Les 3: Over taal blok 4-5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

• Lezen (10 minuten)
• Doelen
• Theorie
• Opdrachten/huiswerk
• Afsluiting

Welkom bij Nederlands!

Tekst

Mevrouw Doddema

Welkom 

• Telefoon op stil in de telefoontas of in je eigen tas.
  
• Ga rustig zitten.
• Pak je boek.
• Zodra de les start luister je naar de docent en ben je stil.

Deze les

blok 5 Over taal

Inhalen toetsen

herhaling

Doelen

- je weet wat een dubbele ontkenning is.

- je weet wat een verhaspeling is.

- herhaling van Engelse leenwoorden

Raadsel

Om 18:00 uur wordt Pieter dood gevonden, de politie komt ter plaatse en constateert dat er op het moment dat de moord gepleegd werd, er vijf mensen aanwezig waren in de woning:

- Marie de kokkin, zij was eten aan het koken,

- Mark de tuinman, hij was de vijver aan het leegscheppen,

- Tante Zus, zij was met haar broer een potje aan het schaken,

- Vrouw Evelien was tv aan het kijken,

Wie arresteert de politie en waarom?

Oplossing

Tante zus, haar broer was Pieter.

Constateert: Vaststelt.

Pleonasme

Komt van het Griekse woord 'pleonasmos', betekent: overvloed.

Bij een pleonasme is er sprake van twee verschillende woordsoorten, waarbij het ene woord iets uitdrukt wat al in het andere woord besloten ligt. 

De afgelopen toets

Echt heel keurig gemaakt! Maandag kunnen jullie de toetsen allemaal bekijken.

Nakijken

Blok 4: Pagina 157 -  opdracht 1 en 2

Blok 5: Pagina 267, opdrachten 4, 5, 6 en 7

Stijlfouten

Het is een stijlfout als je een stijlfiguur verkeerd gebruikt. 

Voorbeelden

De ballon stijgt omhoog.

De winkel is open, maar er is echter niemand.

De tak is uit de boom omlaag gevallen.

Tautologie en pleonasme

Bij tautologie wordt hetzelfde nog eens gezegd met andere woorden. 

Deze woorden moeten tot dezelfde woordsoort behoren 

Een tautologie werkt versterkend. 

Een voorbeeld van tautologie is: mijn ouders blijven voor eeuwig en altijd bij elkaar.

Pleonasme

Het groene gras, de witte sneeuw

Dubbele ontkenning

 Dubbele negatie - dubbele ontkenning

Bij een dubbele ontkenning gebruik je in een zin twee ontkenningen, waardoor je eigenlijk weer het tegenovergestelde zegt. 

bijv. Ik ben nooit niet ziek. (Hier staat dus eigenlijk dat hij/zij altijd ziek is.)

Dubbele ontkenning - negatie

Een dubbele ontkenning is het herhalen van een ontkennend woord in een zin. Soms versterken / vaak fout.

Voorbeeld:

Ik ontken dat ik daar niet ben geweest.

Met het werkwoord ontkennen zeg je al dat je iets niet hebt gedaan.

Contaminatie - verhaspeling

Een contaminatie is een verhaspeling van twee woorden of uitdrukkingen. Deze worden dan door elkaar gebruikt, waardoor dus een contaminatie ontstaat. 

bijv. 

Je moet dat overnieuw doen! (overnieuw is de contaminatie)

Je moet dat opnieuw doen.

Je moet dat over doen.

Voorbeelden verhaspeling

• medeklasgenoot - klasgenoot
• de prijs is duur - is te hoog
• zwaar wegen - veel wegen / is zwaar
• volgens mijn mening - volgens mij / naar mijn mening
• nachecken - checken / nakijken
• behoort tot een van de - is één van de / behoort tot
• optelefoneren - opbellen / telefoneren

Maken

Volgende les

Lob opdracht