Bestuur in het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Bestuur in het Romeinse Rijk

Wat weet je nog van de vorige les?

Wat betekent romanisering?

Waarom gingen veel boeren naar de stad verhuizen?

Bestuur in het Romeinse Rijk

Republiek

Republiek - Staat zonder koning

Res republica - publieke zaak

Macht bij rijke families - Senaat (grote vergadering)

Keizer Augustus

Rome - Keizerrijk vanaf het jaar  27 V.C.

Eerste keizer - princeps (eerste, vooraanstaande)

Octavianus - Augustus (de Verhevene)

Als God boven de mensen

Herhalen verschillende bevolkingsgroepen

Niet iedere bewoner had gelijke rechten

Patriciërs: adellijke en rijke families, bovenaan de maatschappij,  Romeins burgerschap.

Plebejers (het volk): boeren, soldaten, ambachtslieden, proletariers (arbeiders)

Kregen later toegang tot Senaat (367 V.C.)

Slaven: Helemaal geen rechten, niet gezien als Romeins burger

Romeins burgerrecht

Rangen belangrijk in de samenleving (denk aan de bevolkingsgroepen) 

Rang bepaalde Romeins burgerrecht

Volledig Romeinsburgerrecht -> Patriciërs

- bestuursfunctie uitoefenen, beschermd door Romeinse wet en betalen minder belasting.

Plebejers (het volk) -> beperkt Romeins burgerrecht

- Vonden niet eerlijk, komen in opstand

- Later volledig Romeins burgerrecht

Dit betekent:

• Ze mochten met patriciërs trouwen
• Eigen volksvergadering hebben
• In de Senaat vertegenwoordigd worden

Rechten en plichten

Romeinse recht had rechten, maar ook plichten

Rechten:

• Deelnemen aan kiesrecht
• Romeins huwelijk sluiten
• Handelscontracten aangaan 

Plichten:

• Belasting betalen
• Dienstplicht 

Hoe kon je Romeins burgerrecht krijgen?

- Geboorte (ouders met Romeinse burgerrecht)

- In dienst gaan

- Wanneer een bevoegd iemand Romeins burgerschap toekende 

De Senaat 

SPQR - Senatus Populusque Romanus 

De Senaat en het Volk van Rome

De Senaat had een adviserende rol.

Het werd met de jaren machtiger. 

Senaat - Republiek

Geen koning, macht ligt bij Senaat.

Alleen rijke families 

Bepalen welke wetten gelden, geven advies.  

Senaat en Consuls

Kiezen twee consuls (Patriciër, plebejer)

- Bezig met dagelijkse leiding 

- Voorstellen, eindbesluit, vetorecht

- Hadden één jaar de macht

Keizerrijk: Niet veel macht -> Keizer ging beslissen

Leger leiden (oorlog), veiligheid zorgen, praten met andere leiders (landen)

Senaat - Keizerrijk

Keizer is de baas: liet zich adviseren, maar nam zelf besluit. 

Leden Senaat gekozen door consuls

Keizer rekende op de steun van de Senaat: Trouwe aanhangers (steun), gunsten van de keizer

Romeinse Rijk werd groter -> verschillende provincies

Iedere provincie => eigen bestuur (gouverneur)

Taken: bevolking belasting laten betalen

-> in ruil voor bescherming

Vrouwen en slaven geen rechten

Magistraten: werd verkozen of benoemd (bestuursambt)

Niet iedereen kon magistraat worden

-> De cursus honorum (loopbaan van ereambten) voor ervaring

- Financiële middelen in orde (ereambt)

- Geen salaris, maar status

- Minimaal 10 jaar gediend hebben in leger

De Volksvergaderingen

Romeinse burgers -> meebeslissen over: oorlog en vrede, kiezen van consuls, stemmen van wetten

3 Volksvergaderingen:

Verkiezingen: Gehele Romeinse bevolking mocht deelnemen en stemmen

Vergaderingen: Informeren van de bevolking, geen besluiten en stemmen

Raden: Plebejers (het volk) mocht hier mening geven

Wat heb je geleerd tijdens deze les?