hoofdstuk 7 Dit moet je weten

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Soorten water

gedestilleerd water (zuiver water)

regenwater

zeewater

oppervlaktewater (wordt drinkwater van gemaakt)

grondwater (wordt drinkwater van gemaakt)

drinkwater

Vragen maken

10, 11, 28, 33, 43, 44

Andere oplosmiddelen

Alcohol lost vet op (spiritus = 2 soorten alcohol: de 'gewone' en een zeer giftige. Daarbij ook nog  kleur + geur +smaak (+ braakmiddel)).

Aceton: nagellakremover

Wasbenzine: lost vet op

Voedselconservering (tegen bederf)

Bacteriën kunnen niet leven in zure, zoute, hete, koude of droge omstandigheden.

Pasteuriseren: tot 85 graden (geen smaakverandering melk)

Steriliseren (UHT): tot 120 graden (smaak verandert wel)

Na verhitten inblikken, in pakjes of in flessen doen of luchtdicht/vacuum verpakken.

Additieven (zie BINAS45)

Stoffen die aan voedsel, cosmetica, snoep etc. worden toegevoegd om eigenschappen te verbeteren: kleur, houdbaarheid, smaak, emulsie, tegen klontjes etc.

Deze stoffen hebben een E-nummer.

Hard water

Hard water bevat Ca²⁺ en/of Mg²⁺ ionen.

Eenheid: DH (Duitse Hardheidsgraad = 7,1 mg Ca²⁺ per liter.

CaCO₃ in de grond (kalksteen, schelpen) reageert met CO₂ en H₂O.

CaCO₃ (s) + CO₂ (aq) + H₂O (l) -->  Ca²⁺ (aq) + 2 HCO₃^- (aq)

HCO3- heet het waterstofcarbonaat ion (H⁺  +  CO₃^2-  -->  HCO₃^-)

Probleem hard water: kalkaanslag

Bij verhitten van hard water ontstaat weer CaCO3 (s):

Ca²⁺ (aq) + 2 HCO₃^-  (aq) -->  CaCO₃ (s) +  CO₂  (g) +  H₂O (l)

Ontharden: Ca²⁺ weghalen

1. Verhitten
   
2. Ontharder  (= min-ion dat met Ca²⁺ een neerslag vormt; in groene zeep zit zo'n ion))
   
3. Ionenwisselaar (volgende dia)
   

Rondje: kunsthars

driehoek: Ca- of Mg-ion

vierkantje: Na-ion

Demi-water ('gedestilleerd water')

Bij het maken van 'demi-water' (gedemineraliseerd water) worden alle + ionen vervangen door H⁺ en alle min ionen door OH^-. Die reageren dan uiteraard met elkaar tot H₂O.  Alle ionen weg!

Schoonmaakmiddelen

Zeep = emulgator

natrium-stearaat (NaC₁₇H₃₅COO)

Schoonmaakmiddelen

zuren: kalkaanslag verwijderen

basen: vet oplossen (gootsteenontstopper, ammonia)

organische oplosmiddelen (benzine, alcohol, aceton): vet verwijderen