Les 6: Kaartlezen: Thematische kaart (platentektoniek)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)

Terugblik (Soort kaart)

Overzichtskaart

Thematische kaart

Plattegrond

Topografische kaart

Terugblik (Soort kaart)

Overzichtskaart

Thematische kaart

Plattegrond

Topografische kaart

Evenaar

Kreefts-
keerkring

Steenboks-keerkring

Noordpoolcirkel 

Zuidpoolcirkel  

Nulmeridiaan 

Vorige les

Terugblik

Vorige les

Terugblik

B                C                B                B        

LEZEN 10 min

Lezen

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

      Topografie

Deze periode leer je het onderstaande:

De continenten en de oceanen 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

world-geography-games.com

      Lesdoel

Vandaag gaan we leren hoe je een thematische kaart kunt lezen en interpreteren om informatie over platentektoniek en natuurrampen te begrijpen. 

Daarbij leer je de symbolen voor een plaatgrens, vulkaan, aardbeving en de bewegingsrichting van een aardplaat. 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen weten wat een thematische kaart is.

2. De leerlingen weten wat natuurrampen zijn.

3. De leerlingen weten wat de kaartelementen zijn.

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Platentektoniek

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Platentektoniek

De aardkorst bestaat uit verschillende 

aardplaten die langzaam bewegen. 

Deze platen bewegen langs elkaar, 

tegen elkaar of uit elkaar. Dit veroorzaakt 

aardbevingen en vulkaanuitbarstingen.

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

De aardkorst bestaat uit verschillende 

aardplaten die langzaam bewegen. 

Deze platen bewegen langs elkaar, 

tegen elkaar of uit elkaar. Dit veroorzaakt 

aardbevingen en vulkaanuitbarstingen.

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Symbolen op de kaart 

Vraag 1:
Is dit een goede kaart?

Vraag 2:
Hoe worden plaatgrenzen aangegeven?

Vraag 3:

Hoe worden aardbevingen aangegeven?

Vraag 4:
Hoe worden vulkanen aangegeven?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Symbolen op de kaart 

Kan je op deze kaart zien hoe de

          aardplaten bewegen?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Aardplaten bewegen

uit elkaar

Aardplaten bewegen

tegen elkaar

Aardplaten bewegen

langs elkaar

Aardplaten bewegen

onder elkaar

Vulkanen, bergen, aardbevingen

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Waar ontstaat dit?

Waar ontstaat dit?

Waar ontstaat dit?

Wat betekent dit?

Antwoord 1: Breedteligging beïnvloedt de hoeveelheid zonnestraling die een gebied ontvangt. Gebieden dichter bij de evenaar (zuidelijke Verenigde Staten) ontvangen meer directe zonnestraling en zijn daarom warmer, terwijl gebieden verder van de evenaar (noordelijke Verenigde Staten) minder directe zonnestraling ontvangen en kouder zijn.

Antwoord 2: Hoogteligging beïnvloedt de temperatuur doordat de temperatuur gemiddeld met ongeveer 0,6°C daalt voor elke 100 meter stijging. In bergachtige gebieden zoals de Rocky Mountains betekent dit dat hogere delen koeler zijn dan de lagere delen.

Antwoord 3: Aanlandige wind brengt vochtige lucht van de zee naar het land, wat leidt tot meer neerslag en mildere temperaturen aan de westkust. Aflandige wind brengt droge lucht van het land naar de zee, wat resulteert in minder neerslag en grotere temperatuurschommelingen aan de oostkust.

Antwoord 4: De loefzijde van een berg is de kant waar de wind tegenaan waait en neerslag veroorzaakt doordat de lucht opstijgt en afkoelt. De lijzijde is de regenschaduwkant waar de lucht daalt en opwarmt, wat resulteert in minder neerslag en een droger klimaat.

Wat betekent dit?

Antwoord 1: Breedteligging beïnvloedt de hoeveelheid zonnestraling die een gebied ontvangt. Gebieden dichter bij de evenaar (zuidelijke Verenigde Staten) ontvangen meer directe zonnestraling en zijn daarom warmer, terwijl gebieden verder van de evenaar (noordelijke Verenigde Staten) minder directe zonnestraling ontvangen en kouder zijn.

Antwoord 2: Hoogteligging beïnvloedt de temperatuur doordat de temperatuur gemiddeld met ongeveer 0,6°C daalt voor elke 100 meter stijging. In bergachtige gebieden zoals de Rocky Mountains betekent dit dat hogere delen koeler zijn dan de lagere delen.

Antwoord 3: Aanlandige wind brengt vochtige lucht van de zee naar het land, wat leidt tot meer neerslag en mildere temperaturen aan de westkust. Aflandige wind brengt droge lucht van het land naar de zee, wat resulteert in minder neerslag en grotere temperatuurschommelingen aan de oostkust.

Antwoord 4: De loefzijde van een berg is de kant waar de wind tegenaan waait en neerslag veroorzaakt doordat de lucht opstijgt en afkoelt. De lijzijde is de regenschaduwkant waar de lucht daalt en opwarmt, wat resulteert in minder neerslag en een droger klimaat.

Wat betekent dit?

Antwoord 1: Breedteligging beïnvloedt de hoeveelheid zonnestraling die een gebied ontvangt. Gebieden dichter bij de evenaar (zuidelijke Verenigde Staten) ontvangen meer directe zonnestraling en zijn daarom warmer, terwijl gebieden verder van de evenaar (noordelijke Verenigde Staten) minder directe zonnestraling ontvangen en kouder zijn.

Antwoord 2: Hoogteligging beïnvloedt de temperatuur doordat de temperatuur gemiddeld met ongeveer 0,6°C daalt voor elke 100 meter stijging. In bergachtige gebieden zoals de Rocky Mountains betekent dit dat hogere delen koeler zijn dan de lagere delen.

Antwoord 3: Aanlandige wind brengt vochtige lucht van de zee naar het land, wat leidt tot meer neerslag en mildere temperaturen aan de westkust. Aflandige wind brengt droge lucht van het land naar de zee, wat resulteert in minder neerslag en grotere temperatuurschommelingen aan de oostkust.

Antwoord 4: De loefzijde van een berg is de kant waar de wind tegenaan waait en neerslag veroorzaakt doordat de lucht opstijgt en afkoelt. De lijzijde is de regenschaduwkant waar de lucht daalt en opwarmt, wat resulteert in minder neerslag en een droger klimaat.

Hoe worden vulkanen en aardbevingen
op een thematische kaart weergegeven?

Antwoord 1: Breedteligging beïnvloedt de hoeveelheid zonnestraling die een gebied ontvangt. Gebieden dichter bij de evenaar (zuidelijke Verenigde Staten) ontvangen meer directe zonnestraling en zijn daarom warmer, terwijl gebieden verder van de evenaar (noordelijke Verenigde Staten) minder directe zonnestraling ontvangen en kouder zijn.

Antwoord 2: Hoogteligging beïnvloedt de temperatuur doordat de temperatuur gemiddeld met ongeveer 0,6°C daalt voor elke 100 meter stijging. In bergachtige gebieden zoals de Rocky Mountains betekent dit dat hogere delen koeler zijn dan de lagere delen.

Antwoord 3: Aanlandige wind brengt vochtige lucht van de zee naar het land, wat leidt tot meer neerslag en mildere temperaturen aan de westkust. Aflandige wind brengt droge lucht van het land naar de zee, wat resulteert in minder neerslag en grotere temperatuurschommelingen aan de oostkust.

Antwoord 4: De loefzijde van een berg is de kant waar de wind tegenaan waait en neerslag veroorzaakt doordat de lucht opstijgt en afkoelt. De lijzijde is de regenschaduwkant waar de lucht daalt en opwarmt, wat resulteert in minder neerslag en een droger klimaat.

     Kleine afsluiting

Platentektoniek

Aardplaten

Plaatgrenzen

Aardbevingen

Vulkanisme

Natuurrampen

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

(Aan)tekeningen

Tekening 1.
Symbolen natuurrampen

Tekening 2.
Plaatbewegingen

Zelfstandige verwerking (10 min)

Zelfstandig verwerken (ik → jij) 10 min. Docent laat leerlingen zelfstandig werken aan de eindopdracht of een debatstelling, beschikbaar voor hulp indien nodig.

Werken aan eindopdracht, zelfstandig of in groepen 

     Grote afsluiting

Vandaag gaan we leren hoe je een thematische kaart kunt lezen en interpreteren om informatie over platentektoniek en natuurrampen te begrijpen.

Daarbij leer je de symbolen voor een plaatgrens, vulkaan, aardbeving en de bewegingsrichting van een aardplaat. 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

https://quizlet.com/join/Rgu8QEZ9z?i=1fo1jg&x=1bqt

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com

Zelf aan de slag

Opgave 1
Tektonische platen bewegen op verschillende manieren. Bij een plaatgrens waar platen naar elkaar toe bewegen, ontstaan vaak … 1 … (vulkanen / aardbevingen). Bij een plaatgrens waar platen van elkaar af bewegen, ontstaan vaak … 2 … (vulkanen / breuklijnen).

Vul de juiste antwoorden in achter de cijfers 1 en 2.

1: Noordpoolcirkel

2: Steenbokskeerkring

3: Greenwich

Zelf aan de slag

Opgave 2
Thematische kaarten over platentektoniek gebruiken pijltjes om de … 1 … (richting / snelheid) van de beweging van tektonische platen weer te geven. Vulkanen worden vaak aangeduid met een … 2 … (vierkant / driehoek) op de kaart.

Vul de juiste antwoorden in achter de cijfers 1 en 2.

1: Noordpoolcirkel

2: Steenbokskeerkring

3: Greenwich

Zelf aan de slag

Opgave 3
Aardbevingen worden vaak veroorzaakt door beweging langs een plaatgrens waar platen … 1 … (langs elkaar / naar elkaar toe) bewegen. Op een kaart worden aardbevingen weergegeven met een … 2 … (streepje / cirkel).

Vul de juiste antwoorden in achter de cijfers 1 en 2.

1: Noordpoolcirkel

2: Steenbokskeerkring

3: Greenwich

Zelf aan de slag

Opgave 4
Bij een plaatgrens waar de platen tegen elkaar bewegen, duikt één plaat onder de andere, wat resulteert in het ontstaan van een … 1 … (vulkaan / breuklijn). De beweging van de platen wordt aangegeven met een … 2 … (pijl / vierkant) op een thematische kaart.

Vul de juiste antwoorden in achter de cijfers 1 en 2.

1: Noordpoolcirkel

2: Steenbokskeerkring

3: Greenwich