?

1. mondholte
2. mondholte en maag
3. mondholte en twaalfvingerige darm
4. mondholte en alvleesklier

Opdrachten maken

Maak de opdrachten van 4.4 af

Je mag ieder voedingsmiddel maar 1 keer gebruiken en 

kies de juiste voedingsstof