Methodisch handelen, observeren, rapporteren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 4

Hoe was jouw vakantie?

😒🙁😐🙂😃

Waar denk je aan bij methodisch werken?
Waarom is methodisch werken belangrijk in de zorg?

Wat is methodisch werken?

Methode = een vaste manier om op een bepaalde manier een doel te behalen. ​

• Je denkt hier van tevoren over na​
• Zijn vaste patronen die iedere keer terugkomen ​
• Worden ook wel methodieken genoemd ​
• Verschillen maar ook overeenkomsten zoals: ​
  Over wie gaat het? ​ Wat wil ik met de methode bereiken? ​
  Hoe ga ik te werk? ​ Wanneer neem ik welke stappen? ​
  Wat is de samenhang en fasering van de stappen? ​
  In welke omstandigheden wordt de methode toegepast? 
• Op basis van doelstelling en visie van de organisatie wordt een methode gekozen ​
• Methodisch werken = bewust handelen, volgens vooraf geplande stappen of bepaalde wijze om een doel te bereiken​

Methodisch handelen in de MZ

Op basis van doelstelling en visie van de organisatie wordt een methode gekozen ​

Methodisch werken = bewust handelen, volgens vooraf geplande stappen of bepaalde wijze om een doel te bereiken​

Vier kenmerken: ​

1. Doelgericht handelen ​

2. Planmatig ​

3. Procesmatig​

4. Bewust ​

8 levensgebieden als basis

Waarnemen

- Waarnemen = een doorlopend proces van informatie tot zich nemen via de zintuigen

- Waarnemen doe je altijd

- Meestal reageer je intuïtief

- Je handelt op basis van een subjectieve waarneming

- Dezelfde situatie maar totaal andere beleving?

- Waarnemen is een proces: Verschillende factoren beïnvloeden de uitkomst.

Prikkel -> Gewaarwording (wat binnenkomt, aandacht op focust) -> Verwerking (betekenis geven vanuit eigen referentiekader) -> Waarneming (interpretatie van werkelijkheid)

- De uitdaging van observeren is daarom ook het objectief waarnemen (zonder betekenis)

Opdracht subjectief - objectief

Opdracht: In viertallen twee kolommen maken.

Objectieve waarnemingen en interpretaties / subjectieve waarnemingen

Onderscheid de waarnemingen die je in de vorige opdracht hebt opgeschreven.

Signaleren

- Je verwachtingen beïnvloeden een waarneming.

- Vanuit je ervaring en kennis heb je een verwachting over een situatie

- Eigen waarneming kritisch bekijken

- Hierdoor zal je professioneel waarnemen en veranderingen zien bij een cliënt

Observeren

Observeren = informatie verzamelen door te kijken, te ruiken, te voelen, te horen en te proeven

Verzamelen van feitelijke informatie (objectief waarnemen)

Gericht op een observatie vraag

Vooraf bepaald: Wat, hoe lang, hoe vaak.

Doelgericht: Observeren heeft altijd een doel. Je wilt namelijk antwoorden krijgen op je vragen. Dit doe je door signalen op te vangen.

Systematisch: Je weet van tevoren welke informatie je wilt verkrijgen en op welke manier je dat wilt verzamelen.

Planmatig: Een observatie verloopt volgens een vooraf gemaakt plan. Dit geeft structuur en verloopt volgens een aantal stappen. 

Wie observeert op zijn stage? Welke informatie wilde je verkrijgen en hoe heb je de observatie aangepakt?
Denk aan: participerend/niet-participerend - gestructureerd/ongestructureerd -
vrije, interval of protocollaire observatie

Rapporteren: waar denk je aan?
Hoe wordt er bij jou op stage gerapporteerd?

Rapporteren

- Je brengt verslag uit van wat je hebt waargenomen

- Wat heb je gedaan? Wat was het resultaat? 

- Wat heb je gesignaleerd? Welke afspraken zijn er gemaakt?

- Cliënt en naasten hebben het recht om de rapportage in te zien

- Evaluatie van handelingen en activiteiten

De wijze van rapporteren:

Hangt af van de reden waarom je rapporteert.

Mondelinge rapportage: Informatie delen met collega’s, familie van cliënt, of tijdens een teamoverleg. 

Schriftelijke rapportage: Informatie moet bewaard blijven. De informatie is vastgelegd en voor iedereen te lezen

Informatie met elkaar uitwisselen: compleet beeld van cliënten. Door volledige en zorgvuldige rapportage kunnen er geen misverstanden ontstaan.

Je rapporteert om:

Te informeren

Te evalueren

Informele informatie uitwisselen

Advies geven

Verantwoording afleggen

Continuïteit in zorg en begeleiding bieden

Te signaleren

Afspraken vast te leggen

 Te informeren (algemene zaken om compleet beeld van client te krijgen)

Te evalueren (om ontwikkelingen te volgen en plannen bij te stellen. Rapportage kan ook gebruikt worden voor het geven/ontvangen van feedback om handelen bespreekbaar te maken).

Informele informatie uitwisselen (gedurende de hele dag wissel je informatie uit, je bespreekt gedrag die je is opgevallen met de client zelf, collega’s of familie. Dit is niet altijd methodisch maar daarin moet je wel duidelijk kunnen aangeven wat jij denkt gezien/gemerkt te hebben en checken bij de persoon of dat klopt. Als dat zo is kun je het wel gaan rapporteren.)

Advies geven (Met name rapportages van observaties vormen een belangrijke basis bij het geven van advies. De persoon die advies geeft heeft niet alle info alleen verkregen. Alle observaties samen geven een compleet beeld van de client waarop een advies kan worden gegeven.

Verantwoording afleggen: Dingen verantwoorden. Wat heb je gedaan en wat is het resultaat. Hoe heb je je uren besteed en welke ondersteuning heb je geboden, wat werkt en wat werkt niet.

Continuïteit in zorg en begeleiding bieden: Vaak wordt er gewerkt in wisselende diensten. Door overdracht weten je collega’s wat er is voorgevallen en kunnen zij inspelen op situaties.

Te signaleren: Signaleren is een belangrijke functie van rapporteren. Wanneer jij iets signaleert, een verandering. Ga je collega’s ouders clienten vragen of hen dat ook is opgevallen. Belangrijk dat je signalering checkt en er wat mee doet.

Afspraken vast te leggen: Zodat iedereen op de hoogste is van de afspraken. Zowel de cliënt als je collega’s.

Vormen van rapportage

- Overdracht: Doorgeven aan een collega

- Voortgangsrapportage: Verloop van een behandeling of begeleiding.

- Evaluatieverslag: Tussen-of eindevaluatie van een behandeling of begeleiding

- Observatieverslag: Schriftelijke afronding van een observatie

- Dossier: Allerlei rapportages over één cliënt

- Formulieren:Gestructureerde vragenlijsten, dagrapportage, intake-formulieren

Geef aan of de volgende rapportage wel of niet gerapporteerd kan worden:
Mevrouw moest vandaag vaak naar het toilet.

1. Ja
2. Nee

Antwoord

Nee: Mevrouw moest vandaag 5 keer naar het toilet (normaal gaat zij 2 keer).

Geef aan of de volgende rapportage wel of niet gerapporteerd kan worden:
Mevrouw gaat één keer per maand bij haar familie op bezoek.

1. Ja
2. Nee

Antwoord:

Ja

Dus niet: mevrouw gaat te weinig bij haar familie op bezoek).

Geef aan of de volgende rapportage wel of niet gerapporteerd kan worden:
Mevrouw is nou al voor de vierde keer haar afspraak vergeten. Dat is erg irritant.

1. Ja
2. Nee

Antwoord

Nee: 

De dochter van mevrouw is de afspraak vergeten. Omdat zij vaker afspraken vergeet, zal ik contact met haar hierover opnemen. 

Geef aan of de volgende rapportage wel of niet gerapporteerd kan worden:
Mevrouw is dement.

1. Ja
2. Nee

Antwoord

Nee: 

Mevrouw vergat vanmorgen naar de dagverzorging te gaan.

Aandachtspunten bij rapporteren

Bondig, goed te lezen en verzorgd

Je rapportage is:

Duidelijk

Overzichtelijk

Leesbaar

Objectief

Nauwkeurig en volledig

Bondig, beperken tot hoofdzaken

Oefening rapporteren

1. Observeer de begeleider en maak een rapportage over het gedrag van de begeleider

2. Klaar? Vergelijk jou rapportage met die van een medestudent

3. Zijn er verschillen of overeenkomsten?

Welk gedrag heb jij geobserveerd?
Welke overeenkomsten en verschillen zitten er in de rapportage van je medestudent?

Wat neem je mee uit deze les?