Introductie PA en beleggen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lesdoel

Averechtse selectie en moral hazard kunnen herkennen in verschillende contexten

Module 6: risico en informatie

Onvolledige informatie leidt tot risico

Risico kun je afkopen               verzekering

Twee problemen: averechtse selectie en moral hazard

Wat is de oorzaak van averechtse selectie?

1. De verzekerde heeft meer informatie over het risico dan de verzekeraar
2. Alleen de goede risico's willen zich verzekeren
3. Mensen gaan zich risicovoller gedragen als ze zijn verzekerd
4. De premie voor de verzekering is te laag

Wat is averechtse selectie?

1. Als je verzekerd bent ga je je risicovoller gedragen.
2. De hoogte van een premie is afhankelijk van de hoogte van het inkomen.
3. Houdt in dat de mensen met een hoog risico zich wel verzekeren en de mensen met een laag risico niet.
4. De verzekeraar is verplicht iedereen die zich aanmeldt te verzekeren tegen dezelfde premie.

Averechtse selectie is een proces

Welke van onderstaande is geen mogelijke oplossing voor averechtse selectie?

1. collectieve dwang
2. premie differentiatie
3. eigen risico
4. positieve selectie

Janine staat op het dak van het empire state building in New York. Haar vriend vraagt aan haar waarom zij haar dure camera niet met een bandje om haar pols draagt. Janine wijst naar haar reisverzekeringspasje. Er is hier sprake van:

1. Oplichting
2. Asymmetrische informatie
3. Averechtse selectie
4. Moreel wangedrag

Esther heeft al jaren haar fiets verzekert tegen diefstal. Zij zet altijd keurig haar fiets op dubbelslot. De afgelopen tijd heeft zij met negatieve verbazing gekeken naar het nieuwe hogere premievoorstel voor haar fietsverzekering. Zij overweegt nu haar verzekering op te zeggen. Er is hier sprake van:

1. Averechtse selectie
2. Moreel wangedrag
3. Asymmetrische informatie
4. Transactiekosten

Welke van onderstaande is geen mogelijk oplossing voor moral hazard?

1. collectieve dwang
2. eigen risico
3. bonus-malus regeling
4. maximum vergoeding

Averechtse selectie op de tweedehands auto-markt (opdracht 10)

Aanbodcurve bij HK auto's ligt hoger omdat de minimale prijs die aanbieders willen hebben hoger is.

Bij volledige info zouden 100.000 auto's worden verkocht.

Bij asymmetrische info is de kans 50-50

De kans is 50-50 dat je een HK auto hebt. Er ontstaat een nieuwe vraaglijn: Gemiddelde Kwaliteit.

De vraag naar HK auto's neemt af, omdat de betalingsbereidheid daalt. Je hebt namelijk kans dat het toch een LK auto is.

Andersom geldt dat de vraag naar HK toeneemt.

Hoe wordt in de theaterwereld het probleem van asymmetrische informatie verminderd?

Lesdoel

Begrijpen hoe averechtse selectie in andere contexten voorkomt én

hoe asymmetrische informatie de optimale werking van de relatie tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer kan verstoren

Andere contexten

Arbeidsmarkt

Zorgverzekering

Sociale zekerheid

Verder met opdracht 12 t/m 17

10 minuten

Opdracht 13: waarom is een zorgverzekering verplicht?

1. Dan ontstaat er geen moral hazard
2. Ter bescherming van mensen die hun risico onderschatten
3. Dan ontstaat er geen asymmetrische informatie
4. Dan ontstaat er geen averechtse selectie

Opdracht 15: a) “Anders moet hij gewoon niet vertellen dat hij suikerziekte heeft, dan krijgen we vast een lagere premie.” Hier is sprake van

1. Moral hazard
2. Averechtse selectie
3. Beide
4. Geen van beide

Opdracht 15:b) “En dan te bedenken dat haar buren die zeer ongezond leven en voortdurend naar de huisarts lopen, wel door elke zorgverzekeraar worden geaccepteerd.” Hier is sprake van

1. Moral hazard
2. Averechtse selectie
3. Beide
4. Geen van beide

Geen van beide kan ook: omdat er sprake is van een acceptatieplicht. Misschien nemen de buren niet bewust meer risico, maar zijn ze gewoon slechte risico's.

Opdracht 16: waarom kan een werkloosheidsverzekering niet door bijvoorbeeld Menzis worden aangeboden?

1. Moral hazard
2. Averechtse selectie
3. Beide
4. Geen van beide

Hoe wordt moral hazard bij werkloosheidsverzekeringen tegengegaan?

Scheefgroei in de polder

Vanaf minuut 43

Journalisten ontvangen een prijs per woord en geen bedrag voor de hoeveelheid tijd die ze er ingestoken hebben. Leg uit welk probleem er zou ontstaan voor de krant als ze betalen per uur?

Het gevaar van moreel wangedrag. De opdrachtgevers zien niet hoeveel tijd de journalisten in de opdracht steken. Het is aantrekkelijk om meer uren te rekenen voor een opdracht dan dat je er daadwerkelijk aan hebt besteed.

Tegenargument: Dit systeem van betalen kan juist leiden tot de ondergang van de krant

1. Juist
2. Onjuist

Er is asymmetrische informatie over de inzet, hoeveel achtergrond-onderzoek vergt een artikel e.d.

Er wordt een gemiddelde woordprijs geboden.

Veel onderzoek kan niet uit. De goede onderzoeksjournalisten trekken zich terug. 

Gevolg dat er snelle artikelen worden geschreven, gedegen onderwerpen kan niet uit. 

Kwaliteit van de krant daalt. 

Principaal-agent probleem

Principaal- agent probleem 

Drie elementen

- Een principaal-agent relatie: er is een opdrachtgever en een opdrachtnemer

- Er is asymmetrische informatie: agent heeft meer info

- Er zijn tegengestelde belangen

Oplossingen

Asymmetrische info oplossen:

Principaal controleert (monitoring) of agent bewijst (bonding)

of

Tegengestelde belangen oplossen

Principaal

Agent

Asymmetrische informatie

Tegengestelde belangen

Docent

Docent heeft meer info over kwaliteit werk

Vel heeft meer info over kwaliteit werk

Van der Velden

Docent wil luieren en Velden wil goed werk

Docent wil veel geld en Vel wil weinig betalen

Aan de slag

Lezen en maken module 6: t/m opdracht 19