Benaderingswijze dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

                       Benaderingswijzen Dementie                         

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. 
• De zorgvrager realiseert zich dat 
• hij wat verward is.  Kan hierdoor 
• somber zijn, zaken verbloemen.
  

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis (KTG verstoord)

• Kan per dag verschillen
• Communicatie problemen: afasie
• Praat veel over vroeger
• Adl zelfsandigheid neemt af

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij LTG als KTG

• Desoriëntatie, decorumverlies en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie en apraxie
  

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• niet /nauwelijks communiceren 

• Reageren lichaam gebonden
• Reageren alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Specifieke gedragingen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies
• Facadegedrag
• Apathie

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Façadegedrag. Een zorgvrager met dementie kan proberen zijn tekortkomingen te verbloemen.

Apathie. Veel zorgvragers met dementie krijgen stemmingsproblemen, bijvoorbeeld lusteloosheid, onverschilligheid en verlies van initiatief. Dit heet apathie. Mensen worden soms totaal passief en ondernemen niets meer, omdat ze niet weten waar te beginnen of bang zijn dat het ze niet lukt. Ze zitten de hele dag en het lijkt alsof alles aan hen voorbijgaat.

Benadering

Ieder persoon--> een  ander benadering

Benadering algemeen bij dementie?

• Laat dementerende niet falen!
  
• Zorg voor veiligheid, neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Gesloten vragen 
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

_{Benaderingswijzen}

1. Realiteits- en Oriëntatie Benadering (ROB)
2. Belevingsgericht 
3. Validation

4. zintuiglijke beleving

5. Reminiscentie

ROB

terugbrengen in realiteit...

gebruik maken van herkenningstekens, klok, wc, foto

belevingsgericht

bewoner centraal

meegaan in denk/beleefwereld

Doel: falen voorkomen

Validation

• Validation is een methode om te communiceren met ouderen die Alzheimer of aanverwante vormen van dementie hebben.
  
• Deze methode is ontwikkeld door Naomi Feil.
• Past goed bij de fase van de  verborgen en verzonken ik
• Betekent zoveel mogelijk de oudere in zijn waarde laten, ook al is dit niet de realiteit dat de hulpverlener ervaart.
• Zo wordt de oudere niet geconfronteerd met zaken die hij niet begrijp maar voelt zijn veilig en begrepen.

Reminisentie

Het verzonken ik -

 zintuiglijke ervaring

https://www.youtube.com/watch?v=aXQ4LwVoMGM

Sleep de omschrijvingen naar de juiste begeleidingsmethode

Reminiscentie

Snoezelen

Realiteits-orientatie benadering/therapie (ROB/ROT)

Validation

Bewust ophalen van herinneringen, waardoor oudere clienten met een beperking meer tevredenheid ervaren met hun leven. 

Deze zintuiglijke stimulatie helpt om een ontspannen en rustgevende omgeving te creëren. het kan helpen bij het verminderen van stress, angst, en pijn.

Deze methode helpt om het oriëntatie vermogen van oudere mensen prikkelen met bijvoorbeeld een klok met datum

Door op een passende manier te communiceren,  aansluiten bij gedachten, gevoelens en werkelijkheid waar die persoon in leeft. 

Welke vorm van dementie past bij welke benaderingswijze?

ROT

Validation

Reminiscentie

Warme zorg

Bedreigde ik

Verdwaalde ik

Verborgen ik

Verzonken ik

Realiteit oriënterende benadering (ROB)

Validation

Snoezelen of zintuigelijke activering en ontspanning (ZAO)

Reminiscentie

Tekst

ROB

Zintuigactivering

Validation

Reminiscentie

kalender

agenda

zelfvertrouwen

post it, briefjes

bevestigen

herkennen

inleven in de belevingswereld

herinneringen ophalen

foto's

snoezelen

oude tv programma's

muziek luisteren

rustige kleuren

geuren

www.dementiezorgvoorelkaar.nl