Alvleesklier

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3,4

De alvleesklier

Na deze les heb je kennis en inzicht in:

Anatomie en fysiologie van de alvleesklier

Aandoeningen aan de alvleesklier: symptomen, diagnostiek, behandeling en oorzaken.

Alvleesklier

Opgebouwd 

uit 

lobben met elk 

hun eigen 

afvoergang - 

komen uit in 

de 

alvleesklierbuis

Achter in de bovenbuik, voor een deel achter de maag en de twaalfvingerige darm

Alvleesklier

Opgebouwd 

uit 

lobben met elk 

hun eigen 

afvoergang - 

komen uit in 

de 

alvleesklierbuis

Functies alvleesklier

• Eiwitsplitsers: onwerkzame stof trypsinogeen wordt in de dune darm door entokinase omgezet in actief trypsine, welke grotere eisitten splitst;
• Vetsplitsers: enzym lipase splitst triglycine in glycerol en vetzuren;
• Amylase: zet zetmeel om in kleinere suikers;
• Natriumbicarbonaat: neutraliseert en ontzuurt de zure voedselbrij die uit de maag komt

De enzymen worden in de darmholte pas geactiveerd

alvleesklier

maagsapklieren

lever

gal

pepsinogeen

lipase

amylase

In welke verteringssappen zitten enzymen voor de vertering van vetten?

1. speeksel, alvleeskliersap en darmsap
2. maagsap, alvleeskliersap en darmsap
3. alvleeskliersap en darmsap
4. alvleeskliersap

Anatomie & fysiologie van de pancreas

Ligt links achter/onder de maag

Hoofdfuncties van de Alvleesklier:

1. maakt het hormoon insuline aan

2. helpt bij de spijsvertering

- geeft insuline af aan het bloed

- bevat de eilandjes van Langerhans

(daar wordt de insuline gemaakt)

Eilandjes van langerhans

Alvleesklier maakt hormonen 

• insuline - verlaagt glucose in het bloed
• glucagon - verhoogt glucose gehalte in het bloed. 

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Opdracht 1

Zoek in tweetallen op welke 2 functies de alvleesklier heeft.

Welk orgaan speelt een belangrijke rol bij diabetes mellitus

1. De maag
2. De alvleesklier
3. De lever
4. De milt

Wat betekent pancreatitis?

Acute Pancreatitis: Pathologie

• Kortdurende of tijdelijke ontsteking van de alvleesklier ( autolyse pancreas)
  
• Enzymen van de alvleeskliersappen worden bij een ontseking al actief in de alvleesklier
  
• Gevolg is dat alvleesklier nog meer schade lijdt.
  
• Oedemateuse of necrotische vorm
  

Oedemateuse vorm gunstig verloop

Necrotisch weefselversterf ernstig verloop en komt minder vaak voor.

Autolyse is afbreken eigen weefsel

Gal en alvleeskliersappen komen beide via de papil van vaten de darmen binnen. Als hier galstenen voorkomen dan belemmert dit de afgifte van alvleeskliersappen en kan er een ontseking ontstaan

Pancreas heeft reservecapaciteit en daardoor nog geen verteringsproblemen

Spijsverteringsklachten treden op bij chronische ontstekingen

 

Complicaties bij acute pancreatitis

Ileus

Geelzucht door afsluitingen

Nierbeschadigingen

Chronische pancreatitis

Wat is de meest voorkomende oorzaak van acute pancreatitis?

1. Idiopathisch
2. Galstenen
3. Medicijnen
4. Alcohol

Als de alvleesklierontsteking gecompliceerd wordt door necrose of abcesvorming, zal antibiotica gestart worden. Daarbij kan het noodzakelijk zijn dat een abces of necrose gedraineerd of zelfs operatief uitgeruimd moet worden. Antibiotica wordt pas laat ingezet, omdat de alvleesklierontsteking begint als een steriele ontsteking.

Soms is oorzaak onbekend

Hoeveel patiënten met acute pancreatitis krijgen chronische pancreatitis binnen 5 jaar?

1. 1%
2. 6%
3. 8%
4. 15%

Bij vetdiarree ook verlies vitaminen. ( vetten worden niet goed verteerd door ontbreken lipase. Voor opname van vitaminen is vet nodig)

Waardoor wordt chronische pancreatitis veroorzaakt?

1. Dit is genetisch bepaald.
2. Alcohol
3. Door afwijkingen in de bouw van de alvleesklier
4. Alle antwoorden zijn juist

Feces onderzoek: Onderzoek naar hoeveelheid vetten in de ontlasting

Röntgen, echo en MRI zijn voorbeelden van

1. functieonderzoek
2. PA-onderzoek
3. Beeldvormend onderzoek
4. Scopie

Aan de slag met de verschillende opdrachten:

opdracht 2 Casus Meneer Jansen

Opdracht 3

Beschrijf de werking van de alvleesklier in je eigen woorden 

Tot de volgende keer

verschil endocrien en exocrien