5.3 Op Stand

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 Op Stand

Een voorbeeld van een luxe Grachtenpand is De Dolphijn. Het is gebouwd in een renaissancestijl met de volgende kenmerken:

• Symmetrische indeling van de voorgevel; regelmatig patroon.
• Witte speklagen, tussen donkere bakstenen, benadrukken regelmaat. 
• Gevel met veel decoraties die verwijzen naar de renaissance en de klassieke oudheid.
• Gebruik van trapgevels om de symmetrie te benadrukken.

In De Dolphijn woonde Frans Banninck Cocq, bekend van 'De Nachtwacht' van Rembrandt. Als zoon van een apothekersknecht schopt hij het tot burgermeester en door met een rijke vrouw te trouwen wordt hij kasteelheer van Ilpendam. Het kasteel is een buitenverblijf voor in de zomer en zijn  huwelijk levert hem een adellijke titel op.

De Dolphijn was anderhalf keer zo breed als andere grachtenpanden en daar waren de buren denk ik niet zo blij mee. Die hadden nog maar ruimte voor een heel klein geveltje!!!

Een speklaag is in de bouwkunst een horizontale versiering in een gevel, vaak een band van een lichtgekleurde natuursteen tussen de donkere bakstenen.

Een trapgevel: is een gevel die zich naar boven toe trapsgewijs versmalt. Deze gevelvorm komt voor uit de Renaissance.

Grachtenpanden laten in de 17de eeuw zien hoe rijk de kooplieden en regenten zijn. Er wordt echter zo veel geld verdient dat de allerrijksten zelfs een buitenverblijf laten bouwen. Vaak een zomerverblijf in een andere plaats dan de vaste woonplaats.

"Het heerlijck en vermaekelijck Lusthuijs van Willem III"

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!De symmetrische opzet van lanen en perken in de tuin van Paleis Het Loo stuurt de blik van de bezoeker langs zichtassen in de richting van één centraal punt: de ontvangstkamer van stadhouder Willem III in het paleis. De tekening hiernaast gebruikt Willem III als propaganda om zijn macht uit te drukken. Hij laat deze tekening in grote oplagen verspreiden.

Het Loo is geïnspireerd op het paleis en de tuinen van Versailles in de tijd van Lodewijk XIV

Het "Buitenverblijfje" van stadhouder Willem III van Oranje. 

En dan te bedenken dat Nederland toen een republiek was.

De tuin van Het Loo stond vol met bijzondere planten uit verre landen. Het was te vergelijken met een rariteitenkabinet maar dan in het groot.

Ook in het paleis spelen planten en vooral bloemen een grote rol.  Bloemstillevens laten zien wat de natuur over de hele wereld te bieden heeft.

Een voorbeeld is de gestreepte tulp Semper Augustus die de kunstenares Maria van Oosterwijck in die tijd schilderde. Deze bloem was net zo duur als een grachtenpand in die tijd!

Vanwege de grote precissie waarmee ze geschilderd waren zijn bloemstillevens veel duurder dan andere genrestukken. Ze waren alleen betaalbaar voor de allerrijksten, zoals Lodewijk XIV en De'Medici in Florence.

gestreepte tulp Semper Augustus