1. Stofeigenschappen 14 en 27 feb

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Welkom vandaag 

Planning vandaag

• Verder met module 3
• Planning

Neem plaats  volgens de plattegrond

Nodig pen en papier

Stofeigenschappen

Leerdoelen voor vandaag

- leert wat stofeigenschappen zijn

- dat stofeigenschappen gebruikt kunnen worden om een stof te herkennen: specifieke stofeigenschappen

- je leert voorbeelden van stofeigenschappen

Planning

Week- datum	Wat te doen	Huiswerk
6- 6 februari	Stofeigenschappen	Opdracht 1 Supermarkt Doorlezen tekst en filmpjes bekijken
7- 13 februari	Stofeigenschappen	Practicum
9- 27 februari	Voedingsstoffen
10- 5 maart
11- 12 maart
12- 19 maart
13- 26 maart	Herhalen stof
14- 2 april	Toets

Welke stofeigenschappen ken je?

Denk zelf eerst na, overleg dan met je buur. 

Wanneer de timer afloopt geeft ik iemand 

de beurt. Buur mag helpen!

Stofeigenschappen

De eigenschappen waaraan je een stof kan herkennen noemen we stofeigenschappen.

Ze zijn specifiek vóór die ene stof! Op basis daarvan kunnen stoffen worden onderscheiden.

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase
  

• Geleiding van elektriciteit
• Dichtheid
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
  

Brandbaarheid

Hoe gemakkelijk een stof in brand kan vliegen.

Hout brandt sneller dan ijzer

Geur

De geur die een stof heeft (of niet; geurloos is ook een eigenschap!) is specifiek voor een stof

Benzine heeft een duidelijke specifieke geur

Kleur

• Stoffen hebben ook een specifieke kleur
• Welke materialen herken je in de afbeelding op basis van kleur?

• zilver, goud & koper

Smaak

Suiker heeft een zoete smaak, Spruitjes zijn vaak bitter

Zure matjes zijn zoet en zuur

Fase

Er wordt gekeken bij kamertemperatuur en standaarddruk wat de fase is waarin een stof zich bevindt;

Voorbeeld: 

water is dan vloeibaar, 

ijzer is vast

Geleidbaarheid

Metalen kunnen goed elektriciteit (lading) geleiden; andere stoffen zijn juist isolatoren. Hoe goed een stof kan geleiden is een stofeigenschap

Kookpunt

Het punt waarom een stof begint te koken verschilt per stof

Water kookt bij 100 graden

Alcohol kookt bij 78 graden

Smeltpunt

Punt waarop een stof begint te smelten of stollen.

Water bevriest (stolt) bij 0 graden

En kaarsvet smelt wanneer je de lont aansteekt, wanneer je de kaars uitblaast of het kaarsvet druip naar beneden, dan stolt het weer

Oplosbaarheid in water

Hoe goed een stof kan oplossen in water; geurstoffen lossen goed op in water, theeblaadjes niet

De toets

Er is goed geleerd!

Goede zaken bij de toets

• het rekenen
• het uitgebreid noteren van het stappenplan: TOP
• het netjes noteren van de formules, soms met de tekst erbij: kleine letters!
• kennis van de beenderen!

Gemiddeld havo: 6.7

(3,1- 8,3)

Gemiddeld VWO: 6.3

(2,2-8,3)

jammer wel van het 

• toch vergeten van eenheden 
• toch formules vergeten en/of 
• de getallen die in je rekenmachine ingevoerd werden
• het omrekenen van minuten naar deel van het uur
• gebruik van papier: schrijf op de regels!
• kennis van het maken van de onderzoeksvraag, de hypothese, een tabel.....

Ogen die niet altijd op het juiste papiertje gericht waren

Geluiden

Welkom vandaag 27 februari

Planning vandaag

• Planning
• Huiswerkcheck
• Verder met module 3: stofeigenschappen
• Opfrissen kennis over de brander

Neem plaats  volgens de plattegrond

Nodig pen en papier

Stofeigenschappen

Leerdoelen voor vandaag

- leert wat stofeigenschappen zijn

- specifieke stofeigenschappen: voor het herkennen

- je leert voorbeelden van stofeigenschappen

Opfrissen kennis hoe te werken met een brander

Met welke stofeigenschap kun je het verschil in (wit) zout en (wit) suiker bepalen?

Indicatoren.
Met de rode kool sap kun je de zuurgraad bepalen

1. Waar
2. niet waar

Bij een endotherme reactie is warmte nodig.

1. Waar
2. niet waar

Stofeigenschap.
kookpunt is een stofeigenschap.

1. Waar
2. niet waar

Stofeigenschap.
Smaak is een stofeigenschap.

1. Waar
2. niet waar

Noem een stofeigenschap van glas

welke stofeigenschap van aardgas is gevaarlijk?

De limonade is roze.
Wat is de stofeigenschap?

Stofeigenschappen

Dichtheid

Dichtheid

Geeft aan hoeveel deeltjes van een stof aanwezig is in een bepaald volume.

Meer deeltjes in hetzelfde volume is dus een hogere dichtheid

De dichtheid verschilt per stof!

lood: 11.3 en aluminium 2.76 g/

cm​3​​

slaolie 0.9 g/

water 1.0 g/

cm​3​​

cm​3​​

Dichtheid

Volume

600 g

Het deeltjes model

Makkelijkere weergave van de werkelijkheid.

Moleculen zijn heel klein.

Iedere stof is opgebouwd uit deeltjes; moleculen.

Iedere stof heeft zijn eigen soort moleculen.

Moleculen bewegen voortdurend. 

Moleculen trekken elkaar aan; 

In een vaste stof zitten ze in een rooster, in een vloeistof bewegen 

ze door elkaar, in een gas, daar de kleinste aantrekkingskracht en

bewegen ze ver uit elkaar.

 

Faseovergangen

vervluchtigen

Fase-driehoek

Alleen bij water heet het bevriezen; 

Bij andere stoffen heet het stollen

sublimeren

Voorbereiden voor de brander

Wat moet je altijd controleren voor je de hoofdkraan met gastoevoer open zet?

De 'ruisende' vlam gebruik je om...

1. Iets sterk te verhitten (vaan een grote hoeveelheid vloeistof)
2. Iets rustig te verwarmen (een kleine hoeveelheid vloeistof)
3. Aan te geven dat de brander het doet
4. Te laten zien dat de brander aan staat

De 'kleurloze' vlam gebruik je om...

1. Iets sterk te verhitten (vaan een grote hoeveelheid vloeistof)
2. Iets rustig te verwarmen (een kleine hoeveelheid vloeistof)
3. Aan te geven dat de brander het doet
4. Te laten zien dat de brander aan staat

De 'pauzevlam' gebruik je...

1. Iets sterk te verhitten (vaan een grote hoeveelheid vloeistof)
2. Iets rustig te verwarmen (een kleine hoeveelheid vloeistof)
3. als je tussen twee proefjes de brander even niet gebruikt
4. als de bel voor de pauze gaat

Joki heeft allerlei practica gedaan en veel stoffen verwarmd, maar het is tijd voor een kopje thee. Wat doet ze met de brander?

1. Ze zet hem op "blauwe ruisende vlam"
2. Ze zet hem op "kleurloze vlam"
3. Ze zet hem op "pauzevlam"
4. Ze zet hem uit

Veilig de brander aansteken

1. Controleer of op de brander de gasregelknop en de luchtregelring dicht zijn. 
2. Draai de gaskraan op de tafel open.
3. Houd een brandende aansteker boven de brander (eerst).
4. Draai de gasregelknop een beetje open (tweetst)
5. Stel met de luchtregelring de juiste vlam in.

Uitzetten: de omgekeerde volgorde met de laatste stappen:

- gaskraan op de tafel dicht en dan pas gasregelknop op brander dicht.