H.6 Zinsdelen-Enkelvoudige en samengestelde zinnen, hoofd en bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je hoofd en bijzinnen kunt herkennen in samengestelde zinnen

Als een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin, is de bijzin onderdeel (een zinsdeel) van de hoofdzin.

De meest voorkomende zinsdeelzinnen zijn:

– onderwerpszin (ow-zin);

– lijdendvoorwerpszin (lv-zin);

– meewerkendvoorwerpszin (mv-zin);

– bijwoordelijkebepalingszin (bwb-zin), meestal ‘bijwoordelijke bijzin’ genoemd.

Een zinsdeel (ow, lv, mv, bwb) is een zinsdeelzin (ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin) als er een persoonsvorm in staat:

a De winnaar van de quiz (onderwerp) ontvangt een prijs.

b {(onderwerpszin Wie de quiz wint), ontvangt een prijs hz}.

Zo vind je welk zinsdeel de bijzin is

Bepaal wat de hoofdzin is door de zin vragend te maken: de hoofdzin komt dan vooraan te staan.

Geef het begin en het einde van de bijzin(nen) aan.

Vul in plaats van de bijzin(nen) een woord(groep) in.

Ontleed de hoofdzin en stel vast welk zinsdeel de ingevulde woordgroep is.

De bijzin is hetzelfde zinsdeel als de ingevulde woordgroep.

Voorbeeld:

– Omdat ze vanavond moet oppassen, heeft Vienne vanmiddag haar toets geleerd.

Heeft Vienne vanmiddag haar toets geleerd, omdat ze vanavond moet oppassen?

{hz Heeft Vienne vanmiddag haar toets geleerd, (bz

omdat ze vanavond moet oppassen)}?

{hz Heeft Vienne daarom vanmiddag haar toets geleerd?}

pv = heeft

ow = Vienne

wg = heeft geleerd

lv = haar toets

bwb = vanmiddag, daarom

Dus: Omdat ze vanavond moet oppassen = bwb-zin

apps.noordhoff.nl

H3A

Aan de slag

Maken:

online

Cursus 5 Grammatica zinsdelen

§ 9 Samengestelde zin 

opdracht 1 t/m 4

Snel klaar?

Pak je boek, lees goed de theorie op blz. 32 

maak opdracht 1 t/m 3

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................