Jong & oud: Hoofdstuk 4 Inkomensongelijkheid

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4 HAVO

Hoofdstuk 4: Werken & belasting betalen 
Week 4
Dali Janssen
9:45-10:45

Wat gaan we doen?

- Uitleg (30 min); 

- Keuze: * Zelf opdrachten maken;
                  * Verlengde instructie: samen maken en/of H3 bespreken (15 min); 
- Afsluiting (5 min).

Leerdoelen

Je kunt een Lorenzcurve tekenen & interpreteren.
Je kunt effecten van maatregelen op de inkomensverdeling analyseren en uitleggen. 
Je kunt uitleggen hoe sociale zekerheid zorgt voor herverdelen. 
Je kunt met behulp van lorenzvurve de verdeling van het primaire inkomen en het secundaire inkomen weergeven.  

Filmpje

De kloof tussen arm en rijk wordt groter in Nederland.

Kijkvragen:

1. Wat is het probleem?
2. Welke 2 kloven worden genoemd?
3. Wat is de oplossing?

Filmpje

De kloof tussen arm en rijk wordt groter in Nederland.

Kijkvragen:

1. wat is het probleem?
2. welke 2 kloven worden genoemd?
3. wat is de oplossing?

Lorenzcurve

Lorenzcurve

Lorenzcurve= mate van ongelijkheid van de inkomensverdeling over personen. 

Groepsverdeling personen

• Kwintielen: verdeling in 5 gelijke delen (20%-groepen v/d populatie)
  
• Decielen: verdeling in 10 gelijke delen (10%-groepen v/d populatie)
• Percentielen: verdeling in 100 gelijke delen (1%-groepen v/d populatie)

Cumulatieve (=optellend) percentages

• Personen (horizontale as)
• Inkomen (verticale as)

Herverdeling (nivelleren)

Primair inkomen (loon, pacht, huur, rente en winst)

+ Sociale uitkeringen en toeslagen (huur, zorg en kinderopvang)

- Belastingen en sociale premies (progressief)

= Secundair inkomen = besteedbaar inkomen

Belastingstelsel

Drie soorten belastingstelsels: 
- Progressief: Hoe hoger je inkomen, hoe
meer belasting (nivellerend) 
- Proportioneel: Iedereen betaalt hetzelfde
percentage (denivellerend). 
- Degressief: Hoe lager je inkomen, hoe hoger
de belasting (sterk denivellerend).

Welke lijn loopt het meest krom in de Lorenzcurve?

1. Primair inkomen
2. Secundair inkomen

Is de Nederlandse inkomstenbelasting (IB) nivellerend of denivellerend?

1. nivellerend
2. denivellerend
3. beiden
4. geen van beiden

Is de Nederlandse hypotheekrenteaftrek nivellerend of denivellerend?

1. nivellerend
2. denivellerend
3. beiden
4. geen van beiden

Je ontvangt loon uit werk in loondienst.
Valt dat onder je inkomen?

1. Ja
2. Nee

Je koopwoning stijgt in waarde.
Valt dat onder je inkomen?

1. Ja
2. Nee

Je keert een deel van de winst uit je onderneming (BV) uit.
Valt dat onder je inkomen?

1. Ja
2. Nee

Je aandelen stijgen in waarde.
Valt dat onder je inkomen?

1. Ja
2. Nee

Aan de slag

Wat? - Nakijken van hoofdstuk 3 (3.1 t/m 3.9)
            - Maken 4.1 t/m 4.8

Of? Samen opdrachten maken

Hoelang? Tot 10:40 

Hoe? In stilte. 

Klaar? Nakijken hoofdstuk 4: bekijk ook wat je eventueel verkeerd hebt gedaan.

Huiswerk? Hoofdstuk 4 (4.1 t/m 4.8) af. 

Opdracht hoofdstuk 3

--> opdracht 3.9 of een andere klassikaal bespreken.

Afsluiting

Leerdoelen: 

Je kunt een Lorenzcurve tekenen & interpreteren.

Je kunt effecten van maatregelen op de inkomensverdeling analyseren en uitleggen. 

Je kunt uitleggen hoe sociale zekerheid zorgt voor herverdelen. 

Je kunt met behulp van lorenzvurve de verdeling van het primaire inkomen en het secundaire inkomen weergeven.  

Volgende les: 
Hoofdstuk 4 is af & uitleg van hoofdstuk 5.