Les 10 §11 zinsdeelzinnen les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* terugblik vorige les 

* oefeningen §11 zinsdeelzinnen

* oefeningen (lesboek + schrift)

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* in een samengestelde zin de verschillende zinsdeelzinnen herkennen en benoemen.

§11 zinsdeelzinnen

Zinsdeelzinnen

Zinsdeelzinnen zijn bijzinnen die een onderdeel zijn (ow, lv, mv, bwb) van de hoofdzin. 

Zo’n zinsdeel met een persoonsvorm erin heet een zinsdeelzin: onderwerpszin (ow-zin), lijdendvoorwerpszin (lv-zin), meewerkendvoorwerpszin (mv-zin), bijwoordelijkebepalingszin (bwb-zin), meestal bijwoordelijke bijzin genoemd. 

Zo vind je welk zinsdeel de bijzin is

1. Bepaal wat de hoofdzin (hz) is door de zin vragend te maken: de hoofdzin komt dan vooraan te staan.

2. Geef de grenzen van de bijzin(nen) aan.

3. Vul in plaats van de bijzin(nen) een woord(groep) in.

4. Ontleed de hoofdzin en stel vast welk zinsdeel de ingevulde woordgroep is.

5. De bijzin (bz) is hetzelfde zinsdeel als de ingevulde woordgroep.

Voorbeeld:

Wie zich heeft aangemeld, wordt zaterdag verwacht.

Stap 1: Wordt (wie zich heeft aangemeld) zaterdag verwacht.

Stap 2: Bijzin is 'Wie zich heeft aangemeld'

Stap 3: Vervang de bijzin door een woord of woordgroep.

Peter wordt zaterdag verwacht.

Stap 4: Ontleed de zin. pv = wordt / ow = Peter / wg = wordt verwacht / lv = x / mv = x / bwb = zaterdag

Stap 5: De bijzin is onderwerpzin (ow-zin).

Even oefenen

• Wie meedoen met het voetbaltoernooi mogen eerder weg.
• Wat is de bijzin?
• Wie meedoen met het voetbaltoernooi mogen eerder weg.
  
  
• Door welk(e) woord(en) zou je de bijzin kunnen vervangen?
• Welke functie hebben deze woorden in de zin?
  ow-lv-mv-bwb

Vraag

Ontleed de volgende zin in je schrift:

Omdat ze vanavond moet oppassen, heeft Emily vanmiddag haar toets geleerd.

Omdat ze vanavond moet oppassen, heeft Emily vanmiddag haar toets geleerd.

• Stap 1: Vraagzin: Heeft Emily vanmiddag haar toets geleerd, omdat ze vanavond moet oppassen?
• Stap 2: Begin en einde bijzin? <omdat ze vanavond moet oppassen?> = bijzin
• Stap 3: Vervang de bijzin door een woord(groep). Hierom
• Stap 4: Hoofdzin ontleden.
  
• pv = heeft / ow = Emily / lv = haar toets / mv = x / bwb = vanmiddag 
• Stap 5: benoemen zinsdeelzin bwb-zin = omdat ze vanavond moet oppassen

ZELFSTANDIG WERKEN

Wat :	Keuze / afmaken: 1. opdracht 4 en 5 lesboek 2. vwo lesopdracht 1 en 2
Hoe :	In je lesboek / schrift Je mag fluisterend overleggen.
Hulp :	Theorie uit je boek of je aantekeningen
Tijd :	20 minuten
Klaar :	Vragen stellen voor so (6-2) Samenvatting maken

Huiswerk

Do 6-2:

SO grammatica zinsdelen (§1, 3, 5, 9 en 11)

Axel vertelde (dat hij een nachtmerrie had gehad).

1. ow-zin
2. lv-zin
3. mv-zin
4. bwb-zin

Meneer Klaassen stuurde een kaart (aan de buurvrouw die al twee weken ziek was).

1. ow-zin
2. lv-zin
3. mv-zin
4. bwb-zin

Waarom geef je die oude sportschoenen aan je buurjongen?

Benoem het zinsdeel 'oude sportschoenen'

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

Onderwerp (ow)

werkwoordelijk gezegde (wg)

lijdend voorwerp

(lv)

meewerkend voorwerp (mv)

bijwoordelijke

bepaling (bwb)